1946 - 1960 arası (VIII-IX-X-XI. Dönem) TBMM Yozgat milletvekilleri ve faaliyetleri

Abstract

Mustafa Kemal Atatürk'ün 10 Kasım 1938 vefatı üzerine TBMM, İsmet İnönü'yü 11 Kasım 1938'de Cumhurbaşkanı seçti. İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanı olması ve 26 Aralık 1938'de CHP'nin 1. Olağanüstü Kurultayında `Milli Şef` ve ` Değişmez Genel Başkan` unvanını almasıyla Türkiye'de yeni dönem başlamıştır. Tek parti yönetime karşı Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan ve Mehmet Fuat Köprülü'nün vermiş olduğu tarihimize `Dörtlü Takrir` diye geçen takririn kabul edilmemesinden sonra Türkiye siyaset tarihinde önemli bir yer edinecek olan Demokrat Parti 7 Ocak 1946'da kurulmuştur.21 Temmuz 1946 günü yapılan genel seçimler demokrasi tarihimize açık oy, gizli sayım ve ilk kez tek dereceli genel seçim olarak girmiştir. Tek dereceli seçim sisteminin denendiği genel seçimlerde CHP, Yozgat'ta başta olmak üzere çoğu illerde seçimi kazanmıştır. Muhalefetin baskısıyla seçim kanununda yapılan değişiklikle `gizli oy, açık tasnif` sistemi getirilmiş ve Demokrat Parti `Yeter! Söz Milletindir` sloganı ile 14 Mayıs 1950 seçimlerinde, tek parti dönemine son vermiştir. 1954 ve 1957 genel seçimlerinde de DP iktidarı muhafaza etmiştir.1946-1960 arasındaki TBMM'nin 8, 9, 10 ve 11. Dönemlerinde Yozgat'tan 32 milletvekili seçilmiştir. Bunlar içerisinde en önemlileri `Bozok` isminin Yozgat olarak değiştirilmesini öneren eski Bozok mebusu Süleyman Sırrı İçöz, Milli Eğitim Bakanlığı görevinde bulunan Mehmet Atıf Benderlioğlu ve CHP Meclis Grubu Başkanvekili olan Avni Doğan'dır. 27 Mayıs Askeri Darbesinden sonra Fuat Nizamoğlu, Sefer Eronat, Mehmet Atıf Benderlioğlu, Talat Alpay ve Ömer Lütfi Erzurumluoğlu gibi bazı Yozgat milletvekilleri anayasayı ihlal suçundan yargılanmış ve ceza almışlardır. Anahtar Kelimeler: Yozgat, CHP, Demokrat Parti, Milletvekili, Yozgat Basını, Genel Seçimler

After Mustafa Kemal Atatürk dead in 10 October 1938, Grand national assembly of Turkey choosed İsmet İnönü as a president. With İsmet İnönü's being the President and the title of `National Chief` and `Unchanged President` in the 1st Extraordinary General Assembly of the CHP on December 26, 1938 Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan and Mehmet Fuat Köprülü founded Democratic Party againist single party management, when their quadruple declarationrejected in 7 January 1946. Democratic Party has been important part in Turkey politics history.General elections done in 21 July 1946 were `open vote, secret conut` in when tried first time single-grade selection CHP, won in most cases mainly Yozgat. By the opposition in election law done with `secret ballot, open sorting` system eccepted. And Democratic Party won the elections with 3 this slogan `Enough! Nation Of Promise` in 14 May 1950. And one-party period ended. Democratic Partyhas directed power general elections between the 1954 and 195732 depaty choseed from the Yozgat between the 1946-1960(8,9,10 and 11.) period. From into the them the most important are: which adviced Bozok names change to the Yozgat, the old depaty of Bozok, Süleyman Sırrı İçöz, which has been took ministery of education Mehmet Atıf Benderlioğlu and which charming of the CHP parlimentary group Avni Doğan. As Fuat Nizamoğlu, Sefer Eronat, Mehmet Atıf Benderlioğlu, Talat Alpay and Ömer Lütfi Erzurumluoğlu like them some of the depaty of Yozgat, were judged from the constitutional violation. And they have been punished.Keywords: Yozgat, CHP, Democratic Party, Deaty, Pres Of The Yozgat, General Elections.