Gebe kadınlarda ve yenidoğanlarının kord kanında vitamin D seviyesi ve bunun doğum ölçüleri ile ilişkisi

Abstract

ÖZETGEBE KADINLARDA VE YENİDOĞAN KORD KANINDA VİTAMİN DSEVİYESİ VE BUNUN DOĞUM ÖLÇÜLERİ İLE İLİŞKİSİDr.Ayşe Özlem KILIÇASLAN, UZMANLIK TEZİ, KONYA, 2014.Amaç: D vitamini iskelet mineralizasyonu, büyüme ve gelişmede kritik rol oynayan bir vitamindir. Gebelikte vitamin D yetersizliği veya eksikliği olması gebeler için bazı önemli sağlık sorunlarına neden olabileceği gibi fetüs için de intrauterin dönemde ve ilerdeki yaşamda önemli sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Bu çalışmada sağlıklı, 37 hafta ve üzeri gebe kadınlarda ve yenidoğanlarının kord kanında 25(OH)D vitamini, Ca, P ve ALP seviyelerini ölçerek bunların gebelikteki beslenme şekli, giyim tarzı, D vitamini desteği alma, D vitamini hakkında bilgi düzeyi ile ilişkisi; ek olarak D vitamini düzeyi ile yenidoğanın baş çevresi, doğum ağırlığı, boy uzunluğu, göğüs çevresi gibi büyüme parametreleri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.Gereç ve yöntem: Kesitsel tipte analitik bir araştırma olan bu çalışma, doğum yapmak üzere Konya Dr.Faruk Sükan Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi'ne yatan 100 miyadında gebe kadın ve bu kadınların sağlıklı olarak doğan 100 yenidoğan bebeğinde gerçekleştirildi. Annenin demografik verileri, eğitim durumu, mesleği, sigara içme öyküsü, ailenin gelir düzeyi sorgulandı. D vitamini hakkında bilgisi olup olmadığı, yaşadığı ortam, evinin güneş alıp almadığı, gebeliği boyunca D vitamini desteği alma durumu, giyinme tarzı, günlük ne kadar süt ve süt ürünü tükettiği öğrenilerek anne anket formuna kayıt edildi. Yenidoğan bebeklerin boy, kilo, baş ve göğüs çevresi ölçümleri yapıldı, 1. ve 5. dakika APGAR skorları değerlendirildi. Çalışmaya katılan gebelerden ve bunların kordon kanından D vitamini, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz düzeyleri çalışıldı. D vitamininin çalışılabilmesi için kan örnekleri anneden doğum öncesi, kord kanından doğum sırasında alındı. Tandem Gold likit kromotografi kütle spektrometri analizörü ile çalışıldı. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 20.0 paket programı kullanıldı, p değerinin <0.05 olması anlamlı olarak kabul edildi. Bulgular: Çalışmamıza katılan gebe kadınların D vitamini ortalaması 11.39±6.24 ng/ml, yenidoğanlarının ortalama kordon kanı D vitamini düzeyleri 8.00± 4.95 ng/ml idi. Annenin yaşı, ailenin gelir düzeyi, yaşanılan yer, ev konumu, anne güneşlenme durumu, eğitim düzeyi ve D vitamini hakkındaki bilgi düzeyi ile gebelerin serum ve kord kanı 25(OH)D, kalsiyum, fosfor alkalen fosfataz düzeyleri; yenidoğanların kilo, boy, baş çevresi, göğüs çevresi gibi doğum parametreleri ve APGAR skorları (1.ve 5.dk) arasında bir ilişkisaptanmadı (p>0.05). Gebeliği sırasında D vitamini desteği alan annelerin serum 25(OH)D düzeyi ve kord kanı 25(OH)D düzeyleri destek almayan annelere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti (p<0.001). D vitamini desteği alan annelerin yenidoğanlarının boy uzunluğu (p=0.004), baş çevresi (p=0.003), göğüs çevresi (p=0.005) D vitamini desteği almayanlara göre yüksek tespit edildi. Maternal D vitamini durumu değerlendirildiğinde; %53 sıklıkta D vitamini eksikliği (<10ng/ml), %47 sıklıkla D vitamini yetersizliği (10-30 ng/ml) tespit edildi. Hiçbir gebede yeterli D vitamini düzeyi saptanmadı. Maternal D vitamini eksikliği multivitamin ve/veya D vitamini kullanmamış olanlarda %62.3 sıklıkta görülürken, kullananlarda bu sıklık %37.7 idi (p<0.001). D vitamini eksikliği tespit edilen gebe kadınların yenidoğanlarının baş ve göğüs çevresi D vitamini yetersizliği olan annelerin yenidoğanlarının baş ve göğüs çevresine göre anlamlı derecede düşüktü (p<0.001). Yine benzer şekilde D vitamini eksikliği olan annelerin bebeklerinin doğum boyu, D vitamini yetersizliği olan annelerin bebeklerinin doğum boyuna göre istatistiksel olarak daha kısa idi (p=0.005). D vitamini yetersizliği ve D vitamini eksikliği olan annelerin yenidoğanlarının doğum kilosu ve APGAR skorları (1.ve 5.dk) karşılaştırıldığında aralarında anlamlı bir fark bulunmadı (p>0.05).Sonuç: Yaptığımız çalışmaya göre; ülkemizde gebelere D vitamini verilmesine dayalı program uygulanmasına rağmen anne ve kord kanı vitamin D düzeylerinin eksikliği dikkate alındığında maternal vitamin D eksikliğini önlemeye yönelik tedbirlerin güçlendirilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır.Anahtar kelimeler: 25(OH)D vitamini, gebelik, kord kanı, yenidoğan.

ABSTRACTVITAMIN D LEVELS IN PREGNANT WOMEN AND UMBILICAL CORD BLOOD, AND THEIR RELATION WITH BIRTH MEASUREMENTS, Dr. Ayşe Özlem KILIÇASLAN, MEDICAL SPECIALTY DISSERTATION, KONYA, 2014Aim: Vitamin D plays critical roles in skeletal mineralization, growth, and development. Vitamin D deficiency or insufficiency during pregnancy may result in some significant health problems in pregnant women, as well as in the fetus during the intrauterine period and advanced ages. In the present study, the researchers aimed to measure the levels of Vitamin 25(OH)D, Ca, P, and ALP in women who have been pregnant for 37 or more weeks and in the umbilical cord blood of their neonates, and assess the relation between these levels and diet, dressing style, Vitamin D supplementation, and level of information regarding Vitamin D during pregnancy. The authors also aimed to explore the relationship between Vitamin D levels and the growth parameters at the neonates such as head circumference, birth weight, height, and chest circumference.Material and methods: This cross-sectional analytical study was performed with 100 pregnant women at term, who were hospitalized at Konya Dr. Faruk Sukan Gynecology and Pediatric Diseases Hospital for labor, and 100 healthy neonates of these women. The mothers' demographical data, level of education, occupation, smoking history, and the level of family's income were recorded. Data regarding the mothers' level of information about Vitamin D, living environment, whether their house receives sunlight, the use of Vitamin D supplements during pregnancy, style of dress, and daily milk and dairy product consumption were obtained and recorded on the mothers' questionnaire. The height, weight, head, and chest circumferences of the neonates were measured and their APGAR scores were evaluated at the first and fifth minutes. Vitamin D, calcium, phosphorus, and alkaline phosphatase levels were measured at the blood samples obtained from the pregnant women and the umbilical cords. In order to analyze the Vitamin D levels, the blood samples were obtained from the mothers before labor and from the umbilical cord during the labor. The levels were analyzed with Tandem Gold liquid chromatography mass spectrometry analyzer. SPSS 20.0 package software was used for the statistical analysis of the data and p values <0.05 were considered significant. Results: The mean Vitamin D levels of the pregnant women enrolled in the present study were 11.39±6.24 ng/ml, and the mean Vitamin D levels measured at the umbilical cords of the neonates were 8.00± 4.95 ng/ml. No relation was detected between the 25(OH)D, calcium, phosphorus, and alkaline phosphatase levels measured in the pregnant women andvithe umbilical cord blood, and the mothers' age, level of the family's income, living environment, location of the house, the amount of sunlight that the mother gets, level of education, and the level of information about Vitamin D; or the neonates' birth parameters such as weight, height, head and chest circumferences, and the APGAR scores (the first and fifth minutes) (p>0.05). Serum 25(OH)D levels and 25(OH)D levels of the umbilical cord bloods of the mothers that used a Vitamin D supplement during pregnancy were significantly higher than the levels measured in the mothers that did not use a supplement (p<0.001). The height (p=0.004), head circumference (p=0.003), and chest circumference (p=0.005) of the neonates of the mothers who received Vitamin D supplements were also significantly different. When the maternal Vitamin D statuses were evaluated, it was noted that 53% of the mothers had Vitamin D deficiency (<10 ng/ml) and 47% of them had Vitamin D insufficiency (10-30 ng/ml). Sufficient levels of Vitamin D were not seen in any of the pregnant women. Maternal Vitamin D deficiency was detected in 62.3% of the women who did not use a multivitamin and/or Vitamin D supplement, whereas this rate was 37.7% among the women who used a supplement (p<0.001). Head and chest circumference measurements of the neonates of the pregnant women who had Vitamin D deficiency were significantly lower than the measurements taken from the neonates of the mothers with Vitamin D insufficiency (p<0.001). Similarly, the birth height of the neonates of the mothers with Vitamin D deficiency was statistically significantly shorter than the birth height of the neonates of the mothers with Vitamin D insufficiency (p=0.005). A comparison of the neonates' birth weight and APGAR scores (the first and fifth minutes) between the mothers with Vitamin D deficiency and insufficiency did not reveal any significant difference (p>0.05).Conclusion: According to the results of the present study, the Vitamin D levels of the mothers and the levels measured at the umbilical cord blood were still very insufficient, despite the ongoing Vitamin D supplementation program set for the pregnant women in Turkey. The measures taken to prevent maternal Vitamin D deficiency should be intensified.Keywords: Vitamin 25(OH)D, pregnancy, cord blood, newborn.