Süleyman Demirel Üniversitesi`nde bina içi radon konsantrasyonlarının nükleer iz dedektörleri kullanılarak belirlenmesi

Abstract

Kapalı ortamlarda zamanla birikebilen radon gazı alfa parçacıkları yayımlar ve doğal radyoaktivitenin yarısından doğrudan sorumludur. Yüksek seviyede radon ihtiva eden ortamlarda radon ve radon ürünlerinin solunması, üst solunum yollarında kanser oluşumuyla bağdaştırıldığından radon konsantrasyonlarının kapalı mekanlar için belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, 10 bin dekarlık alana sahip Süleyman Demirel Üniversitesi'nde üçü doğu yerleşkesi, ikisi batı yerleşkesinde olmak üzere toplam beş binadaki (Ziraat Fakültesi, Hukuk Fakültesi, Atatürk Spor Salonu, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Bilgi İşlem Merkezi'ndeki) atmosferik radon düzeyleri 92 ölçüm noktasına yerleştirilen CR-39 nükleer iz dedektörleri ile ölçülmüştür. Bu ölçümler yaklaşık 8 haftalık bir süre boyunca, 2010 yılı Mayıs ile Temmuz ayları arasında yapılmıştır. Dedektörlerin analizleri sonucunda; Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Ziraat Fakültesi, Hukuk Fakültesi, Atatürk Spor Salonu ve Bilgi İşlem Merkezi'ndeki bina içi ortalama radon konsantrasyonlarının sırasıyla 259 Bq/m3, 279 Bq/m3, 265 Bq/m3, 324 Bq/m3 ve 173 Bq/m3 olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu birimleri kullanan personel ve öğrencilerin radon nedeniyle alacakları doz miktarları hesaplanmış ve yıllık etkin doz eşdeğerlerinin, yine aynı sırayla 2.7 mSv, 2.9 mSv, 2.8 mSv, 3.4 mSv ve 1.8 mSv düzeyinde olduğu bulunmuştur.

Radon gas, which can accumulate indoors in time, emitts alpha particles and is directly responsible for the half of the natural raioactivity. Determination of indoor radon concentrations is very important since inhalataion of radon and radon daughters in the dwellings with high radon levels has been related with the formation of cancer in the upper respiratory system. In this study, indoor radon levels were measured at five buildings (three of which located in the east campus, while the other two are located in the west campus) in the Süleyman Demirel University, which has been established on an area of approximately 10 thousand decares. The measuremets were performed in the Faculty of Agriculture, Faculty of Law, the Atatürk Sports Hall, School of Engineering and Architecture, Information Processing Centre by using CR-39 nuclear etched track detectors in 92 measurement points for a period of approximately 8 weeks between May and July 2010. The analyses of the detectors revealed that, the average indoor radon concentrations of Engineering and Architecture School, Faculty of Agriculture, Faculty of Law, Atatürk Sports Hall, and the Information Processing Center were 259 Bq/m3, 279 Bq/m3, 265 Bq/m3, 324 Bq/m3 and 173 Bq/m3 respectively. Furthermore, the doses taken by personnel and the students due to radon were calculated. It is found that, the annual effective dose equivalents in those five buildings were 2.7 mSv, 2.9 mSv, 2.8 mSv, 3.4 mSv and 1.8 mSv with the same order.