İlköğretimde ders araç-gereçleri kullanımı konusunda öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Günümüzde okullarda, dersliklerde, her çeşit öğrenme ortamında teknolojinin kullanımı giderek artmaktadır. Özellikle İlköğretim düzeyinde öğrencilerin somut öğrenme yaşantılarına gereksinimleri vardır. Bu durum eğitim ortamım somut materyallerle veya araç- gereçlerle tasarlamayı ve buna göre öğretme-öğrenme elkinliklerini gerçekleştirmeyi gerektirmektedir. Öğretmenler eğitimin ve eğitim teknolojisinin uygulayıcılarıdır. Günümüzde bilgi teknolojilerinde ve eğitim teknolojisinde meydana gelen büyük ilerleme ve gelişmelere rağmen öğretmenin önemi değişmemiştir. İlköğretimde öğretmen, eğitimin niteliği konusunda en belirleyici unsurdur. Öğretmen her dersin veya her öğretim biriminin sonunda öngörülen hedeflere ne derece ulaşıldığım, hazırladığı ölçme araçlarıyla ölçer ve sonuçları değerlendirir. Bu anlamda öğretmen kullanılan yöntemlerin, araç ve gereçlerin etkililiğini ve verimliliğini değerlendirme olanağına sahiptir. Bu araştırmanın amacı; ilköğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin eğitimde araç-gereç kullanımı ve araç-gereçler açısından çevresel imkânları değerlendirme ile ilgili görüşlerini ve araç-gereç kullanımına ilişkin tutumlarım belirlemektir. Araştırma betimsel tarama modelindedir. Araştırmanın verilerini toplamak amacıyla biri okul yöneticilerine, biri de öğretmenlere olmak üzere iki anket uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma evreni, Uşak Merkez İlkokul ve İlköğretim Okullarında görev yapan Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenleridir. Uşak merkez ilçede söz konusu branşlarda toplam 899 öğretmen görev yapmaktadır. Örneklemle ilgiliolarak; anketin uygulandığı okullar ve bu okullarda görev yapan öğretmenler random yöntemle seçilmiştir. Anketler 3'ü ilkokul ve 13'ü İlköğretim Okulu olmak üzere toplam 16 okulda, okul yöneticilerine ve 198 öğretmene uygulanmıştır. Araştırmanın hipotezleri bilgisayarda Kay kare (Chi-Square, X2 ) Testi ile test edilmiştir. Kay kare testi için anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma ile ilgili tüm hesaplamalar ve çözümlemeler SPSS FOR WINDOWS 6.01 programından yararlanılarak yapılmıştır. Bu araçtırmanın sonucunda İlköğretim Fen Bilgisi, Türkçe, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin eğitimde araç-gereç kullanımının önemini bildikleri, kolaylıkla ulaşabilecekleri ders araç-gereçlerini bilmelerine rağmen kullanmadıkları, bu kapsamda îl Eğitim Araçları Merkezi'nden yararlanılmadığı sonucuna varılmıştır. İlköğretim Öğretmenlerinin eğitim araç ve gereçlerine yönelik değerlendirme- erinin ve bilgisayara karşı tutumlarının genel olarak olumlu olduğu belirlenmiştir. Araştırma ile İlkokul ve İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin kendilerinin ders araç- gereçleri geliştirip kullanmadıkları, öğretmenlerin hizmetiçi eğitim kurslarına gitmiş olmalarının da kendilerinin ders araç ve gereçleri geliştirmelerine katkısı olmadığı sonucuna varılmış ve M.E.B.'nca düzenlenen hizmetiçi eğitim kurslarının yeniden gözden geçirilmesi önerilmiştir. Araştırmanın sonucunda İlkokul ve İlköğretim Okullarında bulunma oram yüksek olan televizyon ve videoyu İlkokul Öğretmenlerinin İlköğretim Okulu Öğretmen- erinden, branş öğretmenleri içinde de Sınıf Öğretmenlerinin derslerinde videoyu diğer branşlardaki öğretmenlerden daha çok kullandıkları belirlenmiştir. Yine bu araştırma ile Fen Bilgisi Öğretmenlerinin ders araç-gereçlerini sürekli, Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin ise arada bir kullanmanın daha etkili bir eğitim sağlayacağı görüşünde oldukları, Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Fen Laboratuvarında Sınıf Öğretmenlerinden daha fazla ders yaptıkları belirlenmiştir.

ABSTRACT Nowadays, the uses of technology have been increasing in schools, classrooms and in all various learning environments. Students need concrete learning experiences especially at the elementary education level. This situation requires us to organise educational environment with concrete materials or equipments and according to this to accomplish learning and teaching activities. Teacher are appliers of education and educational technology. Today, although the big advances and accelerations that have been occurred in the information technologies and in educational technology, importance of teachers has not been changed at all. The teacher is a determining element regarding the quality of education in elementary education level. The teacher is responsible for measuring how well pre-determined objectives are achieved at the and of each teaching session or lesson and evaluating the results. In this way, the teacher has an opportunity to evaluate the effectiveness and productivity of used methods, tools and equipments. The aim of this research is investigate elementary teachers' views that concern using tools and equipments in education and evaluating environmental opportunities in terms of tools and equipments. This piece of research was also set up to look into teachers' attitudes towards using tools and equipments. Descriptive research model has been used for this study. To collect the data for this research, two questionnaires - one for schools administrators and one of teachers - were developed and carried out. The sample was selected from Turkish, Social Studies, Science Studies and classroom teachers who are working in the elementary and primary school institutions in Usak. By regarding the sample, the schools in which questionnaires were carried out andthe teachers who were the sample of this study was chosen with random sampling. The questionnaires were asked to school administrators and 198 teachers in 16 schools - 3 of them were primary and 13 of them were elementary schools. The hypotheses of the research were tested by the Chi Square (X2) test on the computer. As a measure to X2 0.05 was accepted for significance level. All analyses concerning the research were done by using the programme called SPSS FOR WINDOWS 6.01. The main findings of the research were: Turkish, Social Studies, Science Studies and Classroom Teachers working in the elementary level were aware of the importance of using tools and equipments in education. Teachers did not use teaching tools, equipments and materials although they were conscious that there are these tools equipments and materials which can be reach easily. One of the research findings was that teachers not make use of the Centre of Education Tools in city. Elementary School teachers' attitudes towards educational tools - equipments and computers were mainly positive. It was found by this research that the primary and elementary school teachers' did not develop and use their own teaching (lesson) tools and equipments. Besides, it was found out that teachers' attendance to inservice twining was not contributed to developing their own lesson tools and equipments. Then, it was suggested that inservice training courses organised by the National Ministry of Education need to be revised. As a results of the research, television and video found in a large proportion at Primary and Elementary teachers were used much more by Primary School teachers than Elementary School teachers. It was also discovered that the video in lessons was used more by classroom teachers than the teachers from other branches.By this research, it was determined that Science Studies Teachers were in favour of using lesson tools and equipments continuously in order to provide more effective education while Social Studies Teachers were in favor of using them rarely. It was found out also that the Science laboratory was used more by Science Studies teachers for teaching purpose than classroom teachers.