Çocukluk çağı akut lenfoblastik lösemilerinde ilaç direncinin MTT (Methyl Thiazol Tetrazolium) testi ile tesbiti ve klasik prognostik faktörlerle ilişkisi

Abstract

67 ÖZET Akut lenfoblastik lösemide ilaçlara direnç tedavideki başarıyı sınırlayan önemli bir faktördür. İlaç direnci karmaşık bir dizi mekanizma ile oluşmakta p-gp ile ilgili klasik multidrug rezistans en çok araştırılanıdır. Çalışmamızda çocukluk çağı ALL'lerinde genel ilaç direncini MTT ile tespit ederek prognostik önemini değerlendirdik. Diğer faktörlerle birlikteliklerini araştırdık. SSK Bakırköy Doğumevi Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Hastanesi, Pediatrik Hematoloji-Onkoloji Ünitesi'nde Ocak 1999-Mart 2001 tarihleri arasında ALL nedeniyle izlenen 30 hastadan tedavi öncesinde ilaç direncini saptamak için örnek gönderildi. Hastalarımızda prednizolona duyarlılık %33.3, daunuribisine ve L- Asparaginaze duyarlılık %20, vinkristine duyarlılık ise %13.3 olarak bulundu. Duyarlı olduğu sayısına göre ise hastalarımızın %6.6'sı yüksek derecede hassas, %16.6'sı orta derecede hassas ve %76.6'sı dirençli gruba aitti. Tedavi sonrasında hastalarımızın tam remisyon oranı %96.6 idi. 2 vakamız daha sonra geç relaps yaparken 3 hastamızda uzayan aplazi döneminde kanama ve enfeksiyon nedeniyle kaybedildi. 20 aylık genel sürvi %86.62, EFS ise %72.6 idi. İlaç duyarlılığına göre EFS süreleri arasında anlamlı bir fark yoktu. Çeşitli faktörlerin prognoza etkisi değerlendirildiğinde sadece Hb^10 g/dl, L2 morfolojisi ve 33. gün kemik iliği cevabının olmaması ile kötü prognoz arasında anlamlı ilişki saptadık. İlaç duyarlılığının diğer faktörlerle ilişkisine baktığımızda T ve Mix hücreli lösemi, CD33 ve CD34 pozitifliği ve CD22 negatifliği ile ilaç direncinin arttığını gördük. İstatistiksel açıdan destekleyememize rağmen direnç arttıkça hastalarda indüksiyona cevapsızlık, erken relaps ve geç relaps eğilimi mevcuttu. Tedavi cevabı ile prognostik faktörler değerlendirildiğinde de translokasyon varlığı, clgM pozitifliği, 33. gün kemik iliği68 cevabının olmaması, yüksek risk grubu, HbâlO g/dl, lökosit>20.000/mm3 ve TdT negatifliğinin kötü prognoz ile ilişkisini saptadık. Bu çalışmanın sonucunda MTT'nin kişinin tedaviye cevabı hakkında faydalı bilgiler verebileceği, ancak belirgin kişisel farklılıklar nedeniyle hastanın diğer bütün prognostik faktörlerle değerlendirilerek uygun tedavi stratejilerinin belirlenmesi gerektiğini düşünmekteyiz.