Serebrovasküler enfarkt hastalarında çekilen beyin bilgisayarlı tomografi`de ölçülen optik sinir kılıf çapı ile mortalite ilişkisi

Abstract

Amaç: Acil Servise başvuran iskemik inmeli hastaların başlangıç Beyin BilgisayarlıTomografi (BBT) görüntülerinde optik sinir kılıf çapları (OSKÇ) ölçümü ile NationalInstitutes of Health Stroke Scale (NIHSS), Glaskow Koma Skalası(GKS) arasında mümkünolabilecek korelasyonu ve mortalite ilişkisini incelemeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi AcilServisine ekim 2012 ile ekim 2014 tarihleri arasında başvuran 18 yaş üstü yetişkinlerden AcilServis'te değerlendirilmeleri sonucunda akut iskemik inme tanısı alan hastalar vaka çalışmagrubu(n:70) olarak alındı. Akut inme dışı klinikler ve inme taklidi klinikleri ile Acil Servisebaşvuran nörolojik değerlendirme ve nöroradyolojik görüntülemeler ile akut inme tanısıalmayan ve dışlanma kriterlerini karşılayan hastalar kontrol grubu(n:73) olarak alındı.Hastaların klinik bilgileri, demografik verileri, laboratuvar verileri, NIHSS ve GKS skorlarıretrospektif olarak Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Enlil-HIS versiyon3.0 hastane bilgi yönetim sisteminden(HBYS), radyolojik ölçümleri Enlil-PACS radyolojikgörüntüleme sistemi üzerinden program ölçüm teknikleri kullanılarak retrospektif olarak kayıtedilmiştir. Çalışma grubu ve kontrol grubundaki hastaların optik sinir kılıf çapı (OSKÇ); AcilServise başvurularında yapılan başlangıç BBT görüntülerinden güncel literatürde belirtildiğişekilde, her iki gözde optik disk çıkış yerinin 3 mm arkasından ölçüldü.Bulgular: Çalışmaya toplam 143 hasta dahil edildi. Vaka grubunda 70 hasta, kontrolgrubunda 73 hasta mevcuttu. Vaka grubu hastaların (n:70) yaş ortalaması 72.1±12.9(32-95),% 51.2'si kadın, % 48.8'i erkekti. Kontrol grubu hastaların (n:73) yaş ortalaması 68.9±10(35-88), % 53.7'si kadın, % 46.3'ü erkekti. Vaka ve kontrol grupları arasında cinsiyet dağılımı vecinsiyete göre yaş ortalamaları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmedi(p=0.437). Çalışmada ilk ölçülen ortalama sistolik kan basıncı ortalaması vaka grubuhastalarda 144.9±27.7 mmHg, kontrol grubu hastalarda 124.7±21.2 mmHg idi. Ortalamadiyastolik kan basıncı ortalaması vaka grubu hastalarda 84.09±17.8 mmHg, kontrol grubuhastalarda 77.47±13.7 mmHg tespit edildi. Bu sonuçlara göre vaka grubu hastalar ile kontrolvgrubu hastaların tansiyon değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edildi(sistolik p=0.01,diyastolik p=0.01). Eşlik eden hastalıklar açısından vaka grubunda HT%56.1, geçirilmiş SVO %35.6, DM % 30.1, KAH %21.9, AF %15.0, kontrol grubunda HT%42.4, geçirilmiş SVO %13.6, DM %13.6, KAH %23.2, AF %12.3 olarak tespit edilmiştir.Vaka ve kontrol grupları eşlik eden hastalıklar açısından benzer komorbid durumlara sahipkenvaka ve kontrol grupları arasında HT, geçirilmiş SVO ve DM gibi risk faktörleri açısındanistatistiki anlamlı fark tespit edilmiştir. Çalışmamızda inme yakınmalarının başlaması ilehastaneye başvuru saati arasındaki geçen süre ortalaması 11.7 (1-25 ) saat olarak tespitedilmiştir. Vaka grubu hastaların ilk 3 saat içerisinde hastaneye başvuru oranı % 35.7 (n:25)olarak tespit edilmiştir. Çalışmada BT'de ölçülen ortalama OSKÇ değerleri vaka grubuhastalarda sağ göz için 5.52±0.76 mm, sol göz için 5.79±0.85 mm; kontrol grubu hastalardaise sağ göz 5.04±0.52 mm ve sol göz için 4.95±0.58 mm tespit edildi. Bu sonuçlara göre vakagrubu hastalar ile kontrol grubu hastaların sağ ve sol ortalama OSKÇ değerleri arasındaistatistiksel anlamlı fark tespit edildi (sağ OSKÇ p=0.01, sol OSKÇ p:0.01). Vaka grubuhastaların ortalama hastanede kalış süresi 16.1 gün, ortalama yoğun bakım kalış süreside 13.7gün olarak tespit edildi. Vaka grubu hastaların ortalama NIHSS puanı 9, ortalama GKSskoruda 14 olarak tespit edildi. Vaka grubu hastalarda heriki göz ortalama OSKÇ değerleri ileexitus olan hastalarla olmayan hastalar arasında anlamlı bir fark tespit edilmedi (sağ OSKÇp=0.84, sol OSKÇ p=0.73). Hastaların %54.3'ü taburcu, %12.9'u exitus, %22.9'u dışmerkeze sevk, %8.6'sı kendi isteği ile taburcu olmuştur.Sonuç: İskemik inmeli hasta grubunun, kontrastsız bilgisayarlı beyin tomografigörüntülerinde optik sinir kılıf çapı ölçüm değerleri ile intrakranyal basınç arasında doğrusalbir ilişki vardır. Çalışmamızın nihai verileri iskemik inmeli hasta grubunda OSKÇ ölçümdeğerlerinin İKB'yi tahmin etmede kullanılabilir olduğunu fakat vaka sonlanımı açısındanmortaliteyi tahmin etmede tek başına OSKÇ ölçüm değerlerinin yetersiz kalmakta olduğunugöstermektedir. Optik sinir kılıf çapının bilgisayarlı beyin tomografi görüntülemeleri ileölçümü invaziv intrakranyal monitörizasyonun kontrendike olduğu, USG gibi alternatifnoninvaziv monitörizasyon cihazlarının olmadığı durumlarda intrakranyal basınç artışınıntespitinde noninvaziv bir metod olarak kullanılabilir.Anahtar Kelimeler: Serebrovasküler enfarkt, Başlangıç Bilgisayarlı Beyin Tomografi, Optiksinir kılıf çapı

Objective: We aimed to assess the possible correlation between optic nerve sheath diameter(ONSD) measurements on initial brain computerized tomography (CT) images and NationalInstitutes of Health Stroke Scale (NIHSS), Glasgow Coma Scale (GCS) and the relationshipwith mortality in ischemic stroke patients admitted to Emergency Department.Material and Method: Adult patients aged over 18 years old who were admitted toNecmettin Erbakan University Meram Medical Faculty Emergency Department betweenOctober 2012 and October 2014 and diagnosed as acute ischemic stroke after the assessmentin Emergency Department were accepted as the case study group (n=70). Patients meetingthe exclusion criteria with clinical appearances beside acute stroke and clinical appearancesresembling stroke who were not diagnosed as acute stroke after neurological assessment andneuroradiologic imagings in Emergency Department were accepted as the control group(n=73). Clinical data, demographic data, laboratory data, NIHSS and GCS scores of thepatients were recorded retrospectively using Necmettin Erbakan University Meram MedicalFaculty-Enlil HIS version 3.0 hospital information management system (HIMS) andradiological measurements were recorded retrospectively using Enlil-PACS radiologicalimaging system program measuring features. Optic nerve sheath diameter (ONSD)measurements of the study and control group were made on initial brain CT images takenafter the admission to Emergency Service and 3 mm behind the optic disk exit point on eacheye as suggested in the current literature.Findings: Total of 143 patients were included to this study. Case group was constituted from70 patients and the control group from 73. Mean age of the case group (n=70) was72.1±12.9(32-95), and 51.2% of the patients were female and 48.8% were male. Controlgroup mean age (n=73) was 68.9±10(35-88), 53.7% of the patients were female and 46.3% ofthe patients were male. There was no statistically significant difference among groups interms of gender distribution and mean age (p=0.437). The mean initial measured systolicblood pressure was 144.9±27.7 mmHg in the case group and 124.7±21.2 mmHg in the controlviigroup. Mean diastolic blood pressure was 84.09±17.8 mmHg in the case group and77.47±13.7 mmHg in the control group. According to these results, a significant differencewas determined in terms of the blood pressure measurements of the patients between casegroup and study group (for systolic bp, p=0.01; for diastolic bp, p=0,01). In the case group,coexisting diseases were HT 56.1%, previous cerebrovascular event 35.6%, DM 30.1%,coronary artery diseases-CAD 21.9%, AF 15.0% and in the control group, they were HT42.4%, previous cerebrovascular event 13.6%, DM 13.6%, CAD 23.2% and AF 12.3%. Thecase and control groups were observed having similar comorbidities, however, statisticallysignificant differences were only detected in terms of HT, previous cerebrovascular event andDM risk factors between the case and control groups. The mean duration between theinitiation of complaints and the admission to the emergency department was determined as11.7 hours in our study. The rate of admission to the hospital in the first 3 hours was 35.7%(n=25) in the case group. Mean ONSD values measured on CT were 5.52±0.76 mm for theright eye and 5.79±0.85 mm for the left eye in the case group and 5.04±0.52 mm for the righteye and 4.95±0.58 mm for the left eye in control group. According to these results, asignificant difference was determined between right and left eye mean ONSD measurementvalues in the case and control group patients (for right ONSD, p=0.01; for left ONSD,p=0.01). Mean hospitalization time of the case group patients were 16.1 days and meanduration of stay in intensive care unit was 13.7 days. Mean NIHSS points of the case groupwas 9 and mean GCS score was 14. There was no significant difference between survivorsand non-survivors in the case group in terms of each eye ONSD values (for right ONSD,p=0.84; for left ONSD, p=0.73). 54.3% of the patients were discharged form hospital, 12. 9%of them died, 22.9% of the patients were transfered to another medical center and 8.6% ofthem were discharged due to patients' own requests.Results: There is a linear relationship between intracranial pressure and optic nerve sheathdiameter meaurement values on unenhanced brain computerized tomography images inischemic stroke patient population. Final data of our study indicate that ONSD measurementvalues could be used for prediction of intracranial pressure in ischemic stroke patientpopulation but for the prediction of mortality, ONSD measurement values alone standinsufficient. Optic nerve measurement on brain tomography images can be used as an noninvasivemethod for detection of increased intracranial pressure in cases where invasiveintracranial monitorization is contraindicated or alternative non-invasive monitorizationdevices such as USG are not availible.viiiKeywords: Cerebrovascular infarct, Initial Brain Computerized Tomography, Optic nervesheath diameter.