Kadın folkloru ve toplumsal cinsiyet üzerinde kültürel kimliğin etkisi: Tavşanlı ilçesi Dedeler ve Beyköy örneği

Abstract

Bir toplum içindeki alt gruplarda görülen kültürel farklılıklar toplumsal hayatın temelgerçeği olarak kabul edilmektedir. Bir grubun kültürel kimliği ve toplumsal cinsiyetalgısının o grubun bireylerince üretilen folklor unsurlarını etkilediği açıktır. Temelproblemi kültürel kimlik ile toplumsal cinsiyet ilişkisini anlamak olan bu çalışmadaiki farklı toplumsal yapıya sahip köy yerleşmesinde kadın folkloru ve toplumsalcinsiyet üzerinde kültürel kimliğin etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmadakadının cinsiyet kimliğiyle ilişkili folklor öğelerinin toplumsal cinsiyet olgusununinşasındaki rolü belirlenerek, iki farklı kültür bölgesi özelinde karşılaştırmayapılmıştır. Çalışmada, kadınların toplumsal cinsiyet rollerinin mevcut durumunaodaklanılmakla birlikte, bunlardaki değişim ve dönüşüm nedenleriyle birlikte gözlerönüne serilmeye çalışılmıştır. Tarihsel ve ekonomik etkenler de ele alınarak sonuçlarelde edilmiştir. Bunların yanı sıra Tavşanlı yöresinin zengin kültür çeşitliliği içindekadın folklorunun yeri ve önemi saha çalışmasından elde edilen verilerle ortayaçıkarılarak araştırma alanında toplumsal cinsiyet algısındaki farklılıkların vedeğişimin nedenleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada doğumdan itibarenbaşlayan, insanın kültürlenme süreci denilen olguyla ortaya çıkan toplumsalcinsiyetin inşası ve bu kavramla ilişkilendirilen, kadınların üretmiş olduğu folklorürünlerinin kültürel kimlik üzerinde etkisi tespit edilerek incelenmiştir. Bu tezçalışmasında, kadın bireylere özgü halk kültürünün ve bu kültüre bağlı gelişen cinselkimliklerin sosyokültürel yaşam ve kültürel kimliğin şekillenmesine ve böylecetoplumun temel dinamiklerinin sürdürülmesine olan etkisi de ele alınmıştır.Çalışmanın giriş bölümünde araştırmanın problemi, konusu, amacı ve gerekçesi,yöntemi, kuramsal çerçevesi, veri toplama araç ve teknikleri, veri toplama sürecihakkında bilgi verilmiş, birinci bölümünde kavramsal çerçeveye dair terimler elealınmış, ikinci bölümünde kadın folkloruna dair veriler, kültürel kimlik ve aidiyet iletoplumsal cinsiyetin belirleyici süreçleri ortaya konulmuştur. Çalışma, sonuç,kaynakça, sözlü kaynaklar ve saha fotoğraflarından oluşan ekler kısmı ile sonbulmuştur.Anahtar Sözcükler: Tavşanlı, Kütahya, Kültürel Kimlik, Toplumsal Cinsiyet, KadınFolkloru.

Cultural differences in sub-groups within a society are accepted as the basic truth ofsocial life. It is clear that the cultural identity and gender perception of a groupinfluenced the folkloric elements produced by the individuals of that group. In thisstudy the main problem is to understand the relationship between cultural identityand gender, the effects of cultural identity on female folklore and gender in thevillage settlement with two different social structures were tried to be revealed. In theresearch, the role of folklore elements related to the gender identity of women in theconstruction of the gender phenomenon was determined and compared in twodifferent cultural regions. In the study, while focusing on the current situation ofwomen's gender roles, the reasons of change and transformation are tried to berevealed. Historical and economic factors were also evaluated, and results wereobtained. In addition to this, the place and importance of female folklore in the richcultural diversity of the Tavşanlı region was revealed with the data obtained from thefield study and the reasons of the differences in the perception of gender and thereasons of the change in the research area were tried to be determined. In the study,the construction of gender, starting from birth, emerged by the phenomenon calledhuman culturing process, and the effects of the folklore products produced by womenrelated to this concept on the cultural identity were determined and examined. In thisthesis, the effects of the folk culture specific to women individuals and the sexualidentities related to this culture on shaping sociocultural life and cultural identity andthus maintaining the basic dynamics of society are also discussed. In the introductionpart of the study, the problem of the study, the subject, the purpose and the rationale,the method, the theoretical framework, the data collection tools and techniques,information about the data collection process, the first part of the conceptualframework terms, the second part of the data on women's folklore, cultural identityand belonging and gender-determining processes. The study ended with the results,bibliography and field photographs.Keywords: Tavşanlı, Kütahya, Cultural Identity, Gender, Women's Folklore.