Kırılgan olan ve olmayan 65 yaş ve üzeri yaşlılarda uyku kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

The Evaluation of Sleep Quality in Aged Over 65 Years Patients With and Without Frailtyİzmir Katip Çelebi Üniversitesi Narlıdere 4 No'lu Eğitim Aile Sağlığı Merkezi'ne başvuran 65 yaş üzeri kırılganlığı olan ve olmayan yaşlılarda uyku kalitesini değerlendirmeyi amaçladık. Katılımcılara araştırmacılar tarafından geliştiren sosyo-demografik verilere yönelik 27 soruluk anket, yaşlılarda kırılganlığı ölçmek için kullanılan Edmonton kırılganlık ölçeği ve uyku kalitesini değerlendirmek için Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) uygulandı.Edmonton Kırılganlık Ölçeğinin içeriği 9 bileşenin yer aldığı 11 madde sorulardan oluşmaktadır. Toplam skor 17 puan üzerinden hesaplandı. 0-4 puan kırılgan değil, 5-6 kırılganlığa yatkın, 7 ve üzeri ise kırılgan olarak değerlendirildi. Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) son bir ay süresindeki uyku kalitesini değerlendirmek amacıyla toplam 19 sorudan ve 7 bileşenden oluşmaktadır. Toplam puan 0-21 arasında bir değere sahiptir. PUKİ puanının ≤5 olması `iyi uyku kalitesi`ni, >5 olması ise `kötü uyku Kalitesi`ni göstermektedir. Çalışmamıza 252 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcıların ortanca yaş değeri 71 (min= 65, max=89) olup, %48'i (n=121) erkek idi. %17.1'i (n=43) kırılgan, %20.2'si (n=51) kırılganlığa yatkın, %62.7' si (n=258) de kırılgan olmayan olarak tespit edildi. Yaş arttıkça kırılganlığın arttığı görüldü (Spearman's Rho=0,203; p<0,01).Kadınlar, düşük eğitim düzeyi, obezite, kronik hastalık, düşme, hastanede yatarak tedavi görme ile kırılganlık ilişkili bulundu.(p<0.05)Bu durumlarda kırılganlığın arttığı gözlendi.Çalışma durumu, alkol kullanma, sigara içme, medeni durum, gelir durumu ile kırılganlık arasında anlamlı fark bulunmadı.(p>0,05)Uyku kalitesi incelendiğinde erkeklerin % 51,2 sinde (n=62), kadınların %67,9' unda (n=89) uyku kalitesi kötü idi. Cinsiyet ve kronik hastalık ile uyku kalitesi arasında anlamlı ilişkili bulundu.(p<0,05)Yaşadığı yer, medeni durum, yaş, çalışma durumu, sigara ve alkol kullanımı ile uyku kalitesi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmadı (p>0.05)Kırılganlıkla uyku kalitesi arasında anlamlı ilişki görülmüştür.(x2=13.457, p<0,001)Kırılganlık, 65 yaş üstü bireylerde sık görülen, önlenebilir ve yönetilebilir bir sağlık sorunudur. Çalışmamızın sonucunda uyku kalitesini artırarak kırılganlığın azaltılabileceği öngörülmektedir.

The Evaluation of Sleep Quality in Aged Over 65 Years Patients With and Without FrailtyWe aimed to evaluate the quality of sleep in the elderly people over 65 of age with and without fragility at İzmir Katip Çelebi University Narlıdere Number 4 Educational Family Health Center A questionnaire with 27 items for socio-demographic data developed by researchers, the Edmonton fragility scale used to measure fragility in the elderly, and the Pittsburgh Sleep Quality Index (PUKI) used to assess sleep quality were surveyed to participants. The content of the Edmonton Fragility Scale consists of 11 questions from 9 items. The total score was calculated over 17 points. 0-4 points were not fragile, 5-6 were susceptible to fragility, 7 and above were rated fragile.The Pittsburg Sleep Quality Index (PUKI) consists of a total of 19 questions and 7 components to assess sleep quality over the past month. The total score has a value between 0-21. A score of PUKI ≤5 indicates `good sleep quality` and a score of> 5 indicates `poor sleep quality`Our study included 252 participants. The median age of participants was 71 (min = 65, max = 89) and 48% (n = 121) were male. 17.1% (n = 43) were found to be fragile, 20.2% (n = 51) were susceptible to fragile and 62.7% (n = 258) were not fragile. As age increased, the fragility increased (Spearman's Rho = 0,203; p <0.01).Women, low educational level, obesity, chronic illness, falls and inpatient treatment were associated with fragility (p <0.05). In these cases, increasing fragility was observed.No significant difference were found between fragility and working status, drinking alcohol , smoking, marital status and income status (p> 0.05)When sleep quality was examined, sleep quality was poor in 51.2% (n = 62) of males and 67.9% (n = 89) of females.There were significant relationships between sleep quality with gender and chronic illness (p <0.05)There were no statistically significants relationship between sleep quality and the place of residence, marital status, age, working status, smoking and drinking alcohol (p> 0.05)There was a significant correlation between fragility and sleep quality (x2= 13.457, p <0.001).Fragility is a preventable and manageable health problem that is common in people over 65 years of age. As a result of our study, it is predicted that the fragility can be reduced by increasing the quality of sleep.