Kuşlarda prenatal ve postnatal dönemlerde glandular midenin histolojik gelişimi ve bazı peptitlerin mukozal dağılımı

Abstract

iiÖZETBu çalışmada, civcivde (Gallus gallus domestica) glandular midenin (proventrikulus)farklı gelişim dönemlerindeki histolojik yapısı ile gastrin ve serotoninimmunoreaktivitesinin mukozal lokalizasyonlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.İnkübasyonun 9. gününde lamina epitelyalis'in yalancı çok katlı prizmatik karakteresahip olduğu gözlendi. İnkübasyonun sonuna doğru ise lamina epitelyalis'in tek katlıprizmatik epitel özelliği gösterdiği belirlendi. Epitelyal çöküntüler tarzındainkübasyonun 9. gününde şekillenmeye başlayan bez öncüleri epitelinin, bu dönemdeyalancı çok katlı prizmatik karakterde olduğu gözlendi. Bu epitelin inkübasyonun 12.gününde tek katlı prizmatik, inkübasyonun 15. günden itibaren ise tek katlı kübik birgörünüm aldığı belirlendi. Bez öncülerinin inkübasyonun 10. gününden itibarendallanmalar yapmaya başladığı gözlendi. Önceki dönemlerde sadece sirküler kastabakasından oluşan tunika muskularis'in, 10. günden itibaren iç ve dış longitudinalkas tabakalarını da içerdiği tespit edildi. 1 haftalık civciv proventrikulus'ununerişkinlerde olduğu gibi tunika mukoza, tunika muskularis ve tunika seroza'danoluştuğu belirlendi.Gastrin immunoreaktivitesi gösteren hücreler ilk kez inkübasyonun 12. günündelamina epitelyalis ve bileşik bezlerde tespit edilirken, serotonin immunoreaktivitesigösteren hücrelere ise aynı dönemde sadece bileşik bezlerde rastlandı. Gastrinimmunoreaktif hücre sayısının inkübasyonun 14. gününde, serotonin immunoreaktifhücrelerin ise inkübasyonun 16. gününde artış gösterdiği tespit edildi. İnkübasyonunbu döneminde serotonin immunoreaktif hücreler bağ dokusunda da gözlendi.İnkübasyonun sonuna doğru her iki immunoreaktif hücre sayısının azaldığı saptandı.Bir haftalık civcivde ve erişkinlerde de her iki immunoreaktif hücreye rastlandı,ancak az sayıda oldukları belirlendi.ANAHTAR KELİMELER: Proventrikulus, endokrin hücre, gastrin, serotonin,immunositokimya, civciv, Gallus gallus domestica

iiiABSTRACTIn this study, histological structure of glandular stomach (proventriculus) andmucosal localizations of serotonin and gastrin immunoreactivities have examined inchicks (Gallus gallus domestica) in different growth periods.On 9th days of the incubation, lamina epitelyalis was observed to havepseudostratified columnar epithelium character. Lamina epitelyalis was observed tohave simple columnar epithelium character toward the end of incubation. Primordialglands appearing as epithelial invagination by 9th day of incubation, on which it wasdetermined to have pseudostratified columnar epithelium character. This epitheliumwas then observed to be composed of simple columnar cells and simple cuboidalcells by 12th and 15th days of incubation respectively. Primordial glands begunbranching by 10th days of incubation were seen. Formerly composed only of acircular muscle layer, tunica muscularis possessed also inner and outer muscle layersby 10th days of incubation. It was determined that one week old chick proventriculuswas formed by tunica mucosa, tunica muscularis and tunica serosa as in the adultchicken.While cells immunoreactive for gastrin were determined to appear firstly on 12thdays of incubation in lamina epitelyalis and compound glands, cells immunoreactivefor serotonin were observed only in compound glands in same time. Gastrinimmunoreactivities increased in frequency on 14th days of incubation and cellsimmunoreactive for serotonin had the increase on 16th days of incubation. Thisperiod of incubation, cells immunoreactive for serotonin were also observed inconnective tissue. Towards the end of incubation, both immunoreactivitiesdecreased. In adult chicken, both immunoreactivities were always present, but werenot so numerous.KEY WORDS: Proventriculus, endocrine cell, gastrin, serotonin,immunocytochemistry, chick, Gallus gallus domestica