Tarihi çevrede kentsel mekan algısının ilkokul çağı çocukları üzerinden değerlendirilmesi: Ilgın örneği

Abstract

Bir kentin sahip olduğu tarihi ve kültürel değerler, geçmiş ile gelecek arasında bağ kurmamıza yardımcı olur. Kenti temsil eden bu değerler kent kimliğini oluşturan en önemli etmenlerin başında gelir. Değişen yaşam koşulları, teknolojik gelişmeler, küreselleşme ve hızlı nüfus artışı, kent ve kentsel sistemi sürekli etkilemekte ve tarihi kent merkezini de değişim ve dönüşüm baskısı altına almaktadır. Kent planlama disiplininin bir ana bilim dalı olan Kentsel Koruma ve Yenileme Bilimi, kültürel mirasın gelecek kuşaklara aktarılmasını güvence altına almayı hedefleyerek bu değişim ve dönüşümü planlama yoluyla kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Böylece tarihi çevreyi koruyarak kentin sahip olduğu kimlik değerinin sürdürülmesi güçlendirilmektedir. Ancak kent kimliğinin algılanabilirliği sadece mekanın fiziksel boyutunun korunmasıyla sağlanamaz. Aynı zamanda kullanıcının kültürel yapısı, beklentileri ve deneyimleriyle mekana yüklediği anlamla şekillenir. Bu nedenle tarihi ve kültürel değerlerin kuşaktan kuşağa aktarılmasını sağlamak için kullanıcılarda koruma bilincinin geliştirilmesi gerekir.Tarihi çevrelere duyarlı, bilinçli, sorumluluk sahibi bireyler yetiştirmenin temeli de ilkokul çağından itibaren çocuklara koruma hakkında eğitimler verilmesi ile mümkündür. İsviçreli psikolog Jean Piaget'in çocuklar üzerine yaptığı çalışmasında, çocukların mekanı 10-11 yaş grubundan itibaren tam olarak algılamaya başladıkları belirtilmiştir. Bu nedenle ilkokul çağı çocuklarının tarihi çevreye olan tutumlarının incelenmesi çalışmanın temel hedefi olmuştur.Çalışma kapsamında Ilgın (Konya) kentinde yer alan 9 ilkokul içinden 3 tane İlkokul örneklem alan olarak seçilmiştir. Seçilen örneklem alandaki 10-11 yaş grubundaki 140 öğrencinin tarihi çevre koruma bilincini değerlendirmek için çocukların sosyo-kültürel yapısı, yaşam biçimleri, okulda kentsel korumaya ilişkin dersleri, algı ölçme parametreleri doğrultusunda anket soruları yöneltilmiştir. Araştırma sonucunda sosyo-kültürel yapı ve ilkokul dersleriyle tarihi çevre koruma bilinci arasında yüksek düzeyde ilişki tespit edilmiş olup, bu çağ nüfusuna tarihi çevrenin önemi ve koruma bilinci eğitiminin verilmesi gerektiği sonucu bulgulanmıştır.Anahtar Kelimeler: Çocuk-Mekan İlişkisi, Mekan Algısı, Kentsel Kimlik, Kültürel Miras, Tarihi Çevre

The historical and cultural values of a urban help us correlate between the past and the future. These values that represent the urban are early of the most important factors that make up the city identity. Changing living conditions, Technological developments, globalization and rapid population growth affect the urban and urban systems continuously and puts the old town under pressure and change. Urban Conservation and Renewal Science, a major discipline of urban planning discipline, aims to ensure the transfer of cultural heritage to future generations and aims to control this change and transformation through planning. Thus, investigating the historical value of the city and strengthening the identity value of the city is strengthened. However, the perceptibility of urban identity cannot be achieved only by investigating the physical struture of the space. At the same time, the cultural structure of the user, expectations and experiences are shaped by the sense that the user loads. Therefore, in order to ensure the transfer of historical and cultural values from one generation to the next, the awareness of protection must be improved. The basis of educating individuals who are sensitive, conscious and responsible to historical environments is possible by giving trainings on protection to children from primary school age. The Swiss psychologist Jean Piaget has done studies for children. He said 10-11 ages of children begin to perceive the space. For this reason, the primary objective of the study is to examine the attitudes to the historic environment of primary school age children. In the scope of the study, 3 primary school out of 9 primary schools in Ilgın (Konya) were selected as a sample area. In order to evaluate the historical environmental protection awareness of 140 students in 10-11 age group in the selected sample area, questionnarie questions were asked in accordance with socia-cultural structure of children, life styles, courses on urban conservation at school and perception measurement parameters. As a result of the research, a high level relationship was found between socia-cultural structure and primary school courses and historical environmental conservation awareness. The importance of historical environment and protection awareness was found to be given to this age population. Keywords: Children-Space Relationship, Space Perception, Urban İdentity, Cultural Heritage, Historical Environment.