Libya`nın Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Ekonomik Kalkınmasının Geleceği: Türkiye`den Pragmatik Bir Katkı Endeksi

Abstract

Dünya Bankası Grubu (DBG) Şubat 2019'da Libya'da devam eden barış sürecinekatkıda bulunacak, ekonomik iyileşmeyi destekleyen ve vatandaşlara sunulanhizmetleri geliştirmeye odaklanan yeni bir destek stratejisi ilan etmiştir. Elektriktedarik etme hizmeti, Libya hükümetinin ve DBG' nin düşünmesi gereken temelunsurlardan birisidir. Çünkü elektrik tedariği çok kötü bir kalitededir, sık yaşanankesintiler ve güç azalmaları günde birkaç saat sürmekte, dolayısıyla tüketicileritatmin etmemektedir. Libya geçtiğimiz on yıllar içerisinde elektrik altyapısınaönemli ölçüde yatırım yapmıştır. Bu yatırımlar Libya Genel Elektrik Şirketi (LGEŞ)aracılığı ile finanse edilmektedir, LGEŞ tek ulusal güç kurumu olarak bu yatırımlarıplanlayıp yöneten önemli bir kurumdur. Genel anlamda konuşursak, LGEŞ, farklıkapasitelerde, teknolojilerde ve yaşta, Libya topraklarına dağılmış 85 üretim biriminikapsayan yaklaşık 26 güç istasyonuna sahiptir. 2017 itibarıyla, LGEŞ' in resmikurulum kapasitesi 10.238GW'a ulaşırken güç ağını destekleyen mevcut güç ise5.35GW'tır ve bu, kurulum kapasitesinin %52'sini oluşturmaktadır. Güç ağınıntedarikinde yaşanan bazı dış ve iç kısıtlamalar, bakım ve diğer işlemler, 85 birimin19'unun geri çekilme yaşına ulaşması (yorgunluk), politik istikrarsızlık ( silahlıçatışmalar) gibi faktörlere bağlı olarak sürekli değişmektedir. Elektrik tedariğindekieksiklikler 2019'da artış göstermiştir ve bu durum Libya halkının şikayet etmesineneden olan bir faktördür. Derinlemesine incelediğimizde, sık sık yaşanan güçazalmalarının, ekonomik durumun ve bireylerin refahının bozulmasına yol açtığınıgörebiliriz. Eğer otoriteler ve güncel hhükümetler yenilenebilir enerji kaynaklarının(YEK) potansiyelini dikkate alırlarsa Libya'daki elektrik alanındaki bu eksiklik dahaverimli bir şekilde giderilecektir. Dolayısıyla, bu araştırmanın konusu, YEK' in bueksikliği nasıl kapatabileceğini öörneklendirerek, verileri bir araya getirerekanlatmakviive aynı zamanda Libya halkını fosil yakıttan kaynaklanacak olan olası bir zarardankorumaktır. Bu çalışma aynı zamanda YEK 'i Libya'daki enerji üretebilmebağımsızlığı ve güvenilirliğini, fosil yakıttan ayırması bakımından ekonomikanlamda değerlendirmektedir. Bu tez, Türkiye Cumhuriyeti'ni, coğrafi yakınlık,kültürel özellikler, bu alandaki dikkate değer deneyimi, hızlı büyüyen ekonomisi, veLibya'ya benzer o şekilde gelişmekte olan bir ülke olmasından dolayı YEK' iuygulamak için ideal bir örnek olarak ortaya koymaktadır.Endeksler Türkiye'nin 2020'deki ana enerji tüketiminin 222.4 Mtoe'ya ulaşacağınıve 2023'te 357 TWs'e çıkacağını göstermektedir. 2015'te Türkiye, elektriğinin 262TWs' ini üretmiştir, bunun 67 TWs ini hidrogüç ten , ve 12 TWs ini güneş ve rüzgarile üretmiştir. Ayrıca, Türkiye'deki toplam kurulum kapasitesi 2017'de yaklaşık 81GW tır ancak, talebinönemli bir kısmı, temel olarak doğal gaz, kömür ve linyit veYEK tarafından (%28.9) tarafından karşılanmıştır. Elektrik tüketimindeki bubüyümenin 2023'te devam etmesi ve 385 TWs'e ulaşması beklenmektedir. Bunakarşın, 2018'de Türkiye 84.7 GW kurulmuş elektrik üretim kapasitesine sahipti vebunun 33.8GW'u su ve rüzgar gücünden gelmekteydi. Elektrik tedariğinde kibüyüyen talep ile başa çıkabilmek için, bu ülke 2023 stratejisini belirlemiş ve bustratejide 2023'te elektrik üretim kapasitesinin 20 GW'unu rüzgardan, 5GW'unugüneşten ve 1 GW'unu jeotermalden elde etmeyi hedeflenmiştir. YEK gücü ile ilgiliplanlar bu ülkenin ekonomik büyümesinde önemli bir yere sahiptir. 2019'un ilkyarısının sonunda Türkiye'nin elektrik üretiminin %51.5'i YEK' den eldeedilmektedir ve bu kaynaklar su gücü, rüzgar, jeotermal ve güneş enerjisidir. Buaçıdan bakarsak, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını maksimumaçıkarabilmek için özel bir ilgi gösterilmektedir ve bu durum Türkiye'de enerjibakanlığı için birincil önem taşımaktadır.Bu tez, belirtilen konulara yeni perspektifler geliştirmeyi hedeflemektedir böyleceLibya'nın elektrik kaynakları ile ilgili öncelikler, yapılması gereken bazı acileylemler ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması vurgulanmaktadır. Libyayenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı için önemli bir potansiyele sahiptirancak hızlı, somut eylemler yapılmasına ve bu tür projeleri başlatabilmek içinTürkiye örneğindeki gibi iyi yönetim protokollerine ihtiyaç duyulmaktadır. Buviiiaraştırma, Libya'daki yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının doğalkaynakları, ekonomik büyümeyi, kültürel mirası ve bireylerin refahını arttıracağınıve çeşitliliğe dayanan dinamik bir ekonomi kurulmasını destekleyeceğini ifadeetmektedir. Bu çalışma, hizmet ve ekonomi sürecini desteklemektedir ve Libya'nınpolitik bölünmeleri provoke edebilen güncel ekonomik zorluklara dikkat çekerektüm Libyalılar için işlevsel bir ekonomi inşa edilmesine yardımcı olmaktadır

The World Bank Group (WBG) announced February 2019 a new strategy of supportfor Libya focused on restoring key services to citizens and promoting economicrecovery as a critical contribution to the ongoing peace process. Electricity supplyservice is one of the fundamentals that the Libyan governments and WBG shouldhave thought about, since the electricity supply becomes a very poor in quality anddoes not satisfy consumers due to its frequent cuts and subtracting loads that go forseveral hours per day. Libya has invested considerably in its electricity infrastructureover the past decades. Those investments were funded by the Libyan governmentthrough the development budget of the General Electricity Company of Libya(GECL) and its sole national power utility, has been the key player planning andorchestrating these investments. Generally speaking, GECL has about 26 powerstations containing 85 generating units having divergent capacities, technologies andages distributed around Libya soils. As of 2017, GECL's official installed capacityreached 10.238GW, while the power available to supply the power network was5.35GW, representing 52% of installed capacity. The power supply the powernetwork varies continuously due to some external and internal constraints andmaintenance and other works, 19 units out of the 85 have reached retirement age(exhausted) as well as the political instability (armed clashes). The deficit in theavailable electricity has been increased in 2019, which a factor causing the Libyansociety to suffer, in depth, the frequent subtracting loads led to destruct the economicsituation, and also welfare of individuals. The deficit in the electricity supply inLibya would be much efficient if the authorities and frequent governments willconsider the potentiality of renewable energy resources (RER).xTherefore, the objective of this research study was to collect factual data from aproficient example on how the RER would cover that deficit and also to safe theLibyan environment from any harms may be caused by using fossil fuel. The studyalso aimed to economically value the RER in terms of reducing the independenceand reliance of generating energy on the fossil fuel in Libya. This thesis hasconsidered the Republic of Turkey as the ideal example for utilizing RER in therecent years due to its, geographical proximity, cultural aspects, remarkableexperience in this field, one of the fastest economic growing states, and as it is adeveloping country, which is similar to Libya.Indexes predict that Turkey primary energy consumption in 2020, would reach 222.4Mtoe and further will rise to 357 TWh by 2023. Turkey in 2015 produced 262 TWhof electricity, among which is 67 TWh from hydropower, and 12 TWh from solarand wind. Additionally, in Turkey total installed capacity was about 81 GW in 2017,however, the considerable demand has mainly been met by natural gas, coal andlignite, and RER (28.9%). The growth in electricity consumption is expected tocontinue and to reach 385 TWh in 2023. However, in 2018, Turkey has an installedelectricity generation capacity of 84.7 GW, made up of 33.8 GW from hydro power,and wind energy. In order to cope with the growing demand on the electricity supply,the country has adopted a 2023 strategy including targets to reach an installedelectricity generation capacity of 20 GW from wind, 5 GW form solar and 1 GW ofgeothermal by 2023. Plans for RER power have been the key aspect of the country'seconomic growth. As of the end of the first half of 2019, 51.5% of Turkey electricityproduction was obtained the RER including hydropower, wind, geothermal, andsolar energy. According to this perspective, special attention has been paid tomaximize utilization of the renewable energy resources, which is the highest priorityfor the ministry of energy in Turkey.Thus, the details and results of the study are collectively gathered and new materialso that can be helpful to implement. This thesis attempts to present new perspectiveson these issues, to highlight priorities and some of the urgent actions neededregarding the electricity supply for Libya using renewable energy resources. Libya isa potential state for exploiting the renewable energy resources that needs a fast andconcrete action as well as good managerial protocols to kick off such projects takinginto account the Turkish example. This research would suggest that renewablexienergy resources in Libya could leverage its natural resources, economic growth, andcultural heritage and welfare of individuals particularly its youth with strongpotential, to create a diverse and dynamic economy. This study determined tosupport the service and economy process and help Libya reach this goal byaddressing current economic challenges that can aggravate political divisions andbuild instead an economy that works for all Libyans.