Multiple skleroz hastalarında serum nörofilaman hafif zincir düzeylerinin hastalık aktivitesi ile ilişkisi

Abstract

Giriş ve Amaç: Multipl Skleroz (MS), SSS'nin enflamatuar, otoimmun bir hastalığıdır. CD4 ve CD8 T hücreleri, aktive edilmiş monositler ve B hücrelerini içeren enflamasyon ile ilişkili olduğu düşünülen infiltratlar, SSS'deki lezyonlar içinde yer alır ve sonuç olarak miyelin kılıfında hasarlanmaya neden olurlar. MS'in tanı, hastalığa yatkınlık, tedavi yanıtı ve prognozunu öngörebilme adına son yıllarda birçok biyobelirteç çalışılmıştır. Bu belirteçlerin birçoğunun klinik anlamlılığı kesinleşmemiş, klinik pratikte hastalığın seyri ile anlamlı ve özgül bir ilişki elde edilememiştir. Bu biyobelirteçlerden biri nöroflamentlerdir. Biz de bu çalışmamızda MS hastalarında, atak tipi, atak sıklığı, EDSS skorları, manyetik rezonans görüntüleme ve BOS bulguları ile serum nörofilaman hafif zincir (NFL) düzeylerinin arasındaki ilişkinin değerlendirilmesini amaçladık.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Nöroloji Kliniğininde takipli 18-65 yaş arası Mcdonald 2017 kriterlerine göre Relapsing Remitting Multipl Skleroz (RRMS) tanısı alan, yakın zamanda atak öyküsü bulunmayan, son atağından en az 6 ay süre geçmiş olan hastalar ve sağlıklı kontrol grubu alındı. Tüm hastaların yaş, cinsiyet, hastalık süresi, atak sayısı, atak tipi (beyin sapı, duyusal, piramidal, optik nörit, spinal, serebellar), eşlik eden diğer hastalıklar, sigara öyküsü, hastalığına yönelik kullandığı ilaçlar, EDSS (expanded disability status scale) skorları, daha önce bakılmış olan laboratuar sonuçları (Tiroid fonksiyon testleri, vaskülit paneli, D vitamin düzeyi) ile VEP sonuçları kayıt edildi. Tüm hastaların daha önce çekilmiş ve sistemde kayıtlı bulunan kranial ve spinal görüntüleme bulguları değerlendirildi. Bu değerlendirmede; T2 lezyon yükü, lezyon dağılımı (supratentorial, intratentorial, spinal), kontrastlanma paterni, kara delik sayısı ve atrofi varlığı kayıt edildi. Yapılmış olan beyin omurilik sıvısı incelemesinde protein düzeyi, oligoklonal bant varlığı ve tipi, IG G indeksi kayıt edildi. Serum nörofilaman düzeyi için kan örnekleri -80 derecede uygun şartlarda saklandı ve ELİSA yöntemi ile çalışıldı.Bulgular: Hasta ve kontrol grubu karşılaştırıldığında, hasta grubunda NFL değerleri anlamlı olarak yüksek saptandı (p˂0.05). Değerlendirilen diğer parametreler arasında istatiksel anlamlı farklılık saptanmadı (p>0.05).Sonuç: Bu çalışmada, serum NFL düzeyi MS hastalarında sağlıklı kontrollerle karşılaştırıldığında anlamlı yüksek saptanmıştır. Bu durum serum NFL düzeylerinin MS hastalarında doku hasarının değerlendirilmesinde ve hastalık takibinde güvenilir bir biyomarker olarak kullanılabileceğini desteklemektedir.

Purpose: Multipl Sclerosis is an inflammatory and autoimmune disease of CNS. Infiltrates that are thought to be related to inflammation, including CD4 and CD8 T cells, activated monocytes, and B cells are located within the lesions in the CNS, and as a result, they cause damage to the myelin sheath. Several biomarkers have been studied in the recent years to predict the diagnosis, disease susceptibility, treatment response and prognosis of MS. However, clinical significance of many of these biomarkers has not been confirmed, and in clinical practice neither, a significant or a specific relationship has not been concluded related to the course of the disease. One of these biomarkers are neuroflaments. In this study, we aimed to evaluate the relationship between the serum neurofilament light chain levels and attack type, attack frequency, EDSS scores, magnetic resonance imaging and CSF findings, in Multipl Sclerosis patients.Materials and Methods: Patients included in this study were selected among the ones that were admitted to Neurology Outpatient Clinic. The study group was consisted of 100 patients who were diagnosed with Relapsing Remitting Multipl Sclerosis according to Mcdonald criterias, did not have a recent attack history and have had at least 6 months passed since their last attack. 60 healthy controls with no history of any neurological diseases. Age, gender, duration of disease, number of attacks, type of attack (brainstem, sensory, pyramidal, optic neuritis, spinal, cerebellar) concomitant diseases, smoking history, drugs used for the disease, EDSS (expanded disability status scale) scores, laboratory results (Thyroid function tests, vasculitis panel, vitamin D level) and VEP results were recorded for all patients. Detailed neurological examinations were performed in both healthy controls and study groups. Previous cranial and spinal imaging findings of all patients were evaluated. In this evaluation; T2 lesion load, lesion distribution (supratentorial, intratensel, spinal), enhancement pattern, number of black holes and presence of atrophy were recorded. Protein level, oligoclonal band presence and type and IG G index were recorded in the cerebrospinal fluid examination. Blood samples were collected from the patients to study serum neurofilament levels and stored at -80 degrees until further analysis with the ELISA method.Results: Serum NFL levels between MS patients and healthy controls were compared, and serum NFL levels were found to be significantly higher in MS patients (p˂0.05). No statistically significant difference was observed in the other measured parameters (p> 0.05).Conclusion: In this study, serum NFL levels were found to be significantly higher in MS patients, compared to healthy controls. For these reasons, this study supports serum NFL value as a reliable biomarker to track tissue damage caused by disease progression in MS patients.