Manik hastalarda bilgisayar programı aracılığıyla konuşma içeriğinin analizi ve konuşma içeriği ile hastalık şiddetinin ilişkisi

Abstract

Günlük hayatta kullanılan sözcükler kişilerin psikolojik durumlarından ve sosyal bakış açılarından önemli izler taşır. Bilgisayar teknolojileri kullanılarak yapılan metin içerik analizleri söylem özelliklerinin incelenebilmesini sağlar. Literatürde manik hastalarda konuşmanın özelliklerini araştıran sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalarda konuşmanın anlamsal, yapısal ve sessel özellikleri araştırılmıştır. Bu çalışmada manik hastalarda konuşma içeriğinin incelenmesi ve sağlıklı gönüllülerin konuşma içerikleri ile karşılaştırılması amaçlandı. Konuşma içeriği ile hastalık şiddeti arasındaki ilişki araştırıldı.Çalışmada bipolar bozukluk manik epizot tanılı hastaların ve onlarla yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi açısından eşleştirilmiş, birinci derecede akrabalarında ruhsal hastalık öyküsü olmayan sağlıklı gönüllülerin serbest konuşma metinleri, içerik analizi yapan Harvard III psikososyal sözlük ve genel çözümleyici adlı bilgisayar programı ile incelendi. Manik dönemim şiddetinin belirlenmesinde Young Mani Derecelendirme Ölçeği kullanıldı.Manik hastaların zihinlerinin sağlıklı kontrollerden daha farklı konularla meşgul olduğu, duygusal katılımı yüksek konuşmalar yaptıkları ve ağırlıklı olarak kendilerinden söz ettikleri, kendilerine atıfta bulunduklarını gösteren 'ben', 'benim'gibi sözcükleri sağlıklı gruptan daha fazla kullandıkları görüldü. Hastalık şiddeti minimal-hafif düzeyde olan manik hastaların konuşma içerikleri sağlıklı gönüllere benzer şekilde daha yüksüz ve daha az duygu içerikliydi. Hastalık şiddeti orta-şiddetli düzeyde olan grubun konuşma içeriğine ise hastalık şiddeti daha hafif düzeyde olan gruba göre; dini temalar, eril kimlik teması ve korkututucu temalar anlamlı olarak hakimdi. Çalışmamızda kullanılan yöntemle manik hastalar ve sağlıklı gönüllüler tanısal olarak doğru şekilde sınıflandırılmış ve hastalık şiddetine göre ayrılan iki grup konuşma içerikleri ile ayırtedilebilmiştir. Gelecekte konuşmanın sessel, yapısal ve anlamsal özelliklerinin bir arada incelendiği, daha gelişmiş bilgisayar teknolojilerinin kullanıldığı araştırmalar umut vaat edici olacaktır.

The words people used in their daily lives can reveal important aspects of their social and psychological status. Context analysis allows to assess features of speech by using computer technology. There are limited studies which investigates the speech features in patients with mania. In these studies phonetic, semantic and syntactic components of speech have been analyzed. We aimed to examine speech content in patients with mania and to compare it with speech content of healty volunteers. The relationship between speech content and severity of disease was investigated.In this study free speech samples were analyzed comparatively in patients which were diagnosed with type I bipolar disorder (n=30) and in healthy controls which were matched by age, gender and educational level with first degree relatives with no history of mental illness(n=30) by using Harvard III Psychosocial Dictionary and General Inquirer content analysis program. The severity of disease was evaluated with young mania rating scale. Patients with mania were preoccupied with different matters from healthy controls. First person singular self references like 'me', 'mine' were used higher in manics group compared to healthy controls. Their talking was more emotional and self-directed. The content of speech was less emotional and more neutral likewise healthy group, in patients with minimal-mild severe mania compared to patients with moderate-severe mania. Topics about religious, dangerous things and male identity were higher in speech of patients with moderate–severe mania compared to speech of patients with minimal-mild severe mania.Groups of participants (mania and healthy control) were correctly classified into the diagnostic groups and severity of disease could be foreseen with content of speech by using this method. Future researches that investigates different levels of linguistic processing, such as phonological, syntactical and semantical together will be hopeful.