Otel işletmelerinde öğrenilmiş güçlülük ve iş stresi ilişkisinde algılanan sosyal desteğin düzenleyicilik rolü: Kapadokya örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı otel işletmelerinde öğrenilmiş güçlülük ve algılanan sosyal desteğin boyutlarının iş stresine etkisinin ve öğrenilmiş güçlülük ile iş stresi arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin boyutlarının düzenleyici bir rolü olup olmadığını tespit etmektir. Bu amaç dahilinde, araştırmada öğrenilmiş güçlülük (bağımsız değişken), iş stresi (bağımlı değişken) ve algılanan sosyal destek boyutlarını (düzenleyici değişken) kapsayan bir araştırma modeli oluşturulmuştur. Kavramları ölçmek için daha önce geliştirilen `Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği`, `Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği` ve `İş Stresi` ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmada yargısal örnekleme yöntemi tercih edilmiş ve veriler Kapadokya bölgesindeki dört ve beş yıldızlı otel çalışanlarına uygulanan anket tekniği yardımıyla toplanmıştır. Veriler basit ve çoklu doğrusal regresyon ve hiyerarşik regresyon analizi ile test edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrenilmiş güçlülük ve algılanan sosyal desteğin `aile` boyutunun iş stresi üzerinde negatif yönlü bir etkisinin olduğu; `arkadaş` ve `önemli diğerleri` boyutlarının iş stresi üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğrenilmiş güçlülük ve iş stresi arasındaki ilişkide algılanan sosyal desteğin `aile` boyutunun düzenleyici bir rol oynadığı sonucuna varılmıştır. Son olarak ulaşılan bulguların sonuçları değerlendirilerek birtakım önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study is to examine the effect of learned resourcefulness and the dimensions of perceived social support on work stress and the role of the dimensions of perceived social support in the relationship between learned resourcefulness and work stress in hotel businesses. With this purpose, based on the literature, a research model which includes the variables of learned resourcefulness (independent variable), the dimensions of perceived social support (moderating variable) and work stress (dependent variable) was developed. In this study, previously developed scale of `Learned Resourcefulness Schedule`, `Multidimensional Scale of Perceived Social Support` and `Work Stress Scale` were used. Judgmental sampling method is preferred in the selection of sampling method and data were collected from the employees of four- and five-star hotels in Capadocia through questionnaires. This model was examined with simple and multiple linear regression and hierarchical regression analyses. Based on the analyses of the data, a negative effect of learned resourcefulness and the `family` of perceived social supports' dimensions on work stress were discovered; but the effect of `friend` and `significant other` on work stress was insignificant. In addition, another result was that the `family` of perceived social supports' dimensions played a moderating role in the relationship between learned resourcefulness and work stress. Finally, with the outcomes of the findings were appraised some proposals were made.