Sicill-i Ahvâl kayıtlarına göre Kayseri doğumlu Gayrimüslim Osmanlı devlet adamları (h. 1255/m. 1839-40–h. 1300/m. 1882-83)

Abstract

Sicill-i Ahvâl Defterleri Osmanlı Devleti'nde memurların biyografilerinin tutulduğu resmi belgelerdir. Bu çalışmada Sicill-i Ahvâl Defterleri kullanılarak Kayseri doğumlu gayrimüslim memurların biyografileri incelenmiştir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde Tanzimat Fermanı ile birlikte hız kazanan modernleşme sürecinde merkezileşme faaliyetleri bürokraside de reformların yapılmasını zaruri kılmıştır. Bu bağlamda II. Abdülhamit döneminde devlet memurlarının biyografileri resmi olarak tutulmaya başlanmıştır. 1879 yılında da Sicill-i Ahvâl Komisyonu kurularak binlerce memurun sicil kayıtları defterlere kayıt edilmiştir. Bu süreç içinde yayımlanan nizamnamelerde defterlerin nasıl tutulacağı hakkında bilgiler verilmiştir. Sicill-i ahvâl kayıtları sadece memurların hal tercümelerinin yazılı olduğu bir belge değil aynı zamanda dini ve etnik yapıları, görev yaptıkları şehirlerin iktisadî ve idarî durumları hakkında da bilgi veren belgelerdir. Bu belgeler Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunmaktadır. Bu çalışmamızın da ana materyalini oluşturmaktadır. Bu çalışmada Sicill-i Ahvâl Defterlerinde kayıtlı toplam 88 Kayseri doğumlu gayrimüslim devlet memurunun biyografisi incelenmiştir. Memurların hangi yılda doğdukları, hangi okullarda okudukları, bildiği veya aşina oldukları diller, kültürel ve eğitim durumları hakkında bilgiler içermektedir. Bu bilgilerin yansıra hangi görevlerde bulundukları, aldıkları maaşlar, gösterdikleri üstün gayretlerden dolayı kendilerine tevcih edilen rütbe, nişan ve madalya ile ödüllendirilmeleri ile ceza alıp almadıkları da biyografilerinde yer alan diğer hususları oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Gayrimüslim, Sicill-i Ahvâl Defterleri, Memurlar.

ABSTRACTIn Ottoman Empire Sicill-i Ahvâl books are official documents in which biographies of officials are recorded. The biographies of non-muslim officials who were born in Kayseri were examined by using the Sicill-i Ahvâl registry books. In 19th century in Ottoman Empire during the rationalization period that accelerated along with imperial edict of Gülhane, centralization activities also made reforms compulsory in wreaucracy. In the period of Abdülhamit II. biographies of state officials were recorded officials were recorded officially. In 1879 registersof thousand of officials were recorded in after founding commission of Sicill-i Ahvâl. How the registeries were supposed to be recorded was stated in the published documents of constitution. These documents were not only informing about the life history of the cities where they worked. Sicill-i Ahvâl records, which give service to the researchers in the other archive of the prime ministry, constitute the backbone of this study.In this study biographies of 88 non-müslim state officials, who were from Kayseri, have been analyzed. This study gives information about when the officials were born in which schools they had education the languages that they spoke or were familiar with their culture and education. Because of the fact that datas such as their occupations, their salaries, degrees that they got for their outstanding efforts, their being rewarded with achievements, and medallion and if they were fined or not were recorded in their biographies, this sets light to us and their period.Key words: Ottoman State, Non Muslim, Sicill-i Ahval Notebooks, Officers.