Uyuşturucu madde analizlerinde ölçüm belirsizliği ve test performansının değerlendirilmesi

Abstract

Ölçüm belirsizliği, hasta raporunda verilecek herhangi bir ölçüm sonucuyla birlikte verilmesi gerekli olan bir parametredir. Aynı zamanda ölçüm belirsizliği, ölçülen miktar ile bağıntılı olarak karşılaşılabilecek tüm değer aralığını tanımlar. Bu sebeple, gerçek ölçüm değerinin hangi sınırlar içinde yer alacağını ve güven düzeyini yansıtır. Son iki yıllık verilerimize göre yapılan analizler sonrası uyuşturucu maddeler arasında, gerek daha yaygın kullanılması, gerekse diğerlerine göre yağ dokusunda daha fazla oranda depolanma ve bu nedenle idrarda daha uzun süre bulunabilme özelliğinden ötürü, en fazla oranda eşik üstü raporlama yaptığımız esrar testi için ölçüm belirsizliği değerini ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu çalışmada kullanılan örnekler, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya laboratuvarında, saklanmış olan idrar örnekleri arasından 11 nor delta 9 THC -9-COOH testi için, eşik değer olan 50 ng/ml ye göre, eşik değeri geçen pozitif örnekler ve ayrıca negatif örnekler arasından rastgele örnekleme yolu ile son altı aylık örneklerin içinden seçilerek yapılmıştır İdrar kreatinin değeri 20-300 mg/dl arasında olması gözetilmiştir. Ölçüm belirsizliği için çeşitli araştırmalarda kullanılan yöntemler analiz edildiğinde, farklı yaklaşımların olduğu görüldü. Bunların arasında en kolay anlaşılabilen yöntemin Nordest klavuzunda önerildiği gibi, internal kalite kontrol sonuçlarından elde dilen kesinlik ölçüsü %CV değerleri ve external kalite kontrol raporlarından elde edilen yanlılık ölçüsü %bias değerlerinin kullanımı ile olacağı sonucuna varıldı. İlk olarak belirsizlik değerlerinin (kalibratör belirsizliği, iç kalite kontrol verilerinden gelen belirsizlik ve dış kalite kontrol verilerinden gelen belirsizlik) hesaplanmasından sonra bu verilerden birleşik belirsizlik ve genişletilmiş belirsizlikler elde edildi. Bu amaçla; hesaplanan genişletilmiş belirsizlikler ile çalışılan hastalar tekrar gözden geçirildi. Hastanın raporlanmış olan sonucuna genişletilmiş belirsizlik değeri eklenerek herbir hastanın belirsizlikle olabilecek değeri görülmüş oldu. İlk çalışmalarımıza göre pozitif çıkan örneklerimiz -80 derecede dondurulduktan sonra, belirsizlik hesabımız yapıldı, bu değere göre tekrar hesaplanacak ve kromatografiye gönderilecek çalışma örnekleri seçildi ve aynı koşullarda çözülerek, aynı gün ve aynı çalışma düzeneğinde bir kez daha analiz edildi. Bu analiz sonuçlarına göre 19 örneğin ilk çalışma sonucu eşik değer üstünde raporlanmışken, çözüldükten sonra tekrar toplu çalışma gününde eşik değer altında bulunmuştur. Yani yanlış pozitif olarak verilmiş olma şüphesi vardı.. Ayrıca iki örnekte de ilk çalışmada eşik altı olan değerler toplu çalışma gününde eşik üstü olarak saptanmıştır. Yani yanlış negatif olarak verilmiş olma şüphesi vardı. Örneklerimiz GC-MS ile çalışılmak üzere hizmet aldığımız firmaya gönderildi. Aynı örnekler referans yöntem olan GC MS ile çalışıldığında ise, yanlış pozitif olma şüphesi olan 19 örneğin 9 tanesi GC MS ile 15 ng/ml altında saptanmıştur ve gerçekten buna göre değerlendirilirse dokuz örnek yanlış pozitif olarak raporlanmıştır. Ölçüm belirsizliği değerinin kullanılması ve laboratuvar sonucunun klinisyene +/- bu değerle verilmesi, uyuşturucu madde analizleri gibi özellikle idari anlamda kişilerin özgürlükleri ile ilgili karar verdirecek sonuçların verildiği analitler için laboratuvarın sorumluluğunu tam olarak yerine getirmesini sağlar.Diğer taraftan belirsizlik değerinin bilinmesi, laboratuvarın ve klinisyenin doğrulama analizine göndermesi gerektiği örnekleri belirlemesine yardımcı olacaktır.

Measurement uncertainty is a parameter that must be given together with any measurement result in the patient report. At the same time, measurement uncertainty defines the entire range of values that can be encountered in relation to the measured quantity. For this reason, it reflects the limits of the actual measurement value and the confidence level.After analyzing according to our last two years' data, it is possible to determine the value of measurement uncertainty for test, which we mostly report on top of the threshold, because of its more common use, more storage in fat tissue than others, .The samples used in this study were positive samples with a threshold value according to the threshold value of 50 ng / ml for the 11 nor delta 9 THC -9-COOH test among the stored urine samples in İzmir Katip Çelebi University Atatürk Training and Research Hospital Medical Biochemistry laboratory and also negative samples were selected randomly from within the last six months. Urine creatinine value was considered to be between 20-300 mg / dl.When the methods used in various researches for the measurement uncertainty were analyzed, it was seen that different approaches exist. Among these, the most easily understandable method was the conclusion that the precision value obtained from the internal quality control results is% CV values and the bias value obtained from external quality control reports is% bias values, as suggested in the Nordest guide.First, combined uncertainty and extended uncertainty were obtained after calculating the uncertainty values (calibrator uncertainty, uncertainty from internal quality control data, and uncertainty from external quality control data). For this purpose; the patients studied with the calculated extended uncertainties were re-examined. The added value of the patient's reported uncertainty was the value that each patient could have with uncertainty. Our samples which were positive according to our initial studies were frozen at -80 ° C, then our uncertainty was calculated, the samples to be recalculated according to this value and the chromatographic data were selected and solved in the same conditions and analyzed once again on the same day and same working set. According to the results of these analyzes, 19 samples were reported above the first study outcome threshold value, but were found to be at the threshold value again on the collective study day after being solved. In other words, the values below the threshold in the first study were found to be above the threshold on the collective working day. So there was a doubt that it was given as false negative.The use of measurement uncertainty allow the laboratory 'responsibilities for analytes. And this is help of decision-making, especially in drug analysis for administrative restriction.On the other side knowing the value of the uncertanity will help laboratory and the clinician to identify that which samples should be send to the validation analysis