Yukarı büyük menderes nehri havzasındaki makrofunguslarda ağır metaliçeriklerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma ile Yukarı Büyük Menderes Nehri kenarında belirlenen 9 istasyondan toplananmakrofunguslarda ve toprak örneklerinde Cr, Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd ve Pb metallerinmiktarlarıanaliz edilmiştir. Bu araştırmada Perkin Elmer Optima 2100 DV ICP-OES cihazıkullanılmıtışr.Makrofungusları yenen, yenmeyen, zehirli, saprofit ve parazit türlerinin taş şolduklarıın mıı rmalar yapı şr. Yenen makrofunguslardaki metalmetal miktarlarıbelirlenerek karş tılaş lmıtıı rımiktarları n sı r değnı nı erleri IPCS ve WHO-FAO'nun belirlediğ deği erlerle karş tılarak,laşerlerin insan sağ ğiçin problem oluşıbu değ lı turup oluşturmayacaklarıtespit edilmiştir.Tüm makrofunguslar içerisinde metal miktarları yüksek türler: Cr: Pholiota conissans'teen161.6 mg/kg ka., Mn ve Fe: Helvella leucomelaena'da sı ile 176.4 mg/kg ka., 4858 mg/kgrasıka., Cd: Inocybe fastigiata'da 21.47 mg/kg ka., ve Pb: Stereum hirsutum'da 19.42 mg/kg ka.olarak belirlenmiştir.ğıistasyonlardan alı toprak örneklerindeki metal miktarıMakrofugusları toplandın nanı rı ıuluslararasıtoprak kirlilik kriterleri ile karş tılarak toprağ kirlilik yükünün yükseklaş nolduğ ve toprakları alı ğ yerin nehir kenarııu n ndı olmasınedeniyle bu yükün nehir kaynaklıolabileceğ sonucuna varı şr. Toprak ve makrofunguslardaki metal miktarlarıi lmıtı arasındakiiliş değki erlendirilerek bazımakrofunguslardaki Cu ve Zn miktarı n topraktaki metalnımiktarı daha yüksek olduğ belirlenmişndan u tir.şBu çalımayla, araşrma bölgesinde belirlenen bazıtı yemeklik mantarlarda metal miktarları nnınormal değerlerin üstünde olduğ bu nedenle kirliliğ yoğ olduğ yerlerden yemekliku, in un ugerektiğ sonucuna varı şr.mantar toplanmaması i lmıtır.

The Cr, Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Cd and Pb accumulations in the macrofungi and the soil samplescollected from nine particular stations along the Upper Büyük Menderes River wasinvestigated in this study. The device used for the analysis is a Perkin Elmer Optima 2100 DVICP-OES.The amount of those metals in eatable, uneatable, toxic, saprophytic and parasite macrofungiwas determined and their numerical rates were compared. By comparing the metal amounts inthe aforementioned fungus types with the limits defined by IPCS and WHO-FAO, it wasdetermined whether or not those limits were harmful to human health.Of all types the macrofungi containing the highest amount of metal were: Cr: Pholiotaconissans 161.6 mg/kg dw, Mn and Fe: Helvella leucomelaena 176.4 mg/kg dw. 4858 mg/kgka., Cd: Inocybe fastigiata 21.47 mg/kg dw, Pb: Stereum hirsutum 19.42 mg/kg dw. It wasobserved that the metal amounts found in the soil samples were higher than the internationalsoil contamination limits. This study concludes that the riverbed and its surroundings mightbe causing the high amount of metals in the soil and consequently in the fungi as well.Correlation between the soil and the metal amounts in the macrofungi was examined and itwas realized that the amount of Cu and Zn in some macrofungi types was higher than themetal found in the soil.This study indicated that the metal amount in some eatable macrofungi in the research areawas higher than the permissible limits. Therefore, it was concluded that eatable macrofungishould not be collected from the areas where the contamination is intense.JuryBaşkan : Prof. Dr. Çiğ Savaşdem kanÜye : Prof. Dr. Kudret Kabar (Supervisor)ıÜye : Prof. Dr. Mustafa Iş lu (Supervisor)loğÜye : Prof. Dr. Hüseyin BademÜye : Assoc. Prof. Dr. Mehmet KitişÜye : Assoc. Prof. Dr. Zekeriya AkmanÜye : Assoc. Prof. Dr. Mustafa Kelen