Kovada çayı arboretum alanındaki (Isparta) yapay kuş yuvalarında bulunan kan emen sineklerin (Diptera) konak tercihleri ve tür kompozisyonları

Abstract

Kuş parazitleri, kuşların yaşam öykülerinde önemli bir role sahiptir. Kuşlardan kan emen ektoparazitler arasında ise Culicimorpha (Insecta: Diptera) grubu en az çalışılan eklembacaklılar olmuştur. Bu grup içerisinde yer alan Simuliidae ve Ceratopogonidae familyalarındaki hematofag türler, taşıdıkları potansiyel vektöriyel öneme rağmen yaban hayatındaki rolleri yönünden çok fazla değerlendirilmemişlerdir. Bu tez çalışması kapsamında, Isparta?daki Kovada Çayı Arboretumu?nda farklı tipte habitatlara sahip 6 istasyon seçilmiş ve bu istasyonlardaki ağaçlara toplam 120 sandık yuva asılmıştır. Asılan bu yapay yuvaları büyük baştankara (Parus major L., 1758) kullanmaya başlamış ve daha sonra, Mayıs-Eylül 2012 ayları arasında yuvaların içine yapışkan tuzaklar kurulmuş ve bu tuzaklara yapışan kan emici sinekler toplanmıştır.Sonuç olarak, tümü dişi olmak üzere Simuliidae familyasına ait 1 tür (Simulium velutinum Santos Abreu, 1922) ve Ceratopogonidae familyasına ait 3 tür (Culicoides odiatus Austen, 1921, Culicoides simulator Edwards, 1939 ve Culicoides truncorum Edwards, 1939) örneklenmiştir. Alandan örneklenen sineklerin habitat tipleriyle ve mevsimsellikle ilişkisi ortaya konmuştur. Culicoides odiatus, Culicoides simulator ve Culicoides truncorum türleri için Parus major yeni konak kaydı olarak ilk kez bildirilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular konak-parazit biyolojisine ve kuş koruma programlarına katkı sağlayabilecektir.

Bird parasites have an important role in the life histories of birds. Among the haematophagous bird ectoparasites, flies of Culicimorpha (Insecta: Diptera) have been the least studied arthropods. Especially, the blood-sucking species of Simuliidae and Ceratopogonidae have not been considered in aspect of their roles in wild life, despite their potential vectorial importance. In this thesis study, 6 stations with different habitat types were chosen in Kovada Stream Arboretum, Isparta and a total of 120 artificial avian nests were hung on tree trunks in these stations. After the nests were utilized by great tits (Parus major L., 1758), sticky traps were put in these nests and sticked blood-sucking flies were collected between May-September 2012.As a result, 1 species belongs to Simuliidae (Simulium velutinum Santos Abreu, 1922) and 3 species belong to Ceratopogonidae (Culicoides odiatus Austen, 1921, Culicoides simulator Edwards, 1939 and Culicoides truncorum Edwards, 1939) were sampled and all individuals were female. Relationships between the flies and habitat types, seasonality and some other environmental parameters were shown. Parus major is reported as a new host record for Culicoides odiatus, Culicoides simulator and Culicoides truncorum species. Results will contribute to the literature of parasite-host biology and bird conservation programs.