Akut biliyer pankreatitli hastalarda prognozu öngörmede çeşitli skorlama sistemlerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi

Abstract

Akut pankreatit heterojen bir hastalık grubudur; hafif veya şiddetli seyir gösterebilir. Başvuru anında hastalığın şiddetini tanımlamak ve seyrini öngörebilmek önemlidir. Bu amaçla oluşturulmuş birden fazla skorlama sistemi mevcuttur, ancak bu konuda tek bir ideal skorlama sistemi yoktur. Tüm skorlama sistemleri sıklıkla şiddetli pankreatiti tanımlama, pankreatik nekroz, organ yetmezliği veya ölüm gelişmesine odaklanmaktadır. Eşlik eden kolanjit gelişimi, takip sürecinde narkotik analjezik ihtiyacı ve hastanede yatış süresi gibi prognozu etkileyebilecek kavramlar hakkında literatürde bilgi kısıtlıdır. Bu çalışmada akut biliyer pankreatit ile başvuran hastalarda, klinik ve laboratuar bulgular ile prognostik skorların Revize Atlanta Kriterleri ile uyumunu değerlendirmek ve bütün bu faktörlerin kolanjit gelişimi, narkotik analjezik ihtiyacı ve hastanede yatış süresi ile olan ilişkilerini ortaya koymayı hedefledik.Çalışmada Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji kliniğinde Haziran 2017 – Haziran 2018 tarihleri arasında akut biliyer pankreatit tanısı ile takip edilen hastalar retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Hastaların demografik, klinik ve laboratuar verileri retrospektif olarak hasta dosyalarından ve hastane bilgi sisteminden edinildi. Hastalar revize Atlanta sınıflandırmasına göre değerlendirildi. Skorlama sistemlerinden Ranson, Glasgow-Imrie, BISAP, HAPS APACHE ve SOFA skorları değerlendirildi.Atlanta sınıflandırması ile BISAP ve Glasgow-Imrie skorları orta derecede korele, HAPS skoru düşük düzeyde koreleydi. HAPS ve BISAP skorlamaları kendi aralarında iyi düzeyde koreleydi, BISAP ve Glasgow-Imrie skorlamaları ise orta düzeyde korele izlenmektedir. HAPS, BISAP ve Glasgow-Imrie pozitif hastalarda, Atlanta sınıflamasına göre orta şiddette veya şiddetli pankreatit olan hastalarda olduğu gibi, kolanjit ve buna bağlı geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı daha sıktır. Buna bağlı olarak yatış süresi daha uzundur, ağrı süreğenliği nedeniyle de narkotik analjezik ihtiyacı daha fazla olmuştur. Yine özellikle 48. saat akut faz yanıtları anlamlı düzeyde daha yüksek saptanmıştır. Ranson, SOFA ve APACHE skorları ile hastaların klinik ve takip verileri ile laboratuar sonuçları arasında anlamlı düzeyde ilişkiler saptanmamıştır. Laboratuar bulgularından ise 48. saat nötrofil lenfosit oranı hem pankreatit şiddetini öngörmede, hem de kolanjit gelişimi, narkotik analjezik ihtiyacı ve hastanede yatış süresi ile korele saptanmıştır.Pankreatit şiddetini öngörmede tek bir ideal skorlama sistemi olmayabilir. Birden fazla skorlama veya laboratuar verisinin bir arada değerlendirilmesi klinik kararların duyarlılığı ve özgüllüğünü arttırabilir; pankreatit şiddeti dışında kolanjit gelişimi ve hastanede yatış süresi gibi prognostik diğer faktörleri hedefleyen ileri çalışmalar gereklidir.

Acute pancreatitis is a heterogeneous group of diseases; may show a mild or severe course. Therefore, it is very important to define the severity of the disease and to predict its course at the time of admission. There are multiple scoring systems for this purpose. However, it can be said that there is not a single ideal scoring system. Almost all scoring systems often focus on the development of severe pancreatitis, pancreatic necrosis, organ failure or death. There are limited studies in the literature about the concepts that may affect prognosis such as the development of comorbid cholangitis, the need for narcotic analgesic and duration of hospital stay. In this study, we aimed to evaluate the compliance of clinical and laboratory findings and prognostic scores with Revised Atlanta Criteria in patients presenting with acute biliary pancreatitis and to reveal the relationship of all these factors with cholangitis development, narcotic analgesic need and duration of hospital stay.In this study, patients with acute biliary pancreatitis were evaluated retrospectively at the Gastroenterology Department of Akdeniz University Medical Faculty Hospital between January 2018 and December 2018. Demographic, clinical and laboratory data of the patients were retrospectively obtained from patient files and hospital information system. Patients were evaluated according to the revised Atlanta classification. Scoring systems Ranson, Glasgow-Imrie, BISAP, HAPS APACHE and SOFA scores were evaluated.The Atlanta classification was moderately correlated with the BISAP and Glasgow-Imrie scores, while the HAPS score was slightly correlated. The HAPS and BISAP scores correlated well with each other, while the BISAP and Glasgow-Imrie scores were moderately correlated. In patients with HAPS, BISAP and Glasgow-Imrie positive patients, cholangitis and the use of broad-spectrum antibiotics are more common, as in patients with moderate or severe pancreatitis according to Atlanta classification. As a result, the duration of hospitalization was longer and the need for narcotic analgesics was higher due to pain persistence. In addition, 48-hour acute phase responses were significantly higher. There was no significant relationship between Ranson, SOFA and APACHE scores and the clinical and follow-up data of the patients and laboratory results. As for laboratory findings, 48-hour neutrophil lymphocyte ratio was found to be correlated with the severity of pancreatitis as well as cholangitis development, narcotic analgesic requirement and hospital stay.There may not be a single ideal scoring system in predicting the severity of pancreatitis. A combination of multiple scoring or laboratory data may increase the sensitivity and specificity of clinical decisions; Further studies aiming at other prognostic factors, such as the development of cholangitis and duration of hospitalization other than the severity of pancreatitis, are required.