Kariyer sermayesinin akademisyenlerin kariyer başarısına etkisi: Ampirik bir araştırma

Abstract

Bilgi üreten kurumların sahip olduğu bilgi, beceri, değerler ve rekabet avantajı, kurum çalışanlarının niteliklerine dayanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında yüksek öğretim kurumlarının başarılı olması için gerekli bileşenlerin en başında bilgili, yaratıcı ve coşkulu akademisyenler gelmektedir. O halde akademik kurumların başarılarını artırmalarının bir yolu da, akademisyenlerinin bireysel başarı performanslarının artırılmasıdır. `Akıllı Kariyer` kuramına göre birey, çalışması süresince kendi kariyer yetkinliklerine de yatırım yaparak kariyer sermayesi biriktirir. Kariyer sermayesinin bireyin kariyer başarısını artırdığını ifade eden çalışmalar yapılmış, ancak bireysel iş performansının (üretkenliğin) bu ilişkideki rolü ihmal edilmiştir. Bu çalışmada bireysel üretkenliğin, yani bireysel iş performansının kariyer sermayesi ile kariyer başarısı arasında aracı rolüne sahip olduğu kuramsa olarak öne sürülmüş ve ampirik olarak araştırılmıştır. Türkiye'deki üniversitelerde çalışan öğretim üyeleri bu çalışmanın hedef kitlesini oluşturmaktadır. Bilgi toplama aracı olarak anket formu hazırlanmış ve bu formun akademisyenlerle yüz yüze görüşerek doldurulması sağlanmıştır. Öncelikle bir ön uygulama yapılarak ölçeklerin bir değerlendirilmesi yapılmış ve elde edilen veriler ışığında gerekli düzenlemeler yapılarak ana çalışma için ankete son şekli verilmiştir. Tabakalı ve sistematik örnekleme yöntemleri birlikte kullanılarak 12 ilde ve ön çalışma dahil toplamda 23 üniversiteden veri toplanılmış ve SPSS programı kullanılarak veriler analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda iş tecrübesi dışındaki tüm kariyer sermayesi boyutlarının akademik üretkenlik ve kariyer başarısı üzerinde istatistiki olarak anlamlı etkilere sahip olduğu, akademik üretkenliğin ise genel olarak kariyer sermayesi boyutlarıyla kariyer başarısı arasında istatistiki olarak anlamlı bir aracı etkiye sahip olduğu anlaşılmıştır. Kariyer sermayesi boyutlarından kariyer kimliği, kariyer bağlılığı(mesleki bağlılık) ve kariyere (mesleğe) yönelik bilgi ve becerilerin kariyer tatmini üzerindeki etkisinin ise nistepen daha fazla olduğu anlaşılmıştır. Özellikle de Web of Science üretkenliğinin etkilerinin daha net olduğu ifade edilebilir. Bu çalışmanın sonucunda, kariyer sermayesi ve kariyer başarısı ilişkisinde, mesleki çıktıların aracı değişken olduğu yeni bir model ortaya konulmuştur. Bu verilerin hem araştırmacılara hem de uygulamacılara çalışmalarında faydalı olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmada, Türkiyedeki akademik koşullar ile akademik alanlar hakkında bazı veriler verilmiştir.

Values, knowledge, skills and competitive advantage of knowledge producer institutions stem from qualities of their employees. From this point of view, the main components of higher education institutions for their success are well informed, creative and highly motivated academics. Therefore, one way to increase success of a higher education institution is to increase individual job performance (productivity). Intelligent Career theory asserts that individuals accumulate their career capital by investing on their career competencies. Although there are some studies asserting that career capital improves the individual's career success the effect of individual job performance (academic productivity) on this relationship has been neglected. In this study, it is theoratically argued and empirically tested that individual productivity has a mediator effect on the relationship between career capital and career success. The sampling frame of this study is faculty members working at universities with PhD in Turkey. As a method of data collection, a questionnaire was prepared and faculty members were asked in person to fill in the questionnaire. Scales were tested through a preliminary survey administration and the survey was refined based on the results of this preliminary study. Stratified sampling and systematic sampling methods were used together in 12 provinces at 23 universities including the preliminary study and the data were transformed into SPPS and then analysed and interpreted. As a result of analysis, it was understood that all career capital dimensions, except for working experience, have statistically significant effect on academic productivity and career success, and that academic productivity has a statistically significant mediator effect on the relationship between dimensions of career capital and career success. Among the dimensions of career capital, career identity, career commitment and job related knowledge and skills are figured out to be of influence on career satisfaction. It can be expressed that effects of Web of Science productivity are particularly more clear. The present study develops a new model in which work related outputs are mediating variables in the relationship between career capital and career success. It is thought that these data will be helpful for both researchers and practitioners in future studies. Information regarding the specific circumstances in academic area in Turkey and academic fields is also provided in this study.