İnflamatuvar barsak hastalığında artmış ateroskleroz riskinin karotis intima-media kalınlığı ve nabız dalga hızı ile değerlendirilmesi

Abstract

Koroner arter hastalığı (KAH) ve KAH oluşumunun temelini oluşturanateroskleroz toplumlarda mortalitenin ilk sırada gelen nedeni olduğundan erkentanı ve tedavisi önemlidir. KAH'ı değerlendirmede kullanılan non-invazivtestlerin duyarlılık ve özgüllük sorunu varken, altın standart olan koroneranjiografinin ise girişimsel olma ve maliyet sorunu vardır. Bu nedenle son 15yılda ateroskleroz tanısında invaziv olmayan ve duyarlılığı ve özgüllüğü yüksektestler araştırılmıştır. Bu non-invaziv yöntemler arasında üzerinde en çokdurulanlar ise Karotis intima-media kalınlığı (KİMK) ve nabız dalga hızı (NDH)ölçümüdür. İnflamatuvar barsak hastalıkları, genetik olarak duyarlı kişilerde,çeşitli antijenlere ya da çevresel faktörlere karşı abartılı bir immün yanıt ilemeydana gelen, nedeni tam olarak bilinmeyen, kronik seyirli, iyilik ve aktivasyondönemleri olan bir grup inflamatuvar hastalıktır. Bu hastalıklarda görülen kronikinflamasyona bağlı endotel disfonksiyonu ve beraberinde ateroskleroza eğilimolduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada inflamatuvar barsak hastalığında artmışateroskleroz riski, NDH ve KİMK ölçümü yaparak ve bu iki değer arasındakiilişki değerlendirilerek araştırıldı.Çalışma dışlama kriterleri olarak, kanıtlanmış ateroskleroz, hipertansiyon,diyabet, hiperlipidemi, sigara kullanımı, aktive hastalık, hastalık tanı süresinin 6aydan kısa olması ve 45 yaş üstünde olmak kabul edildi. Hastaların NDH ölçümüyapıldı. Sonrasında NDH değeri ve çalışma grubu belirtilmeksizin ultrasonografiile KİMK ölçümü yapıldı. Daha sonra İBH grubu ile kontrol grubu arasındakarşılaştırma yapıldı.Çalışmaya toplam 40 İBH hastası ve 40 sağlıklı kontrol grubu alındı. İBHve sağlıklı kontrol grubunda 22 erkek (%55) ve 18 kadın (%45) vardı. İki grubundemografik ve laboratuvar verileri benzerdi.Çalışmamızda KİMK inflamatuvar barsak hastalığı grubunda sağlıklıkontrol grubuna göre yüksek bulundu. Bulunan bu değerler istatistiksel olarakanlamlıydı ( p<0,0001). İBH grubunda sağ maksimum KİMK 0,85 ± 0,09 mm vesağ ortalama KİMK 0,73 ± 0,08 mm olarak bulundu. Kontrol grubunda ise sağmaksimum KİMK 0,76± 0,06 mm ve sağ ortalama KİMK 0,65±0,06 mm olarakbulundu. İBH grubunda sol makimum KİMK 0,86±0,12 mm ve sol ortalamaKİMK ise 0,73 ± 0,11 mm olarak bulundu. Kontrol grubunda ise sol maksimumKİMK 0,76 ± 0,06 mm ve sol ortalama KİMK 0,65 ± 0,05 mm olarak bulundu.İnflamatuvar barsak hastalığı ile kontrol grubu arasında NDH yönündenyapılan karşılaştırmada anlamlı fark bulundu (ort:7,16±0,9 vs 5,97±0,5 m/sn).Hem İBH grubunda hemde kontrol grubunda KİMK ile NDH arasında anlamlıkorelasyon saptandı.Bu çalışma İBH eğilim olduğunu göstermiştir. Bu eğilim NDH ve KİMKdeğerleri ölçülerek gösterilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda ortaya çıkananlamlı bulguların klinik sonuçlara da yansıyacağını düşünmekle birlikte, eldeettiğimiz bulguların prosepktif kohort çalışmalarıyla klinik yönden doğrulanmasıgereklidir.Anahtar kelimeler: İnflamatuvar barsak hastalığı, nabız dalga hızı,karotis intima-media kalınlığı.

Coronary artery disease (CAD) and atherosclerosis providing a basis forCAD are important causes of mortality at society and for this reason their earlydiagnosis and treatment are substantial. Noninvasive tests used to evaluate CADhave issues about sensitivity and specificity, where coronary angiography, as agold standard, has issues about being invasive and expensive. For this reason,noninvasive tests with high sensitivity and specificity to diagnose atherosclerosishave been investigated for the last 15 years. Among these noninvasive methods,the most emphasized ones are carotid intima-media thickness (CIMT) and pulsewave velocity (PWV) measurements. Inflammatory bowel diseases (IBD) are agroup of inflammatory diseases with unknown reasons, chronic course andremission-activation periods, caused by an exagerated immune reaction againstvarious antigens or enviromental factors at people who are genetically susceptible.It's thought that there's a tendency towards endothelial disfunction due to chronicinflammation at these diseases, and atherosclerosis along with it. At this study, weinvestigated the evulation of the increased atherosclerotic risk in inflammatorybowel disease by measuring PWV and CIMT, and evaluating the relationshipbetween these values.Exclusion criteria were proved atherosclerosis, hypertension, diabetes,hyperlipidemia, cigarette smoking, active disease, prognosis time being less that 6months and being over the age of 45. PWV measurements of the patients wereperformed. Later on, CIMT measurements were performed by the help ofultrasound, without mentioning among PWV values and study group. Later,comparison of IBD group and healthy control group was performed.A total of 40 patients with IBD and 40 control subjects were enrolled tothe study. There were 22 men (55%) and 18 women (45%) at IBD group andhealthy control group. Demographic and laboratory data of both groups weresimilar.At our study, CIMT was higher at inflammatory bowel disease group,compared to healthy control group. These values were statistically significant(p<0,0001). At IBD group, right maximum CIMT was 0,85 ± 0,09 mm and rightmean CIMT was 0,73 ± 0,08 mm. At control group, right maximum CIMT was0,76± 0,06 mm and right mean CIMT was 0,65±0,06 mm. At IBD group, leftmaximum CIMT was 0,86±0,12 mm and left mean CIMT was 0,73 ± 0,11 mm.At control group, left maximum CIMT was 0,76 ± 0,06 mm and left mean CIMTwas 0,65 ± 0,05 mm.There was a significant difference between inflammatory bowel diseasegroup and control group at comparison about PWV (mean:7,16±0,9 vs 5,97±0,5m/sn, respectively). There was a significant correlation between CIMT and PWV.This study shows that there's a tendency towards atherosclerosis atpatients with IBD. This tendency was demonstrated by measuring PWV andCIMT. Along with the belief that significant findings derived from this evaluationwill reflect to clinical outcomes, these findings need to be confirmed clinically byprospective cohort studies.Key words: Inflammatory bowel disease, pulse wave velocity, carotidintima-media thickness