Hafif ve şiddetli preeklamptik gebelerde kan reolojisinin ve enos enzim aktivitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Normal gebelikte artan periferik vazodilatasyon önemli fizyolojik bir hemodinamik adaptasyondur. Preeklampside ise en karakteristik değişiklik jeneralize periferik vazokonstrüksiyondür. Bunun esas sebebi endotelden salınan maternal kan nitrik oksit (NO) düzeyinin düşük olmasıdır. Hafif veya şiddetli preeklampside maternal kan NO düzeyinin sağlıklı gebelerdeki maternal kan NO düzeyine kıyasla azaldığı düşünülmektedir. Eritrositler de tıpkı endotel hücreleri gibi fonksiyonel olarak aktif endotelyal nitrik oksit sentaz (eNOS) enzimi taşımaktadır. Bundan dolayı preeklampside endotel hücrelerinde olduğu gibi eritrositlerden de salınan NO düzeyinin azaldığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, preeklamptik gebelerde sağlıklı gebelere göre eritrositte eNOS aktivitesinin azaldığının gösterilmesi amaçlanmıştır.Metod: Araştırma, Kasım 2018- Kasım 2019 tarihleri arasından Sağlık Bakanlığı Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğinde gerçekleştirilmiştir. Hastalar preeklamptik gebeler ve sağlıklı komplikasyonsuz gebelikler (kontrol grubu) olmak üzere 2 gruba ayrılmıştır. Hastalardan, eritrosit eNOS enzim aktivitesi, hücre içi kalsiyum, apoptosis (eriptosise) yatkın eritrositlerin belirlenmesi (hücre zarında fosfotidilserin tespiti) ve hücre içi reaktif oksijen radikali ölçümü için birer tüp venöz kan örneği alınarak Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Dalı laboratuvarında çalışılmıştır. Bulgular: Preeklampsi grubunda 58, kontrol grubunda 36 olmak üzere toplamda 94 gebe çalışmaya dahil edildi. Preeklampsi grubunda intrasellüler NO 3150±874,70 kontrol grubunda ise 3547±791,14 idi (p=0.039). Preeklampsi grubunda fosforile eritrosit NO 14,19±4,19 kontrol grubunda 17,40±3,62 idi (p=0.043). Preeklamsi grubunda intrasellüler kalsiyum düzeyi kontrol grubuna göre belirgin düşük (p=0.007) ve ortama apoptozis oranı preeklampsi grubunda belirgin yüksekti (p=0,031). Sonuç: Çalışmamızda, preeklamptik hastalarda eNOS enzim aktivitesinin ve eritrositten salınan nitrik oksitin azaldığı gösterilmiştir. Hem hücre içi kalsiyum miktarı hem de fosfotidil serinin hücre membranı dışınadaki ekspresyonu preeklamptik gebelerde sağlıklı gebelere göre daha yüksek bulundu. Sonuçta preeklamptik gebelerdeki eritrositlerin apoptozis ve agregasyona belirgin yatkın olduğu görüldü.Anahtar Kelimeler: Kan reolojisi; eNOS aktivitesi, Nitrik Oksit, Preeklampsi

Introduction: Increased peripheral vasodilation in normal pregnancy is an important physiological haemodynamic adaptation. The most characteristic change in preeclampsia is generalized peripheral vasoconstriction. The main reason for this is the low level of maternal blood nitric oxide (NO) released from the endothelium. It is thought that in mild or severe preeclampsia, maternal blood NO level decreases compared to maternal blood NO level in healthy pregnant women. Erythrocytes carry functionally active endothelial nitric oxide synthase (eNOS) enzyme just like endothelial cells. Therefore, it is thought that the level of NO released from erythrocytes decreases in preeclampsia as in endothelial cells. In this study, it was aimed to show decreased eNOS activity in preeclampsia.Method: The research was carried out between November 2018- November 2019 at the Ministry of Health Antalya Training and Research Hospital Gynecology and Obstetrics Clinic. The patients were divided into 2 groups as preeclamptic pregnants and healthy uncomplicated pregnancies (control group). A tube venous blood sample was taken from the patients for the determination of erythrocyte eNOS enzyme activity, intracellular calcium, apoptosis (eryptosis) and determination of intracellular reactive oxygen radical. Venous blood sample was studied in Department of Physiology, Akdeniz University Faculty of Medicine.Results: A total of 94 pregnant women, 58 in the preeclampsia group and 36 in the control group were included in the study. Intracellular NO was 3150 ± 874.70 in the preeclampsia group and 3547 ± 791.14 in the control group (p = 0.039). Phosphorylated erythrocyte NO was 14,19 ± 4,19 in the preeclampsia group and 17,40 ± 3,62 in the control group (p = 0.043). The intracellular calcium level in the pre-eclampsia group was significantly lower than the control group (p = 0.007) and the mean apoptosis rate was significantly higher in the preeclampsia group (p = 0.031).Conclusion: In our study, eNOS enzyme activity and nitric oxide released from erythrocyte have been shown to decrease in preeclamptic patients. The amount of intracellular calcium and the expression of the phosphatidyl serine outside the cell membrane were higher in preeclamptic pregnants than in healthy pregnants. As a result, erythrocytes in preeclamptic pregnants were prone to apoptosis and aggregation.Keywords: Blood rheology; eNOS activity, Nitric Oxide, Preeclampsia