Tel çekme matrisleri üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZETTEL ÇEKME MATRİSLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMAMurat ÜNSERENİmalat sanayisinde kullanılan malzemelerin tamamına yakınında plastik şekil vermeyöntemlerinden biri kullanılmaktadır. Tel çekme işlemi de plastik şekil vermeyöntemleri arasında önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, tel çekme işlemindekullanılan yarı mamul, matris, makine ve yağlar hakkında bilgi verilerek, tel çekmeyleüretilen çubukların mekanik özelliklerini tespit etmek amaçlanmaktadır. Farklıçaplardaki numunelerin; kimyasal kompozisyon, redüksiyon oranı ve hız değişkenlerinebağlı olarak; akma dayanımı, çekme dayanımı, % kopma uzaması ve % kesit daralmasıgibi mekanik özelliklerdeki değişimi incelemek amacıyla 5 farklı çekme deneyiyapılmıştır. Her deneyde, kıyaslama yapabilmek amacıyla, değişkenin iki farklı durumuiçin 3 farklı numune kullanılmıştır. Elde edilen bulgular tablo ve grafiklerlegösterilmiştir. Ayrıca numunelerin sertlik deneyi ile sertlikleri belirlenmiştir.Numunelerin soğuk deformasyon oranına bağlı olarak; akma dayanımı, sertlik ve %kesit daralması değerlerinin değişimi grafiklerle gösterilmiştir. SAE 1010 numunelerin;tel çekme öncesi, %30 ve %48 oranlarında tel çekilmiş ve enine kesitinin iç yapıfotoğrafları alınmıştır. Tüm bulgular değerlendirilerek, uygulamada kullanılan nervürlüçelik çubuklar için tel çekme çizelgesi optimize edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tel çekme, tel, matris

Nowadays, almost one of the plastic deformation process is using at manufacturing.Wire drawing has an important role in plastic deformation process. In this thesis, aninvestigation has been carried out to determine the mechanical properties of wire rodsmanufactured by wire drawing and also wire drawing process elements; sub-material,die, machine and lubricants are investigated. Five different tensile tests made todetermine the effect of variations; chemical composition, reduction ratio and speed onmechanical properties like yield and tensile strength, elongation and surface reductionwith different diameter of specimens. Two different case are used to compare with themand each case is repeated with three specimens. The results are illustrared on tables andfigures. Also, hardness test is made for measurement hardness. Figures and tables areused to determine the effect of plastic deformation ratio on tensile strength, hardnessand reduction ratio. Interior structure of SAE 1010 specimens are taken the pictures atthe conditions; before wire drawing 30% and 48% cold deformation ratio and by thewidth. All results are used to optimize the ribbed steel wire drawing table.