İş yüküne göre performans ölçümünde veri zarflama analizi ve bir uygulama örneği

Abstract

ÖZETVeri Zarflama Analizi (VZA), aynı amaç veya hedeflere sahip olan karar birimlerinin benzer girdi ve çıktılar kullanarak göreli etkinliğini ve performansını ölçen doğrusal programlama modellerinden biridir. Son yıllarda VZA ile ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde; bu çalışmaların genellikle bankalar, havaalanları, hastaneler ve kurumsal işletmelerin performansını ölçmek için yapıldığı belirlenmiştir. Üniversitelerin performansı üzerine yapılan çalışmaların ise eğitim ve öğretim etkinliğini belirlemeye yönelik olduğu ve İdari Birimlerin performanslarını ölçen bir çalışma yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu konudaki eksiklik görülerek ilerde çalışma yapacak araştırmacılara referans olması açısından bu çalışmaya ihtiyaç duyulmuş ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir devlet Üniversitesinin İdari Birimleri pilot çalışma olarak ele alınmıştır.Çalışmanın amacı; iş yükünü etkileyen girdi ve çıktılar kullanarak Türkiye'de faaliyet gösteren bir devlet Üniversitesinin İdari Birimlerinin performansını ölçmektir. Çalışmada VZA modellerinden Charnes, Cooper ve Rhodes tarafından geliştirilen girdiye yönelik CCR modeli kullanılmıştır. Çalışmada Üniversite bünyesinde faaliyet gösteren 8 İdari Birim, karar birimi olarak kullanılmış ve iş yükünü etkileyen faktörler neticesinde 3 adet girdi ve 1 adet çıktı belirlenerek, İdari Birimlerin 2011, 2012 ve 2013 yıllarındaki performans ölçümü yapılmıştır.Çalışmanın sonucunda, ilgili yıllar bazında her İdari Birimin etkinliği ölçülmüş ve her birimin kendi arasında etkinlik karşılaştırması ve performans değerlendirmesi yapılmıştır. Etkin olan ve etkin olmayan İdari Birimler belirlenmiştir. 2011 yılı analiz sonuçlarına göre Personel Daire Başkanlığı biriminin etkin olduğu; 2012 yılı analiz sonuçlarına göre Bilgi İşlem Daire Başkanlığı biriminin etkin olduğu ve 2013 yılı analiz sonuçlarına göre Bilgi İşlem ile Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlıkları birimlerinin etkin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İdari Birimlerin ilgili yıllarda etkinlik karşılaştırılması neticesinde; %97,2 etkinlik ortalaması ile performansı en yüksek birimin Bilgi İşlem Daire Başkanlığı; performansı en düşük birimin %30,9 etkinlik ortalaması ile Sağlık Kültür Spor Daire Başkanlığı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Data Envelopment Analysis (DEA) is the one of the linear programming models which measures the relative efficiency and performance of decision making units that have same purposes by using similar inputs and outputs. In recent years, it is determined that the studies which are used DEA method focus especially on the performance of banks, airports, hospitals and corporate business. On the other hand, when the studies about the performance of universities are investigated it is shown that these studies aims to determine the effectiveness of education and training and, there are no studies that measure the performance of administrative units of a university. Therefore, it is required to such a study to guide to researchers who want to study in this domain. Thus, we applied the DEA method to measure the performance of administrative units in the state university acting in Turkey based on workload as a pilot study.The purpose of this thesis is to measure the performance of administrative units in the state university acting in Turkey by using DEA method with inputs and outputs which affects workload. In the study, CCR model which is one of the DEA models developed by Charnes, Cooper and Rhodes used. The performance of administrative units at the University for the year 2011, 2012 and 2013 is measured by employing eight administrative units as decision-making units and by using three inputs and one output based on the factors affecting the workload.In conclusion, the efficiency of each decision making unit is measured for the relevant years and comparison of the efficiency and performance evaluation between each units is made. In this study, efficient and inefficient administrative units are determined. While, personnel department is efficient according to results of 2011; information technology department is efficient based on the results of 2012. In addition, information technology department and library and documentation department is efficient according to the results of 2013. According to the comparison of efficiency of administrative units in relevant years; information technology department is the highest with 97.2% average efficiency performance rate and department for health, culture and sports is with % 30,9 average efficiency performance rate.