Senirkent-Uluborlu (Isparta) havzasının katı atık düzenli depolama yeri seçimine yönelik jeolojik-jeoteknik incelemesi

Abstract

ÖZETBu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü JeolojiMühendisliği Anabilimdalı'nda yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.Ülkemizde yerleşim alanlarından ve sanayii kuruluşlarından kaynaklanan katı atıklarçevre sorunlarının başında gelmektedir. Toplam 3215 belediyeden sadece 11'indekatı atık düzenli depolama tesisi bulunmaktadır.Çalışma alanı olarak seçilen Senirkent-Uluborlu Havzası Türkiye'nin ikinci büyüktatlı su gölü olan Eğirdir Gölü su toplama havzası içerisinde yeralmaktadır. Havzadayeraltısuları ve Eğirdir Gölü su kalitesini koruma altına almak açısından katı atıkdüzenli depolama tesisi zorunlu görülmektedir.Katı atık depolama tesisi projelendirilirken en önemli ve ilk aşama yer seçimidir. Yerseçiminde temel kriterler olan; jeoloji, hidroloji, hidrojeoloji, arazi kullanım durumuve özel koruma alanları açısından ayrıntılı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalaragöre hazırlanan tematik haritalar bilgisayar ortamında çakıştırılarak oluşturulansentez haritasında katı atık depolama yeri için uygun bölgeler belirlenmiştir.Uygun bölgelerde, topoğrafik açıdan katı atık depolama tesisi ünitelerinin yapımınauygun olabilecek 3 adet alternatif alan belirlenmiştir. Belirlenen alternatif alanların,Mutlutürk, M., Karagüzel, R, (2003) tarafından geliştirilen formata göre, konumsal,elverişlilik ve sosyal açıdan değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu değerlendirmelersonucunda en yüksek puan alan Çatma Mevkii en uygun depolama yeri olarakseçilmiştir.En uygun alan olan Çatma Mevkii'nin tesis inşaasına yönelik ön mühendislikjeolojisi incelemesi yapılmıştır. Bu kapsamda, 1/5 000 ölçekli mühendislik jeolojisiharitası ve kesiti hazırlanmıştır. Çatma Mevkii'nde, Suuçandere Kireçtaşları, KarasalÇökellerin killi birimleri ve Yamaç Molozu yüzeylenmektedir. Doğal geçirimsizbirim olarak tanımlanan killerin jeoteknik özelliklerini belirleyebilmek amacıyla 6adet araştırma çukuru açılarak zemin örnekleri (örselenmiş ve örselenmemiş) alınmışve fiziko-mekanik deneyleri yapılmıştır. Deney sonuçlarına göre, zeminin yüksekplastisiteli (CH grubu) kil sınıfında olduğu, su içeriği %15-55, dane birim hacimağırlığı 2,68-2,78 gr/cm3, kohezyonu 0.28 kgf/cm2, içsel sürtünme açısı ise 18-200arasında bulunmuştur. Killi zeminin doğal sızdırmazlığını belirleyebilmek içinarazide permeabilite deneyi yapılmış ve permeabilite katsayısı 10-10 m/sn olarakhesaplanmıştır. mühendislik jeolojisi ön inceleme sonuçlarına göre seçilen alanıntesis inşaasına uygun olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Düzenli Depolama, Katı Atık, Sızdırmazlık, Senirkent -Uluborlu Havzası

ABSTRACTThis study has been prepared as master thesis in Geological Engineering Section ofthe Graduate School of Natural and Applied Sciences of Suleyman DemirelUniversity.Solid wastes, generated from industrial faundations and residental district is a seriousproblem in the country come first at environment problems. Only 11 of 3215municipalities have secure landfills of solid waste.Senirkent-Uluborlu Basin, chosen as the working area, is in the Egirdir Lake watercollecting basin which is Turkey?s second largest fresh water lake. It is there fore tobuild a secure landfill in order to take under protection of the subsurface water andthe water quality of Egirdir Lake is a necessity by law.The first and most important step in planning solid waste landfill to choose a propersite. There have been detailed investigations made on geology, hydrology,hydrogeology, land use and private protection areas, which are the fundamentalcriteries for site selection. The thematic maps prepared according to the results ofthese investigations, suitable places for solid waste landfill was prepared bysuperianposing two maps on top of each other were by computer.In suitable places three alternative area which can be suitable topographically toconstruct landfill were determined. These places are evaluated for setting, suitabilityend social considerations according to the format which is developed by Mutlutürk,M., Karagüzel, R., (2003). As e result of these evaluations Çatma area, which got thehighest point, was selected as the most suitable landfill area.Preliminary engineering geology investigations have been carried out in Çatmalocality where is the most suitable of all. In this respect, 1/ 5000 scale of engineeringgeology map and a section were prepared. In the area Suuçandere limestones of theclay units terrestial sediment and slope waste can be seen in Çatma Area. In order todetermine the geotechnical were taken qualities of the clays, defined as the naturalimpermeable units, soil samples were taken by digging six study holes, and theirphysico-mechanical experiments were made. According to of results the experimentthe grounds were found highly plastic in the clay class, water content % 15-55, unitvolume weight 2,68-2,78 gr/cm3, cohesion 0,28 kgf/cm2, and its internal frictionangle was found to be between 18-20o so as to determine the natural impermeabilityof the clay ground. Permeability experiment was also carried out in the area and itscoefficient is calculated 10-10 m/sec according to the preliminary engineering geologyinvestigation results. The selected area is regarded suitable for a landfill construction.Key Words: Secure Landfills, Solid Waste, Impermea, Senirkent-Uluborlu Basin