İzmir merkezindeki aile sağlığı merkezlerinde çalışan aile hekimlerinin birinci basamakta gebe takibi hakkındaki bilgi düzeyinin belirlenmesi

Abstract

Amaç:Dünyada her gün 800 kadın gebelik veya doğuma bağlı komplikasyonlar nedeniyle kaybedilmektedir ve bu ölümlerin hemen hemen hepsi önlenebilir ölümlerdir. Tüm kadınların gebelikleri boyunca yeterli doğum öncesi bakım (DÖB) alması sağlanarak anne ve bebek ölümleri azaltılabilir. Çalışmamızda İzmir merkezindeki Aile Sağlığı Merkezleri'nde çalışmakta olan aile hekimlerinin gebe takibi konusundaki bilgi düzeyinin değerlendirilmesi amaçlandı.Gereç ve yöntem: Çalışmaya Ağustos-Kasım 2014 tarihleri arasında İzmir il merkezinde aile hekimi olarak görev yapmakta olan hekimler dahil edildi. Araştırmacılar tarafından ilgili literatür esas alınarak hazırlanan sorulardan oluşturulan veri toplama formu yüz yüze görüşme yöntemi ile katılımcılara uygulandı. Tanımlayıcı analizlerde yüzde (sayı), ortalama±standart sapma (minimum – maksimum değer) ve ortanca; gruplar arası karşılaştırmalarda ki-kare testi ve Mann Whitney-U testi kullanıldı. Anlamlılık düzeyi olarak p<0.05 alındı.Bulgular: Katılımcıların (n:225) yaş ortalaması 47.76±5.96 (32-65) yıl olup, %34.2'sini (n:77) kadınlar oluşturmaktaydı. Çalışmaya katılan hekimlerin %19.1'inin (n:43) Aile Hekimliği Uzmanı olduğu saptandı. Katılımcıların tamamına yakını azami doğum öncesi ve doğum sonrası bakım sayısını ve süresini bilmekteydi. Birinci basamakta yapılan tetkik ve muayeneler konusunda katılımcıların çoğunluğu bilgi sahibiyken, üst basamakta yapılan tetkikler konusunda bilgi düzeyi daha düşük saptandı. Sorulara doğru yanıt veren hekimlerin takip ettikleri gebe sayısı daha fazlaydı ve istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Sonuç: Hizmet içi eğitimler ile aile hekimi ve aile sağlığı elemanlarının doğum öncesi bakım hakkındaki bilgilerini gözden geçirmesi, eski bilgilerini yenilenmesi ve eksik bilgilerini tamamlaması sağlanabilir. Gebe takibinde tüm basamakların birbiri ile koordineli çalışması ve gebenin takibi sürecinde basamaklar arası iletişim sağlanması ile doğum öncesi bakımın niteliğinin arttırmasına katkı sağlanabilir.Anahtar kelimeler: Aile Hekimliği, Birinci Basamak, Doğum Öncesi Bakım

SUMMARYBackground and aimAbout 800 women die from pregnancy or childbirth-related complications around the world every day. Almost all of these deaths could have been prevented by providing skilled care to pregnant women during pregnancy. In our study, we aimed to determine family physicians' knowledge of essentials of prenatal care, practicing at Family Medicine Centers in İzmir. Material and methodOur research included FPs who practice in İzmir between August-November 2104. Information obtained via questionnaire prepared by researchers based on current guidelines. Descriptive statistics are given as mean±standart deviation and percentage. Student t-tests, Mann Whitney-U tests and Chi-square tests were used to compare groups. P value <0.05 was taken as significant.ResultsMean age of the respondents (n:225) ranged from 32-65 years old and mean age was 47.76±5.96. 34.2% (n:77) of physicians were women and 19.1% (n:43) were family medicine specialists. Almost all respondents knew number and timing of prenatal and postnatal care visits. While most physicians had sufficient knowledge on examination and tests that can be done in primary care, they had less knowledge on tests which only can be done in higher level of care. Physicians who had more right answers also had been following-up more pregnant women and statistically significant difference was found.ConclusionsContinuing medical education and training programmes may help family physicians to review, update and fulfill their knowledge. Coordinated working and maintaining connection between primary care and higher levels of care may provide more qualified prenatal care. Key words: Family Physician, Prenatal Care, Primary Care