Metabolik sendromu olan hastalarda vücut kompozisyon indeksleri, kardiyak fonksiyonlar ve visfatin ilişkisi

Abstract

Amaç: Metabolik sendrom (MetS)'li bireylerde kardiyovasküler hastalık (KVH) riski artmıştır. Obezitede KVH riskini öngörme yetenekleri test edilen vücut kompozisyon parametreleri (VKP)'nin, MetS'li bireylerde ki kullanımıyla ilgili literatürde çok fazla yayın bulunmamaktadır. Visfatin (VF) ise son yıllarda tanımlanan bir adipositokin olup, kronik inflamatuvar süreçlerde rol aldığı çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. Araştırmamızın amacı MetS'li hastalarda VF düzeylerinin transtorasik ekokardiyografi (EKO) ile tespit edilen kardiyak fonksiyonlar ve VKP ile ilişkisini araştırmaktır. Çalışmamız MetS, obezite ve KVH'larda VF'nin klinik bir belirteç olarak kullanımının uygunluğu ile ilgili literatüre katkı sağlayacaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Polikliniğine herhangi bir şikayetle başvuran, 18-80 yaş arası, tip 2 diabetes mellitus (T2D), hipertansiyon (HT) ve hiperlipidemi (HL) harici ek kronik hastalığı olmayan toplam 118 gönüllü (60K, 58E; yaş ortalaması: 44,17 yıl) dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen tüm bireylerin ayrıntılı anamnezleri alınmış, fizik muayeneleri (FM) yapılmıştır. Demografik özellikleri yanısıra, muayene esnasında sistolik ve diyastolik kan basıncı (KB) ile kalp atım hızları kaydedilmiştir. Katılımcıların boy, kilo, bel çevresi (BÇ), kalça çevresi (KÇ) ölçülmüş, bu ölçümlerden VKP'ler hesaplanmıştır. Venöz kan örneğinden açlık kan şekeri (AKŞ), açlık insülin, yüksek dansiteli lipoprotein kolesterol (HDL-K), trigliserit (TG) ve C reaktif protein (CRP) düzeyleri ölçülmüş, insülin direnci (İD) için homeostatik model değerlendirmesi (HOMA-IR) hesaplanmıştır. Tüm hastalar, elde edilen veriler doğrultusunda, Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF)'nin 2006'da belirlemiş olduğu MetS kriterlerine göre, MetS'li olanlar ve sağlıklılar olarak 2 ana gruba ayrılmıştır. Çalışmaya alınan tüm hastalara EKO yapılmış, kovansiyonel sistolik ve diyastolik fonksiyonların yanısıra miyokardiyal hızlar, aortik elastik parametreler ve epikardiyal adipoz doku (EAT) kalınlığı ölçümleri kaydedilmiştir. Ayrıca diğer kanlarla eş zamanlı, fazladan bir biyokimya tüpüne venöz kan alınmıştır. Bu kan santrifüj edildikten sonra -80C'lik dolapta çalışma sonuna kadar saklanmış, sonrasında `enzyme-linked immunosorbent assay` (ELISA) yöntemiyle serum VF düzeyi çalışılmıştır. Ayıca katılımcılar vücut kitle indeksi (VKİ)'ye göre obez olanlar ve olmayanlar olarak yeniden gruplandırılmış ve aynı veriler kullanılarak ek değerlendirmeler yapılmıştır.Bulgular: Çalışma sonunda MetS'li grup (39K, 39E; yaş ortancası: 51 yıl) ile kontrol grubu (21K, 19E; yaş ortancası: 34,5 yıl) FM bulguları ve laboratuvar (LAB) sonuçları bakımından karşılaştırıldığında; kilo, BÇ, KÇ, sistolik ve diyastolik KB, TG, AKŞ, açlık insülin, CRP ve HOMA-IR düzeyleri MetS'li bireylerde, HDL-K düzeyleri sağlıklı bireylerde daha yüksek bulunmuştur. (p<0,05) Gruplar vücut kompozisyon indeksleri bakımından karşılaştırıldığında; VKİ, bel kalça oranı (BKO), bel boy oranı (BBO), beden şekil indeksi (BŞİ), beden yuvarlaklık indeksi (BYİ), abdominal volüm indeksi (AVİ), beden adipozite indeksi (BAİ), koniklik indeksi (Kİ) ve visseral adipozite indeksi (VAİ) ortalamaları MetS'li bireylerde sağlıklı bireylere göre daha yüksek bulunmuştur. (p<0,001) Mitral E dalga akım hızı, ejeksiyon fraksiyonu (EF) ve aort ön duvarı ölçümleri sağlıklı bireylerde; sol ventrikül diyastol sonu çapı (LVDSÇ), sol ventrikül sistol sonu çapı (LVSSÇ), interventriküler septum kalınlığı (IVS), arka duvar kalınlığı (PW), aort kökü(Ao) çapı, sol atriyum (LA) çapı, mitral A dalga akım hızı, mitral E dalgası deselerasyon zamanı (EDT), mitral izovolemik relaksasyon zamanı (IVRT), aort ön duvar kalınlığı M-mod ve EAT ölçümleri MetS'li bireylerde daha yüksek bulunmuştur. (p<0,001) Analiz doğrultusunda; VF seviyeleri ile boy, kilo, BÇ, BKO, BŞİ, AVİ, Kİ, Ao çapı, LA çapı, aort ön duvarı kalınlığı ve aort ön duvarı kalınlığı M-mod ölçümlerinin arasında istatiksel olarak anlamlı negatif yönde zayıf korelasyon bulunmaktadır. (p<0,05) Serum VF düzeyi MetS'li grupta 4,63 ng/ml (0,5-21,2), kontrol grubunda 4,31 ng/ml (0,31-24,22) olarak ölçülmüştür ve iki grup arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı değildir. (p: 0,55) Serum VF düzeyi obez grupta 4,66 ng/ml (0,5-14,28), nonobez grupta ise 3,93 ng/ml (0,31-24,22)'dir. Bu bakımdan da gruplar arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı değildir. (p: 0,69)Sonuç: Sonuçlarımıza göre, MetS ve obezitede VF'nin klinik bir belirteç olarak kullanılabileceği düşünülmemektedir.Anahtar Kelimeler: Visfatin, metabolik sendrom, kardiyovasküler hastalıklar, obezite, vücut kompozisyon parametreleri

Aim: The risk of cardiovascular disease has increased in individuals with metabolic syndrome (MetS). Although body composition indices are tested to predict the risk of cardiovascular disease in obesity, there is not much in the literature about their relationship with MetS. VF is an adipocytokine that has been described recently and has been shown to be involved in chronic inflammatory processes. The aim of our study was to investigate the relationships body composition indices and cardiac functions detected by transthoracic echocardiography with VF levels in patients with MetS. Our study will contribute to the literature on the suitability of the use of VF as a clinical marker in MetS, obesity and cardiovascular diseases.Materials and Methods: For this study, a total of 118 patients (60 females, 58 males; mean age 44,17 years; range 18 to 80 years) who applied with any reason to the Family Medicine Outpatient Clinic of Istanbul Education and Research Hospital were chosen. The participants have not any additional chronic disease except than type 2 diabetes mellitus, hypertension, and hyperlipidemia. All the participants was physically examined and their detail of personal health history were recorded. Besides demographic features, also systolic and diastolic blood pressures and pulses were noted. The heights, waist circumferences and hip circumferences of all patients were measured. According to those measures, the body composition indices were calculated. Fasting blood glucose, fasting insulin, high density lipoprotein, triglyceride and C reactive protein levels were measured from venous blood samples and Homeostatic Model Assessment of Insulin Resistance (HOMA-IR) was calculated. According to these datas and using MetS criterias which accepted in 2006 by International Diabetes Federation (IDF), all participants were divided into two main groups; patients with metabolic syndrome and healthy participants. Echocardiography was performed in all participants and all systolic and diastolic functions as well as myocardial velocities, aortic elastic parameters, and epicardial adipose tissue thickness were obtained. Serum visfatin levels were measured by ELISA from blood stored at -80°C after centrifuged. In addition, participants were regrouped as obese and non-obese subjects according to body mass index and additional evaluations were made using the same data.Results: MetS group (39 females, 39 males; median age: 51 years) and control group (21 females, 19 males; median age: 34.5 years) were compared in terms of physical examination findings and laboratory results; weight, waist circumferences, hip circumferences, systolic and diastolic blood pressures, triglyceride, fasting blood glucose, fasting insulin, C reactive protein and HOMA-IR levels were found to be higher in MetS patients and high density lipoprotein levels were higher in healthy individuals. (p <0.05) When the groups are compared in terms of body composition indices; body mass index, waist to hip ratio, waist to height ratio, body shape index, body roundness index, abdominal volume index, body adiposity index, conicity index and visceral adiposity index were found to be higher in MetS patients than healthy individuals. (p <0.001) E wave, ejection fraction and aortic anterior wall thickness measurements were higher in healthy individuals and left ventricular end-diastolic diameter, left ventricular end-systolic diameter, interventricular septum thickness, posterior wall thickness, aortic root diameter, left atrium diameter, A wave, E deceleration time, isovolemic relaxation time, aortic anterior wall thickness M-mode and epicardial adipose tissue thickness measurements were higher in MetS patients. (p <0.001) According to the analysis, there were statistically slight significant negative correlation between VF levels and height, weight, waist circumferences, waist to hip ratio, body shape index, abdominal volume index, conicity index, aortic root diameter, left atrium diameter, aortic anterior wall thickness and aortic anterior wall thickness M-mode. (p <0.05) Serum VF level was 4.63 ng / ml (0.5-21.2) in the MetS group, 4.31 ng / ml (0.31-24.22) in the control group and the difference between the two groups was not statistically significant. (p: 0.55) Serum VF level was 4.66 ng / ml (0.5-14.28) in the obese group and 3.93 ng / ml (0.31-24.22) in the nonobese group. In this regard, the difference between the groups was not statistically significant. (p: 0.69)Conclusion: Our results suggest that VF may not be used as a clinical marker in MetS and obesity.Keywords: Visfatin, metabolic syndrome, cardiovascular diseases, obesity, body composition indice