Demokrat parti döneminde Samsun`da yapılan siyasi parti mitinglerinin basına yansımaları

Abstract

Cumhuriyet'in 29 Ekim 1923 tarihinde ilanı ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde demokrasi yolunda önemli bir adım atılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nde demokrasi kavramının oturması biraz zaman almıştır. Birkaç demokrasiye geçiş denemesi sonucunda, 7 Ocak 1946 tarihinde kurulan Demokrat Parti demokrasinin ülkede sağlam temellere oturması safhasının ilk ve önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. DP, seçim sisteminde var olan, seçimlerin önemli bir olgusu olan mitingleri muhalefet yıllarında ve iktidarı süresince etkili bir araç olarak kullanmıştır. Mitingler, seçmene yani halka inme, halkla temas aracı olarak görülmüştür. DP'nin ilk il teşkilatının kurulduğu aynı zamanda Karadeniz'in önemli bir şehri olan Samsun DP döneminde yapılan her seçim döneminde mitinglere ev sahipliği yapmış ve Demokrat Partiye olan ilgi ve alakasını gerek mitinglerdeki sayıya gerekse de seçim sonuçlarına yansıtmıştır. 1950 seçimlerinde Celal Bayar akabinde ki 54-57 seçimlerinde Başbakan Adnan Menderes Samsun'da ciddi sayılara ulaşan kalabalıklarla mitingler yapmıştır. DP'nin Samsun'da yaptığı mitingler ulusal ve yerel basında çoğu zaman manşet olarak kendine yer bulurken ilçelerde yapılan mitingler daha ziyade ilçe gazetelerinde manşet olmuştur. DP'nin mitingleri bu şekilde etkili kullanması iktidardaki yahut zamanla ana muhalefetteki partilerde mitingleri önemsemeye, yapılan mitinglerin yaygınlaştırılmasına ve muhteviyatının geliştirilmesine itmiştir. Bu değişim neticesinde Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanı İsmet İnönü, 1954-57 seçimlerinde Samsun'da mitingler yapmıştır. Kurtuluş Savaşının meşalesin yandığı Samsun'da Milli Mücadele'yi başlatan Mustafa Kemal Atatürk'ün Partisi olan CHP'yi halkla buluşturup yeni Millî Mücadeleler için Samsunluların desteğini istemiştir.Anahtar Kelimeler: Propaganda, Seçim, Samsun, Basın, Miting.

On October 29, 1923 withtheproclamation of theRepublic, theRepublic of Turkey is an important step towardsdemocracy in thestate. seatingconcept of democracy in theRepublic of Turkey has takensometime.DemocratParty, whichwasfounded on January 7, 1946 followingsomeattempts of transitiontodemocracy, formedthefirstandimportantpart of thephasetobuildthedemocracy on a solidground in Turkey. Duringtheyears it is in oppositionand in power, DemocratPartyusedmeetingswhichwerepartand an importantfact of theelectionsystem as an effectivetool. Itacceptedthemeetings as a means of contacttothevoter in otherwordstothepublic.Samsun, wherethefirstprovincialorganization of the DP wasestablished, is also an importantcity of the Black Sea, Samsun hostedmeetings in eachelectionperiodduringthe DP periodandreflecteditsinterestandrelevancetotheDemocratPartyboth in thenumber of people in meetingsand in theelectionresults in 1950 elections Celal Bayar, then in 1954-57 elections Prime Minister Adnan Menderes heldpublicmeetings in Samsun withcrowdsreachingseriousnumbers.Whilethemeetingsheldbythe DP in Samsun tookplace in headlines in thenationalandlocalpress, themeetings in thedistrictstookplacemostly in theheadlines of districtnewspapers.DP'seffectiveuse of publicmeetingspromptedtheparties in poweror in oppositiontogiveimportancetothepublicmeetings, tomakethemeetingprevalentandtodeveloptheircontent.CHPleader, İsmet İnönü heldmeetings in Samsun in the 1954-57 elections. He askedforthesupport of Samsun fornewnationalstruggles in Samsunwherethetorch of theIndependenceWarburned, forthepartywhichwasfoundedby Mustafa Kemal Atatürk whostartedtheIndependencewar.KeyWords: Propaganda, Election, Samsun, Press, Meeting.