Bazı hasat sonrası uygulamaların Granny Smith elma çeşidinde kabuk yanığı kontrolü üzerine etkisi

Abstract

iiiÖZETBu araştırmada, elma üretimi ve soğuk depo varlığı bakımından Türkiye' nin önemlibir merkezi olan Isparta' da yetiştirilen Granny Smith elma çeşidinde önemli kalitekayıplarına neden olan kabuk yanığının kontrol edilmesi üzerine değişikuygulamaların etkisi incelenmiştir.Kabuk yanığını kontrol etmek için, uzun süredir kullanılan ve bu konuda etkili olanDPA (difenilamin) uygulamasının insan sağlığını tehdit eden niteliği sebebiylegelecekte kullanılması mümkün görülmemektedir. O yüzden, bu konuda daha etkilive güvenilir yöntemler geliştirilmeye çalışılmaktadır. Bunların içinde ısı uygulaması,etanol buharı uygulaması, bitkisel yağ uygulaması ve lovastatin uygulaması;üzerinde en fazla çalışılan yöntemlerdir. Bu sebeple, muhafaza süresince kabukyanığı kontrolünün daha iyi yapılabilmesi ve meyve kalitesinin daha iyi muhafazaedilebilmesi amacıyla bu çalışmada yöntemler kombine edilerek kullanılmıştır. Isıuygulaması, bitkisel yağ uygulamasıyla; etanol buharı uygulaması, ısı uygulamasıylakombine edilmiştir. Bitkisel yağ ile emülsiyon halinde meyveye uygulananlovastatin, kabuk yanığını kontrol eden ve meyve kalitesini koruyan en etkili maddeolmuştur. 6 aylık muhafaza sonrasında kontrol örneklerinde 1.67 yoğunluğunda % 92kabuk yanığı oluşumu görülürken, lovastatin uygulamasında 0.08 yoğunluğunda %8' lik kabuk yanığı oluşumuna rastlanmıştır. Etanol buharı + ısı uygulamasınınsa0.42 yoğunluklu % 42 kabuk yanığı oluşturan meyveler vererek DPA ile aynı ölçüdeetkili olduğu bulunmuştur.Bu çalışmada ayrıca, kabuk yanığı oluşumuna sebep olduğu düşünülen α-farnesenisimli uçucu bir maddenin meyve kabuğunda sentezlenen miktarıyla bozukluğunoluşumu arasındaki ilişki de uygulamalar bazında ele alınmıştır. Muhafaza süresinceuygulama ve kontrol örneklerinde görülen kabuk yanığı oluşumunun α-farnesenmiktarındaki azalmayla paralel gittiği gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Elma, Granny Smith, kabuk yanığı, lovastatin

ivABSTRACTThe aim of this research was to determine the effects of several treatments onsuperficial scald of Granny Smith apple cultivar grown in Isparta where is animportant apple production center of Turkey.DPA has been used to inhibite the scald for along time and it is effective on thisdisorder. But using of DPA will not be possible in the future because of detrimentaleffect on human health. Alternative methods to DPA have been developed. Theseinvolves heat treatment, ethanol vapor treatment, plant oil treatment and lovastatintreatment. These methods needn? t expensive technologies. Therefore, heat tretmentwas used with plant oil treatment and ethanol vapor treatment was used with heattreatment to increase their effectiveness in this study. The most effective method waslovastatin treated with plant oil. It also protected fruit quality during cold storage.While control fruits showed 92 % of scald incidence with 1.67 of scald intensity,these values were 8 % and 0.08 in lovastatin applied fruits, 42 % and 0.42 in ethanolvapor + heat applied fruits, respectively. The treatment of ethanol vapor + heat gaveapproximately same values with DPA treatment.In addition, this research evaluated the relationship between scald incidence % andthe amount of α-farnesene synthesized in fruit skin in all treatments. Scald incidence% increased as α-farnesene decreased in all samples during storage.Keywords: Apple, Granny Smith, superficial scald, lovastatin