Adenoid hipertrofisine bağlı üst solunum yolu tıkanıklığı nedeniyle adenoidektomi yapılan çocuklarda ameliyat öncesi ve sonrası sağ kalp fonksiyonlarının değerlendirilmesi

Abstract

Çocuklarda üst hava yolu tıkanıklığının en sık nedeni kronik adenotonsiller hipertrofidir. Adenoid hipertrofisi olan çocuklarda, hayatı tehdit eden pulmoner ödem, pulmoner hipertansiyon ile birlikte sağ kalp yetmezliği gibi kardiyovasküler komplikasyonların gelişme riski vardır. Bu çalışmanın amacı adenoid hipertrofisine bağlı üst solunum yolu tıkanıklığı olan çocukların sağ kalp fonksiyonlarını ameliyat öncesi ve sonrası elektrokardiyografi ve ekokardiyografi ile değerlendirmek ve bu hastaları kontrol grubu ile karşılaştırmaktır.Çalışmaya Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Kulak, Burun ve Boğaz Kliniği'nde adenoid hipertrofisine bağlı üst solunum yolu tıkanıklığı nedeniyle adenoidektomi yapılan 40 hasta dahil edildi. Kontrol grubu olarak herhangi bir sağlık problemi olmayan, benzer yaş ve cinsiyetten oluşan 20 sağlıklı çocuk alındı.Adenoidektomi yapılan hastaların operasyon öncesinde ve operasyon sonrası 3. ayda elektrokardiyografik ve aynı kardiyolog tarafından ekokardiyografik incelemeleri yapıldı. Tüm hasta yakınlarından yazılı onam alındı.Çalışmaya alınan adenoid hipertrofisi nedeni ile opere olan hasta grubunun yaş ortalaması 5.7±2.8,20 (%54.1) erkek,17 (%45.9) kız; kontrol grubunun yaş ortalaması 5.5±2.2, 11(%55) erkek, 9 (%45) kız idi. Kontrol ve hasta gruplarının elektrokardiyografik incelemelerinde pdisp değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu (p=0.046) (pre op:34,2±9,92; post op: 34,02±11,76; kontrol: 28,75±7,15). Konvansiyonal ekokardiyografide hasta ve kontrol grupları arasında klinik olarak anlamlı farklılık saptanmadı. Doku doppler ekokardiyografi parametrelerinden çoğunluğunda istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar saptandı (IVS-ET; pre op:238,62±42,26 post op:258,53±23,99 p< 0,05, TL-E'; pre op: 0,16±0,025 kontrol: 0,18±0,022 p=0,009, TL-A'; pre op:0,12±0,039 kontrol: 0,13±0,026 p< 0,05, TL-E/E'; post op: 5,06±0,78* kontrol: 4,41±0,89 p=O,O38, TL-IVCT; pre op: 57,96±8,49 kontrol: 50,55±5,98 p< 0,05, TL-ET; pre op: 237,19±19,11 post op: 239,4±20,2 kontrol: 251,38±20,75 p< 0,05, TL-MPI; pre op: 0,44±0,078 kontrol: 0,39±0,065 p< 0,05, SV-E'; pre op:0,15±0,025 kontrol: 0,17±0,023 p< 0,05, SV E/E'; post op: 5,54±0,96 kontrol: 4,75±1,08 p< 0,01, SV-ET; pre op: 234,86±18,52 post op: 235,4±25,6 kontrol: 250,44±26,48 p< 0,05). Hastaların ameliyat öncesi ve sonrası strain ve strain rate parametreleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmadı (p<0,05). Hastaların ameliyat sonrası değerleri ile kontrol grubu kıyaslandığında SR-E ve SR-S değerleri ameliyat sonrası değerlendirmede kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek saptandı (SR-E: post op: 1,52±0,59 kontrol:1,13±0,53 p< 0,05 ve SR-S; post op: 0,99±0,68 kontrol: 1,61±0,33 p< 0,05).Adenoid hipertrofisine bağlı üst solunum yolu tıkanıklığı olan çocuklarda klinik herhangi bir bulgu vermese de sağlıklı çocuklara göre kardiyak fonksiyon değişiklikleri olabilir ve bu fonksiyon değişiklikleri elektrokardiyografi ve ekokardiyografi ile tespit edilebilir. Bizim çalışmamızda da elektrokardiyografide p dalga dispersiyonunun adenoid hipertrofisi olan hastalarda artmış olduğunu tespit ettik. Doku doppler ekokardiyografide de özellikle triküspit kapak lateral duvarı parametrelerinde anlamlı farklılık olması hasta grubunda sağ ventrikül diyastolik fonksiyonlarında bozulma olduğunu gösterdi. Literatürden farklı olarak speckle tracking ekokardiyografi ile değerlendirilen hastaların ameliyat sonrası değerleri ile kontrol grubu arasında anlamlı fark saptadık. Ancak hastaların ameliyat öncesi değerleri ile kontrol grubu arasında ve hastaların ameliyat öncesi ve sonrası değerleri arasında anlamlı fark saptamadık. Bunun nedeni kontrol grubunun sayısının az olması ve hastaların ameliyat sonrası 3. ay kontrolünün kardiyak fonksiyon değişikliklerinin tespiti için erken olması olabilir. Bu durumun değerlendirilebilmesi için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

The most common cause of upper airway obstruction is chronic adenotonsillar hypertrophy in children. The children with adenoid hypertrophy are at risk for life-threatening pulmonary edema, pulmonary hypertension as well as development of cardiovascular complications such as right cardiac failure. The aim of this study was to assess right cardiac functions by pre-operative and post-operative electrocardiography and echocardiography in children with upper airway obstruction due to adenoid hypertrophy and to compare these patients with control group. The study included 40 patients who underwent adenoidectomy due to upper airway obstruction resulted from adenoid hypertrophy at ETN Department of Akdeniz University, Medicine School. The control group consisted of 20 age- and sex-matched healthy children. In patients who underwent adenoidectomy, electrocardiographic and echocardiographic evaluations (by same cardiologist) were performed before and 3 months after operation. All parents gave written informed consent before participation. There were 20 boys (54.1%) and 17 girls (45.9%) with mean age of 5.7±2.8 years in patients who underwent surgery due to adenoid hypertrophy, while there were 11 boys (55.0%) and 9 girls (45.0%) with mean age of 5.5±2.2 in control group. In electrocardiographic evaluations, significant difference was found in pdisp values between patient and control groups (pre-op: 34.2±9.92; post-op: 34.02±11.76; control: 28.75±7.15; p=0.046). Clinically, no significant difference was detected between patient and control groups on conventional echocardiography. However, significant differences were detected in most parameters of tissue Doppler echocardiography (IVS-ET; pre-op: 238.62±42.26, post-op: 258.53±23.99, p< 0.05, TL-E'; pre-op: 0.16±0.025, control: 0.18±0.022, p=0.009; TL-A'; pre-op: 0.12±0.039, control: 0.13±0.026, p< 0.05, TL-E/E'; post-op: 5.06±0.78*, control: 4.41±0.89, p=O.O38, TL-IVCT; pre-op: 57.96±8.49, control: 50.55±5.98, p< 0.05; TL-ET; pre-op: 237.19±19.11, post-op: 239.4±20.2 control:251.38±20.75 p< 0.05. TL-MPI; pre-op: 0.44±0.078, control: 0.39±0.065, p< 0.05, SV-E'; pre-op: 0.15±0.025, control: 0.17±0.023, p< 0.05, SV E/E'; post- op: 5.54±0.96, control: 4.75±1.08 p< 0.01, SV-ET; pre-op: 234.86±18.52,post-op: 235.4±25.6, control: 250.44±26.48, p< 0.05). No significant difference was detected in pre-op and post-op strain and strain rate parameters (p<0.05). When post-op values were compared with controls, it was found that post-op SR-E and SR-S values were significantly higher than those of controls (SR-E: post-op: 1.52±0.59, control: 1.13±0.53, p< 0,05 and SR-S; post-op: 0.99±0.68, control: 1.61±0.33, p< 0.05). Although children with upper airway obstruction due to adenoid hypertrophy doesn't present any clinical sign, there may be alterations in cardiac functions compared to healthy children and these changes can be detected by electrocardiography and echocardiography. In our study, it was found that p wave dispersion was significantly increased in patients with adenoid hypertrophy on electrocardiography. On tissue Doppler echocardiography, presence of significant differences, particularly in tricuspid valve lateral wall parameters, suggested impairment of right ventricular diastolic functions. Addition to literature, significant differences were detected between post-op values of patients and those of controls who were assessed by speckle tracking echocardiography. However, no significant differences were detected between pre-op values of patients and those of controls and between pre-op and post-op values of patients. This could be due to small sample size and the fact that control examination at post-operative month 3 may be early to detect alterations in cardiac functions. Further studies are needed for assessment of this condition.