A nationwide investigation of sulfuric acid production

Abstract

OZEI SÜLFÜRİK ASİri3 ÜRETİMİNİN YURT ÇAPINDA DE?ERLENDİRİLMESİ ARAŞTIRMASI Bu tezde, sülfürik asitin yurt içinde ve dışında üretim, tüketim, talep durumu ile hammaddeleri, fiyatları, yatırım tutarları ve üretim metotları araştırıl mıştır. Sülfürik asitin yurt içi ve yurt dışı ticareti incelenirken, üretim imkânlarına ışık tutması amacıyla fiyat ları da verilmiştir. Durumun bütünüyle anlaşılabilmesini teminen, geçmiş üretim ve tüketim yanında, yakın gelecekte tüketim temayülünün ne olacağı diğer ülkelerle kıyaslanarak araştırılmıştır. Bu arada, sülfürik asit tüketiminde işgal ettiği büyük hisse açısından gübre sanayiine önem verilmiştir. Önümüzdeki on yıl ihtiyacının tesbitine bir ekonometrik analiz de dahil olmak üzere üç yaklaşımla bakılmıştır. Masraflı ve zor taşınmasından dolayı sülfürik asit tesisleri, tüketim merkezlerine yakın kurulmaktadır. Yatırım kararının alınmasında, hammadde varlığı önemli bir etken olmaktadır. Bu nedenlerle bugünkü Türkiye veDünya hammadde durumu ile trend tahinini erine yer verilmiştir. Tezde, üretim metotlarının tarihi gelişimi ve son modifikasyonları bir `bahis teşkil etmektedir. Sülfürik asit tesisleri ciddî hava kirliliği problemleri yara tabilmektedir. Bu açıdan, sülfürik asit tesislerinde çevre kontrolü ve maliyeti incelenmiştir. Sülfürik asit üretiminde yapılacak yatırımlar için bir gösterge niteliğinde olmak üzere, çeşitli hammaddelere dayalı tesislere ait yatırım tutarları Türkiye pazar durumuna göre revize edilerek mukayaseli incelenmiştir. Sonuçta, üretim metoduna, hammaddelere, yatırımın maliyetine, tesis kuruluş bölgesine ve icra organlarınca alınması gerekli teşvik tedbirlerine ilişkin mevcut millî kaynakların ekonomik ve verimli olarak.kullanılmasına yönelik öneriler yer almaktadır. Tezin ekinde, sülfürik asitin konsantrasyonuna, Türk Standardlarına, sülfürik asit tesislerinde kullanılan malzemeye, sülfürik asitin depolanması, yüklenme si ve boşaltılmasına, çeşitli sanayilerde birim kullanım miktarlarına ve uluslararası patentlerine ilişkin bilgiye yer verilmiştir. -vı-

ABSTRACT Tükez. Yıldız Güven Middle East Technical University, 1974 In this thesis, the production, consumption, demand, raw materials, prices, plant costs, production methods of sulfuric acid are investigated on a nation-wide scale and also abroad. As the trade of sulfuric acid inland and abroad is investigated, the related prices are noted in order to enlighten the views of production possibilities. For full understanding of the situation, the past production, consumption and tendency to consume in the near future are studied comparing with the other nations. At this point, since the share of fertilizer sector on sulfuric acid consumption is the greatest, more attention is paid to this sector. For the forecast of sulfuric acid requirement in the next ten years, three approaches are done including an econometric trend analysis. Due to its costly and difficult transportation, sulfuric acid plants are built near the cons umption centers. The raw material availabilty is an important factor in deciding on an investment of sulfuric acid plant. -iii-Therefore, raw material situation in Turkey and in the world, is included with the supply forecast for ten years. In the thesis, the historical evolution of production methods and repent modifications to plant design form one chapter. Sulfuric acid plants may create troublesome air pollution, in this respect environment control and cost of control in sulfuric acid plants are investigated. The prices of sulfuric acid audits raw materials in Turkey and abroad are included, in this thesis. As an indication or guideline for investment in sulfuric acid production, the plant costs for various raw material based plants are comparatively investigated as they are adopted to Turkey ' s market conditions.. The thesis concludes with the proposals related to production methods, raw materials, cost of plant, regional location of the plant and the. Governmental promotive measures to be taken for the effective and economic utilization of existing national sources. In the appendices, information related to the strength of sulfuric acid, Turkish Standards, materials of construction, storing, loading and unloading of sulfuric acid, unit consumption data in various industries and international patents are included..xv~