Bayramiç (Çanakkale) yöresinde etnobotanik araştırmalar

Abstract

Bayramiç (Çanakkale) yöresinde halkın yararlandığı ve yaşamında geleneksel yeri olan bitkileri belirlemek üzere etnobotanik araştırmalar yapıldı. Bu amaçla, Nisan 2004-Haziran 2007 tarihleri arasında Bayramiç ilçe merkezine ve 76 köyünün hepsine gidildi. Arazi çalışmaları esnasında yöreden 364 bitki örneği toplandı ve bu bitkilere ait çeşitli etnobotanik bilgiler derlendi.Bu araştırmanın bulgurları metin içinde ayrıntılı olarak sunulmaktadır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre yörede etnobotanik kullanımı olan 193 bitki (takson) saptandı. Bunların 161'i yabani, 32'si ise yörede yetiştirilen bitkilerdir. Bu bitkiler en çok sırasıyla halk ilacı (90 takson), besin (68 takson), hayvan yemi (27 takson), çay (17 takson), süs (15 takson), yakacak (14 takson), süpürge (9 takson), baston (9 takson), baharat (9 takson), çit (6 takson) ve boya (6 takson) olarak kullanılmaktadır.Bayramiç yöresinde 185 bitkinin kullanılışı ilk kez kaydedilmektedir. Bunların içinden 120 bitki Çanakkale ilinde, 28 bitki ise yurdumuzda etnobotanik bakımdan ilk kez kaydedilmektedir. .Bu çalışmamızda ayrıca yörede yetişen veya yetiştirilen 277 bitkiye ait toplam 354 yöresel ad sunulmaktadır. 188 bitkinin Bayramiç ilçesinde, 131 bitkinin Çanakkale ilinde ve 16 bitkinin ise yurdumuzda yöresel adı ilk kez kaydedilmektedir.Anahtar Kelimeler : Etnobotanik, Bayramiç, Çanakkale, Türkiye.

The ethnobotanical investigations were made in order to determine the plants used by the people in the locality of Bayramiç (Çanakkale) and which have a traditional function in their life. For this purpose, the center of Bayramiç and all of the 76 villages have been visited between April 2004-June 2007. During the field works, 364 plant specimens were collected and the various ethnobotanical information belonging to these plants was provided.The findings of the research are presented in detail in the text. According to the results of this study total 193 taxa which have ethnobotanical usage, were identified. Among them 161 taxa are wild and 32 taxa are cultivated. The plants are mostly used as folk medicine (90 taxa), food (68 taxa), animal food (27 taxa), tea (17 taxa), ornament (15 taxa), fuel (14 taxa), broom (9 taxa), cane (9 taxa), spice (9 taxa), hedge (6 taxa) and dye (6 taxa).The usages of 185 taxa are recorded in Bayramiç for the first time. Among them 120 taxa in Çanakkale, 28 taxa in Turkey are also recorded for the first time from ethnobotanical aspect.In addition, total 354 vernacular names belonging to wild or cultivated 277 taxa are presented in this study. The vernacular names are recorded for the first time for 188 taxa in Bayramiç, 131 taxa in Çanakkale and 16 taxa in Turkey.Key Words : Ethnobotany, Bayramiç, Çanakkale, Turkey.