Isparta-Yazır volkanizmasının oksijen-18 izotopik incelemesi

Abstract

Bu tez kapsamında Isparta-Yazır yöresindeki volkaniklerin mineralojik, mineral kimyasal, jeokimyasal ve oksijen-18 izotopik incelemesi yapılarak, petrolojisi irdelenmiştir. Elde edilen veriler, Yazır volkanitlerinin silisçe-doygun trakiandezitik bileşimli olduğunu, yüksek Cr ve Ni içerdiklerini, dengesiz fenokristal topluluklarından Cr-spinel içeren olivin/klinopiroksen ile kuvarsın birlikte bulunduğunu, plajiyoklaz, klinopiroksen ve amfibollerde ters kimyasal zonlanmaların olduğunu, ?18O izotop bileşimlerinin ise geniş bir aralık (+6.08 - +8.65 ?) sunduğunu göstermiştir.Tüm bu petrolojik özellikler ise Yazır trakiandezitlerini üreten magmanın kimyasal dengesizliği ile ilişkili olduğunu, ve ya bazaltik mağmanın yükselimi sırasında kabuksal seviyelerde kirlenmeyle oluşan magma karışımlarının bir sonucu olarak, veya kaynak bölgede bazaltik ve silikik mağmalarının karışımının bir sonucu olarak oluştuklarını göstermiştir. Kıta-içi, ekstansiyon ilişkili ve şoşonitik alkalin bileşimli Yazır trakiandezitlerine ait bu petrolojik gözlemler, bu volkanitlerin jenezlerinde, zenginleşmiş bir manto türevli (bazaltik) mağma ile kabuk türevli bir (silisik) mağma karışımlarının etkin bir rol oynadığını ortaya koymuştur.

In this study, mineralogy, mineral-chemistry, geochemistry and O-18 isotopic composition of the Yazır (Isparta) volcanism have been investigated, and its petrological aspects have been interprated. All data revealed that Yazır volcanics are silica-saturated trachyandesitic in composition, have high Cr and Ni contents, include diseuqilibrated phenocrystal phases such as olivine/clinopyroxene and quartz, reverse chemical zoned plagioclase, amphibole and clinopyroxene and show wide range of ?18O ratios (+6.08 - + 8.65 ? ).Overall petrological properties signify the chemical disequilibrium of magmas producing the Yazır trachyandesite, and they occured either as mixing by crustal contamination of the rising basaltic magmas at crustal levels, or mixing of both basaltic and silicic magmas at deep source domains. The petrological observations of intra-plate, extension-related and shoshonitic alkaline Yazır trachyandesites also indicate that the mixing of both an enriched mantle derived basaltic and crust derived silicic magmas played important role on their genesis.