Isparta ili elma bahçelerinden toplanan avcı akar Neoseiulus californicus (Acari: Phytoseiidae) popülasyonlarının bazı akarisitlere ve insektisit- akarisitlere karşı duyarlılık düzeylerinin bioassay ve biyokimyasal yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Isparta ili elma bahçelerinden 2010 ve 2011 yıllarında toplanan Neoseiulus californicus (McGregor)(Acari: Phytoseiidae) popülasyonlarının spiromesifen, spirodiclofen, hexythiazox ve etoxazole karşı duyarlılık düzeyleri biyoassay ve biyokimyasal yöntemlerle belirlenmiştir. Ayrıca hassas N. californicus popülasyonu laboratuar ortamında seleksiyona maruz bırakılarak spiromesifen ve hexythiazox direnç karekterleri incelenmiştir. N. californicus popülasyonlarının LC50 ve LC60 değerleri ilaçlama kulesi kullanılarak yaprak disk metodu ile belirlenmiştir. 2010 yılında elma bahçelerinden 8 adet ve 2011 yılında ise 6 farklı N. californicus popülasyonları toplanmıştır. 2010 yılında araziden toplanan Eğirdir- Boğazova, Eyüpler-1, Eyüpler-2, Gelendost-1, Gelendost-3, Gelendost-8, Gökdere ve Sarıidris popülasyonlarında spiromesifen' karşı sırasıyla 5.87, 5.44, 7.09, 4.87, 7.61, 6.87, 4.35 ve 5.86 kat; hexythiazox'a karşı 5.65, 7.27, 8.01, 7.07, 7.35, 5.56, 3.75 ve 7.88 kat ve spirodiclofen'e karşı 8.48, 7.71, 8.60, 5.07, 7.09, 6.08, 5.63 ve 8.29 kat direnç belirlenmiştir. 2011 yılında araziden toplanan Atabey-1, Atabey-2, Ağılköy-1, Ağılköy-2, Gönen ve Yalvaç popülasyonlarında etoxazole karşı 10.14, 11.34, 11.75, 14.41, 9.85 ve 9.66 kat; spirodiclofen'e karşı 4.61, 4.36, 5.86, 4.82, 4.10 ve 7.08 kat ve hexythiazox'a karşı 6.35, 3.96, 9.33, 8.35, 7.34 ve 9.79 kat direnç belirlenmiştir. Ayrıca 2010 ve 2011 yılı tarla popülasyonlarında PBO, IBP ve DEM sinerjistlerinin ilaçlar üzerine olan etkileri incelenmiştir. Tarla popülasyonlarında glutathion S-transferaz (GST), monooksigenaz (MO) ve asetilkolinesteraz (AChE) enzimleri kinetik yöntemle, esteraz enzimi elektroforez ve kinetik yöntemlerle belirlenmiştir. Hexythiazox ile 14 kez seleksiyon sonucu 63.85 kat direnç kazandırılan popülasyon HEX14, spiromesifen ile 13 kez seleksiyon sonucu 52.34 kat direnç kazandırılan popülasyon ise SPR13 popülasyonları olarak adlandırılmıştır. HEX14 ve SPR13 popülasyonlarında PBO, IBP ve DEM sinerjistleri ile yapılan çalışma sonucunda sırasıyla 1.71, 3.25, 1.98 kat ve 3.75, 2.54, 1.93 kat sinerjistik etki oranları belirlenmiştir. HEX14 popülasyonunun spirodiclofen, etoxazole, spiromesifen, propargite, clofentezine ve milbectin'e karşı oluşturduğu çoklu direnç sonuçları sırasıyla, 8.12, 14.41, 17.96, 17.48, 12.67 ve 11.22 kat olarak belirlenmiştir. SPR13 popülasyonunun spirodiclofen, etoxazole, hexythiazox, propargite, clofentezine ve milbectin'e karşı oluşturduğu çoklu direnç sonuçları sırasıyla, 12.36, 11.80, 5.52, 16.65, 15.61 ve 9.10 kat olarak bulunmuştur. HEX14 ve SPR13 popülasyonlarında sırasıyla hexhythiazox ve spiromesifen direncinin eksik baskın karekterde ve monogenik özellikte olduğu belirlenmiştir. HEX14 ve SPR13 popülasyonlarının esteraz enzimlerinin elektroforetik yöntemde bant yoğunluklarının hassas popülasyona göre arttığı belirlenmiştir. HEX14 popülasyonunda 3.27 kat esteraz, 2.35 kat GST, 2.02 kat MO ve 3.34kat AChE enzim aktivitesi beirlenmiştir. SP13 popülasyonunda 2.74 kat esteraz, 3.09 kat GST, 2.17 kat MO ve 2.53 kat AChE enzim aktivitesi beirlenmiştir. Ayrıca spiromesifen dirençli SPR13 ve hexythiazox dirençli HEX14 popülasyonlarla hassas popülasyonun preovipozisyon, ovipozisyon, postovipozisyon süreleri, ergin ömrü, dişi başına bırakılan toplam yumurta sayısı, net üreme gücü (Ro), kalıtsal üreme yeteneği (rm), popülasyonun ikiye katlanma süresi (DT) ve ortalama döl süresi (To) parametreleri karşılaştırılarak ayrı ayrı yaşam çizelgeleri oluşturulmuştur. SPR13 ve HEX14 popülasyonlarının her ikisinde de hassas popülasyon karşılaştırıldıklarında postovipozisyon süresi hariç preoviopzisyon, ovipozisyon, ortalama yumurta sayısı/dişi, ergin ömrü, net üreme gücü (Ro) ve kalıtsal üreme yeteneği (rm) değerlerinin istatistiki olarak faklı oldukları belirlenmiştir (P<0.05).

This study aimed to determine the sensitivity levels of Neoseiulus californicus (McGregor) (Acari: Phytoseiidae) populations collected from the apple orchards in Isparta in 2010 and 2011 to spiromesifen, spirodiclofen, hexythiazox and etoxazole by using bioassay and biocemical methods. Moreover, sensitive N. Californicus population was exposed to selection in a laboratory environment and their resistance traits to spiromesifen and hexythiazox were examined. LC50 and LC60 values of N. californicus populations were determined by using a spray tower with the leaf disk method. In 2010, 8 N. californicus populations, and in 2011, 6 N. californicus populations were collected from the apple orchards. Resistance of Egirdir- Boğazova, Eyüpler-1, Eyüpler-2, Gelendost-1, Gelendost-3, Gelendost-8, Gökdere and Sarıidris populations collected from the orchard in 2010 is determined to be 5.87, 5.44, 7.09, 4.87, 7.61, 6.87, 4.35 and 5.86 fold to spiromesifen; to be 5.65, 7.27, 8.01, 7.07, 7.35, 5.56, 3.75 and 7.88 fold to hexythiazox; and to be 8.48, 7.71, 8.60, 5.07, 7.09, 6.08, 5.63 and 8.29 fold, respectively. Resistance of Atabey-1, Atabey-2, Ağılköy-1, Ağılköy-2, Gönen and Yalvac populations collected from the ochard in 2011 is determined to be 10.14, 11.34, 11.75, 14.41, 9.85 and 9.66 fold to etoxazole; to be 4.61, 4.36, 5.86, 4.82, 4.10 and 7.08 fold to spirodiclofen; and to be 6.35, 3.96, 9.33, 8.35, 7.34 and 9.79 fold to hexythiazox, respectively. Moreover, the effect of the PBO, IBP and DEM synergists on pesticides was examined. Enzymes of S-transferase (GST), monooxygenases (MO) and acetylcholinesterase (AChE) in the popluations were determined by using the kinetic method; and the enzyme of esterase was determined by using the electrophoresis and kinetic methods. The population which increased resistance of 63.85 fold at the end of 14 selections with hexythiazox was named HEX14; and the population which gained resistance of 52.34 fold at the end of 13 selections with spiromesifen was named SPR13. At the end of the study conducted using PBO, IBP and DEM synergists, synergistic effect rates for HEX14 and SPR13 were determined to be 1.71, 3.25, 1.98 fold and 3.75, 2.54, 1.93 fold, respectively. All three synergists were determined to increase the effectiveness of the pesticides in the resistant populations, and to be related to the enzymes. Multi-resistance results of HEX14 population to spirodiclofen, etoxazole, spiromesifen, propargite, clofentezine and milbectin were determined to be 8.12, 14.41, 17.96, 17.48, 12.67 and 11.22 fold, respectively. Multi resistance results of SPR13 population to spirodiclofen, etoxazole, hexythiazox, propargite, clofentezine and milbectin was determined to be 12.36, 11.80, 5.52, 16.65, 15.61 and 9.10 fold, respectively. Resistances of HEX14 and SPR13 populations to hexhythiazox and spiromesifen were determined to lack a dominant character and to be monogenic, respectively. When the electrophoretic method was used, band densities of the esterase enzymes of HEX14 and SPR13 populations were determined to increase compared to the sensitive population. Enzyme activity of 3.27, 2.73 fold esterase, 2.35, 3.09 fold GST, 2.02, 2.17 fold MO and 3.34, 2.53 fold AChE was determined in HEX14 and SPR13 populations. Moreover, the following parameters of the spiromesifen resistant SPR13 and hexythiazox resistant HEX14 populations and of sensitive population were compared: preoviposition, oviposition and postoviposition periods, adult life, total number of eggs per female, net reproduction capacity (Ro), hereditary reproduction capacity (rm), doubling time of the population (DT), and average breeding time (To); and separate life charts were created. The values of preoviposition, oviposition, average number of eggs/female, adult life, net reproduction capacity (Ro) and hereditary reproduction capacity (rm) were determined to be statistically different, except for the postoviposition period, when the SPR13 and HEX14 populations were compared to sensitive population (P<0.05).