Özyönetim ve çalışanın davranışsal sonuçları arasındaki ilişkisi

Abstract

Özyönetim, işletmelerin çalışanları tarafından idare edilip, yönetilmesini ifade etmektedir. Yönetime katılmanın en demokratik şekilde uygulandığı bir yönetim yöntemi olan özyönetimde, insan faktörü ön planda tutulmuştur. Geçmişte bazı dönemlerde daha aktif kullanılan bu yönetim modeli, günümüzde de başta Güney Amerika ülkeleri olmak üzere uygulanmaya devam etmektedir.Bu çalışmada özyönetimin boyutları ile çalışanın davranışsal sonuçları arasındaki ilişki ele alınmıştır. Özyönetimin boyutları olarak, çalışan katılımı, çalışan gelişimi, sosyo-politik destek, çalışanın algısal güçlendirilmesi, birimler arası koordinasyon, yapıcı çatışma iklimi, otonomi ve basık hiyerarşik yapı olmak üzere 8 alt boyut tespit edilmiştir. Çalışan motivasyonuna etki eden çalışanın temel davranışsal sonuçları ise, iş tatmini, örgütsel bağlılık, işe karşı yabancılaşma ve kendine ve topluma karşı yabancılaşma olmak üzere 4 faklı boyut ile ifade edilmiştir. Bu çalışmanın amacı özyönetim boyutları ile çalışanın davranışsal sonuçları arasında ne tür ilişkiler bulunduğunu saptamaktır.Çalışma yöntemi olarak anket tekniğinin kullanıldığı bu araştırmaya, Gebze'de demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren beş fabrikada çalışan 125 personel katılmıştır. Bu çalışmada SPSS 18.00 İstatistik Paket Programı kullanılmıştır. Faktör analizi, güvenilirlik analizi, korelasyon analizi ve regresyon analizi uygulanmıştır.Bu araştırmada; basık hiyerarşik yapının iş tatmini üzerinde pozitif etkiye sahip olduğu, örgütsel bağlılığı en fazla etkileyen özyönetim boyutlarının sosyo-politik destek ve birimler arası koordinasyon olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, çalışan gelişiminin işe karşı yabancılaşmayı artırdığı sonucuna ulaşılırken, çalışanın algısal güçlendirilmesi bireyin kendisine ve topluma yabancılaşmasını azalttığı bulgusu ortaya konulmuştur. Sonuç olarak, işletmeler iş tatminini sağlamak için hiyerarşi kademelerini azaltmalı, çalışan katılımını sağlamalıdır. Örgütsel bağlılığı artırmak için birimler arası koordinasyon, etkin bir şekilde kullanılmalı ve çalışana sosyo-politik destek sağlanmalıdır. Yabancılaşmayı azaltmak için ise, çalışanın algısal olarak güçlendirilmesi gerekmektedir.Anahtar Kelime: Özyönetim, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık, Yabancılaşma

Self-management refers to the managing of organization by its employees. Priority is given to the human factor in self management that is participation in the management is applied in the most democratic way,. In the past, this management model has been more actively applied in somehow while today it continues to be applied in some countries, especially South America.In this thesis, it was studied relationship between self-management dimensions and behavioral outcomes of employees. Eight sub-dimensions including employee involvement, employee development, socio-political support, perceptual strengthening of employees, interdepartmental coordination, constructive conflict climate, autonomy and compressed hierarchical structure were determined as self-management dimensions. However behavioral outcomes of employees that affect employee motivation is sub-divided as job satisfaction, organizational commitment, alienation against job and alienation against self and society. The aim of this thesis is to determine the relationship between self-management dimensions and behavioral outcomes of employees. In this research, survey technique has been used for data collection and it was applied to 125 employees working in five different plants in the iron and steel sector in Gebze. Data were analyzed using SPSS18:00 statistical software packages. Factor analysis, reliability analysis, correlation analysis and regression analysis were appliedAccording to the results obtained from this research, compressed hierarchical structure has a positive effect on job satisfaction and it is socio-political support and interdepartmental coordination that mostly affect organizational commitment as self-management dimensions. In addition, whereas employee development increases alienation against work, perceptual strengthening of employee reduces alienation against self and society. As a result, operations need to reduce levels of hierarchy and ensure participation of employee to provide job satisfaction. To improve organizational commitment, interdepartmental coordination should be used efficiently and socio-political support should be provided to the employees. On the other hand in order to reduce alienation, employees need to be strengthened as perceptual.Keywords: Self Management, Job Satisfaction, Organizational Commitment, Alienation