Tilburg kırılganlık ölçeği`nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Giriş: Yaşa bağlı fizyolojik rezervlerde, nöromusküler, metabolik ve immun sistemde fonksiyon kaybına bağlı dış streslere artmış hassasiyeti olan, mobilite ve gücü azalan ve beslenme bozukluğu olan kişiler kırılgan yaşlı olarak tarif edilmektedir. Kırılgan yaşlılar çok yönlü geriatrik değerlendirmeden en fazla yararlanacak grubu oluştururlar. Bu yaşlılar tanınarak gerekli koruyucu ve tedavi edici önlemlerin alınması sayesinde morbitede ve mortaliteleri azaltılabilir. Tilburg Kırılganlık Ölçeği (TKÖ) 0-15 arası skorlanan ve 5 veya üzeri kırılganlık olarak kabul edilen bir ölçektir. Bu araştırmanın ana amacı TKÖ'nin Türkçeye uyarlanarak, Türk toplumu için geçerli güvenilir bir araç olup olmadığını incelemektir. Aynı zamanda, yürüme testleri olan Kalk ve Yürü Testi (KYT) ve Yürüme Hızı Testinin (YHT) Türkçeye uyarlanarak, yürüme hızıyla kırılganlık arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmanın evrenini İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Aile Hekimliği polikliniklerine ve Aile Hekimliğine bağlı eğitim aile sağlığı merkezlerine başvuran 65 yaş üstü kişiler oluşturdu. Geçerlik güvenirlik çalışmalarında önerildiği şekilde ulaşılması hedeflenen örneklem hacmi her bir madde sayısının 10 katı olacak şekilde en az 150 kişi olarak belirlendi. Çalışmada TKÖ, katılımcıların sosyodemografik özellikleri ile ilgili verileri toplamak için araştırmacılar tarafından geliştirilmiş bir anket, fonksiyonel kapasitelerini ölçmek için yürüme testleri olan KYT ve YHT kullanıldı. Çalışmaya başlamadan önce TKÖ, Türkçeye uyarlandı. TKÖ'nün fiziksel, psikolojik ve sosyal olmak üzere üç boyutu ve 15 maddesi bulunmaktadır. Ölçeğin psikometrik özelliklerinin sınanmasında doğrulayıcı yaklaşım uygulanmış olup, geçerlik için doğrulayıcı faktör analizi ile bilinen gruplar sınaması yapıldı. TKÖ'nün Türkçe güvenirliği için Cronbach alfa güvenirlik katsayısı ve Kuder & Richardson-21 iç tutarlılık katsayısı değerlendirildi. İstatiksel olarak yapılan alt grup analizlerinde p<0.05 anlamlı olarak kabul edildi. Analizlerde SPSS 22.0 ve LISREL 8.5 istatistik paket programı kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya 271 kişi dahil edilmiştir. Bireylerin ortanca yaş değeri 71 (min=65, max=90) olup, katılanların %50,6'sı (n=137) erkektir. %70,8'i (n=192) evli ve %51,3'ünün (n=139) eğitim düzeyi ilkokul ve altıydı. Katılımcıların kırılganlık skorları sırasıyla; 2.35 ± 2.04, 1.14 ±1.21, 1.06 ± 0.75, 4.56 ± 3.09 (Fiziksel, psikolojik, sosyal, toplam) olup, KYT ortalaması 10,25 ± 3,08 sn, YHT ortalaması 0,80 ± 0,30 m/sn ve yürüme hızı ortalaması 7,11 ± 2,99 sn olarak tespit edildi.TKÖ için Cronbach alfa total ölçümü 0.758 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin güvenirlik çözümlemesinde iç tutarlılık katsayısı incelenmiştir. Alt boyutlarda elde edilen Kuder & Richardson-21 güvenirlik katsayısı ölçeğin bütünü için 0.758 olarak belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen özet uyum iyiliği bulguları, ölçeğin kavramsal olarak ölçmek istediği yapıyı iyi bir düzeyde tanımlayabildiğini göstermektedir.Sonuç: Yaşlılarda kırılganlığın erken tanısı, uygun tarama yöntemleri ile konulabilir. Dünyada bu konuda geliştirilmiş ölçeklerin ülkemizde kullanım için uyarlanması ve geçerlik-güvenirliğinin yapılması gerekmektedir. Bu çalışma, hem klinik hem de bilimsel amaçlar için kullanılabilecek, Türkiye'deki kırılganlığı değerlendirmek için çok boyutlu, spesifik, maliyet tasarrufu sağlayabilecek, kolay ve basit uygulanabilecek bir ölçek olan TKÖ'nün Türkiye'de kullanımının benimsenmesine yönelik sürecin ilk adımını oluşturmaktadır. Bizim sonuçlarımıza göre, Tilburg Kırılganlık Ölçeğinin ülkemiz için geçerli ve güvenilir bir araç olduğu ortaya konmuştur. TKÖ'yü Türkçeye uyarlayarak, yaşlı sağlığı ile ilgili problemlerin erken tespiti ve kırılganlığın birinci basamakta yönetimi için katkı sağladığımızı düşünmekteyiz.

Introduction: Frailty elder have been described as a person who has a malnutrition and a decreased mobility and strength. They are sensitive to external stress related to the loss of function in the age related physiological reserves neuromuscular, metabolic and immune systems. The group that will be highest benefit from comprehensive geriatric assessment consist of frailty elders. The morbidity and mortality can be reduced via early diagnosis of frailty, protective measures and adequate treatment. Tilburg Frailty Indicator (TFI) is given points between 0-15. 5 and above points in this scale is identified frailty.The main aim of this study to investigate whether or not Turkish adapted version of TFI is a valid and reliable tool for Turkish population. At the same time, the investigation of relationship between walking speed and frailty via Timed Up and Go Test (TUG) and Gait Speed Test (GS) adapted to Turkish is aimed.Methods: Sample size of study consisted of 65 years and older persons who was admitted to outpatient clinics or family health center of Izmir Katip Celebi University, Family Medicine Department. Targeted sample size in the validity and reliability studies, at least 150 cases (as 10 fold for each item) were determined. TFI, a sociodemographic data survey and TUG and GS for measure of functional capacity were used in the study. At the beginning of study, TFI were translated and adapted to Turkish. There are three components, physical, psychological and social and 15 items in the TFI. In the evaluation of psychometric properties of TFI, known group test with confirmatory factor analysis were done for validity. Cronbach α reliability coefficient and Kuder & Richardson-21 which is internal consistency coefficient were assessed for Turkish reliability of TFI. p<0.05 were accepted statistically significant in the subgroup analysis. SPSS 22.0 and Lisrel 8.5 statistical programs were used in the analysis.Results: 271 participants were included in this study. The median age was found 71 (range:65-90) and 50.6% (n=137) of them were male. 70.8% (n=192) were married and 51.3% (n=139) were graduated from primary school or lower. Physical, psychological, social and total frailty scores of participants were 2.35 ± 2.04, 1.14 ±1.21, 1.06 ± 0.75, 4.56 ± 3.09, respectively. Mean scores of TUG, GS and walking speed were determined 10.25 ± 3.08 sec, 0.80 ± 0.30 m/sec and 7.11 ± 2.99 sec, respectively. In the reliability analysis, total scale Cronbach's alpha were calculated as 0.758. And then Kuder & Richardson-21 reliability coefficient was evaluated as 0.758 in the internal consistency. The obtained findings of goodness fit by confirmatory factor analysis were shown that the scale is able to identify what it wants to measure conceptually.Conclusion: The early diagnosis of frailty in elderly persons may be made with proper screening methods. The adaptation and validity-reliability of the developed scales in regard to frailty should be done for utilization in our country. Present study is the first step of adoption process about the use of TFI which is a multi-dimensional, specific, economic and easy applicable scale to evaluation of the frailty in Turkey. According to our results, TFI is a valid and reliable tool for our country. We consider that a notable contribution was made for early diagnosis of problems with regard elderly health and management of frailty in the primary care by adapted Turkish version of TFI.