Eğitimde toplam kalite yönetiminin uygulanabilirliği ve bir model önerisi

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZİ EĞİTİMDE TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ'NİN UYGULANABİLİRLİĞİ VE BİR MODEL ÖNERİSİ Süleyman B AYKARA İşletme Anabilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aralık 1999 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Meral AŞIKOĞLU Küreselleşen dünyada, 21. yüzyıla girerken üretimde `Sanayi Toplumu`, kültürde milli değerlere dayalı `Bilgi Toplumu`, davranışta, `Bilim Toplumu` olamayan toplumlar hemen her alanda rekabet şanslarım kaybedeceklerdir. Bu gelişme eğitimle sağlanacaktır. Toplumlar eğitim sistem ve örgütlerini; hayatım belli bir standartta sürdürebilmek için hangi bilgi ve becerilere ihtiyacı olduğunu araştırabilen, bunları edinip yaşamında kullanabilen ve bir süre sonrada bunları yenileriyle değiştirebilen insanlar yetiştirecek şekilde oluşturmak zorundadır. Mevcut eğitim sistemi içinde ortaöğretim kademesi, düşünmeyi, sorgulamayı ve araştırma yapma yerine üniversite sınavlarına hazırlamayı hedefleyen, ezberci ve yetenekleri köreltici niteliktedir. Bu durum üniversiteye alınan öğrenci sayısındaki sınırlama da dikkate alındığında toplumun üretkenliğini düşürücü sonuçlar doğurur. Dünyada uluslar arası ilişkilerin hız kazanması, ekonomik bloklaşmalar, kıt kaynakların daha etkin kullanılması zorunluluğu, tüketici bilincinin artması, çevre duyarlılığı, tüm işletmelerin dikkat ve çabalarını `kalite` kavramı üzerinde odaklaştırmış ve `müşteri tatmini` ile `sürekli değişim` kavramlarının önemini artırmıştır. Eğitimin kalitesini belirlemede ölçüt evrenselleşmiş ve dünya toplumundaki gelişmelerin dikkate alınması zorunlu olmuştur. Bu gelişme eğitim sistemi içinde bir alt sistem olan ortaöğretimIll işletmelerini `öğretmen merkezli` olmaktan çıkarıp, `öğrenci merkezli` bir halde yeniden yapılanmasını zorunlu kılmıştır. Müşteri ve iş görenlere yönelik değerlerdeki değişmeyi en iyi temsil eden toplumun taleplerine duyarlı, kaynak kullanımında etkinlik sağlayan yönetim modellerinden birisi olan TKY'nin ortaöğretim kademesinde uygulanması bu işletmelerin amacına ulaşmalarını büyük ölçüde kolaylaştıracaktır.

IV ABSTRACT İn a globalizing world in the eve of twenty first century the societies rest on education to get development. Societies must establish their educational systems and organizations in accordance with cultivation of such people that always in the search of related skills and informations to survive atid also those who are able to practicise the informations and replace them with the innovations. In the present educational system, secondary level, instead of argumenting, questioning searching, aims to make students get ready for university entrance exam. Therefore secondary level mainly emphasizes on the importance of memorizing and this blocks the performing the abilities. In addition to that, the restrictions on the numbers of admission to universities also result in a decrease on social productivity. The concentration on international relations, supranational economic orgonizastions, the necessity of using scarce sources effectively, growth in consumer concious, sensitivity towards environment foctis, the business caution on the concept of `quality`, and the statements of `customer satisfaction`, and `permanent change` become more popular. The criteria for the quality of education is universal and face the developments in the world. This development makes the teacher-centered secondary education transform into student- centered and structured in this way. The change on the values towards customers and workers is best represented by TQM (Total Quality Management) which is sensitive to social demands and provide efficiency in source using. By adapting TQM in secondary education, it will be easier for these businesses to reach their aim.