Gümrük Birliği sürecinde Türk vergi sisteminin uyumlaştırılması

Abstract

ÖZET Bilindiği gibi Türkiye, 1.1.1996 tarihinden itibaren Gümrük Birliği'ne girmiş bulunmaktadır. Ekonomik entegrasyonu amaçlayan Gümrük Birliği, şüphesiz Türk ekonomisini de etkileyecektir. Avrupa Birliği'nin ekonomik entegrasyonu oluşturmak için vergileri uyumlaştırmak zorunda olduğu ortadadır. Bu sebeple öncelikle katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi olmak üzere kurumlar ve gümrük vergisini de uyumlaştırma kapsamına almıştır. Avrupa Birliği gümrük vergisi ve katma değer vergisinin uyumlaştırılması konusunda önemli ilerlemeler sağlamıştır. Birlik, özel tüketim vergisi ve kurumlar vergisi alanında daha az ilerleme sağlamıştır. Gelir vergisi ise uyumlaştırma kapsamı dışında bırakılmıştır. Bu çalışma, Gümrük Birliği'ne girmiş bulunan Türkiye'nin vergiler alanında ne derecede uyumlu olduğunu, bu konuda aksayan yönlerini ve hangi değişiklikleri yapması gerektiğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. İnceleme sonunda Türkiye'nin, Gümrük Birliği ve Avrupa Birliği'ne girmesinde vergiler açısından ciddi engeller bulunmadığı görülmüştür. Vergi alanında Avrupa Birliği'ne üye ülkeler arasında tam bir uyumdan söz edilemez. Bu durum, Türkiye ile Avrupa Birliği'ne üye ülkeler arasındaki uyumsuzluktan daha azdır. Fakat Türkiye'nin bu uyumsuzluğunun Avrupa Birliği ve Gümrük Birliği'ne girmesine engel teşkil edecek düzeyde olmadığı görülmektedir. Uyumsuzluğun sınırlı kalmasında, Avrupa Birliği'nin kurulmasından beri, tam üye olma politikasını sürdüren Türkiye'nin vergi düzenlemelerinde Avrupa Birliği'ni referans almış olmasının etkisi büyüktür.

ABSTRACT The aim of this study is to examine the degree of the harmony between the Turkish Tax System and that of European Union which Turkey has created a customs union since 1 January 1996, as well as to determine which changes should be made by Turkey as a result of this customs union. This examination shows that the European Union has taken many taxes, except income tax, into the context of harmonization as a result of its awareness for the necessity of the harmonization of taxes to create a single market and a real economic union. Those taxes are custom duties, corporation tax, particularly, value added tax and excise duty. Although there is an abuious success in the harmonisation of the custom duty and value added tax, this success is lesser in the harmonization of corporation taxes and excise duties. As far as those taxes concern there is no serious obstacle for the entrance of Turkey to the customs union, even to the European Union. Although the disharmonization between Turkey and European Union is a little bigger than the internal disharmonization among the member states of the European Union. The harmonization of the Turkish Tax System will not be hand because of the fact that Turkey has taken European Union as a reference point forest tax policy. The reason for this is the willingness of Turkey for becoming a member to that organisation since the establishment of it.