Pozitif psikolojik sermayenin iş algısı, bireye ve işe yönelik çıktılarla ilişkisinin incelenmesi: Deneysel ve ampirik bir çalışma

Abstract

Pozitif psikolojik sermaye, yönetim literatüründe yeni ve popülaritesi gittikçe artan bir kavramdır. Luthans ve çalışma arkadaşları pozitif psikolojik sermayenin bireysel ve örgütsel bağlamda üstün performans sağlayabilmek açısından önemli bir mihenk taşı olduğunu ifade etmekte olup; pozitif psikolojik sermayeyi umut, iyimserlik, öz etkinlik ve duygusal dayanıklılık olmak üzere dört temel boyutun karşılıklı etkileşimi ile tanımlamaktadır. Pozitif psikoloji sermaye kavramının bu önemine rağmen konuyla ilgili çalışmalar, özellikle yönetim literatüründe henüz yeterli düzeyde değildir. Dolayısıyla bu çalışma kapsamında pozitif psikolojik sermayenin öncülleri ve sonuçlarına dair bütünsel bir model geliştirilerek ilgili yazına katkı sağlanması hedeflenmektedir. Gerçekleştirilen kapsamlı literatür taraması sonucunda anlamlı iş algısı, rol stresi ve örgütsel sinizm pozitif psikolojik sermaye öncülleri; işe adanmışlık ve kuruma adanmışlık da çıktılar olarak ele alınmaktadır. Bununla birlikte demografik özelliklerin de pozitif psikolojik sermaye açısından beraberinde getireceği farklılıklar, araştırmaya dâhil edilmiştir. Yine araştırma kapsamında pozitif psikolojik sermaye geliştirme eğitiminin etkinliği ve çalışan adanmışlığına etkisini tartışmak üzere deneysel bir tasarım da mevcuttur. Öncüller açısından bakıldığında bulgular: (i) anlamlı iş algısı ile pozitif psikolojik sermaye arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığını, (ii) yine rol stresi ile pozitif psikolojik sermaye arasında negatif ve anlamlı bir ilişkinin mevcudiyetini ortaya koymakta; lakin (iii) örgütsel sinizm ile pozitif psikolojik sermaye arasında herhangi bir ilişkinin varlığını destekleyen amprik kanıt sağlamamaktadır. Çıktılar açısından bakıldığında ise pozitif psikolojik sermayenin işe adanmışlık ve kuruma adanmışlık üzerindeki etkileri desteklenmekte; böylece pozitif psikolojik sermayenin bireylerin işe dair tutum ve davranışlarını şekillendirmedeki rolünün altı çizilmektedir.

Positive physiological capital is a new phenomenon with an increasing popularity in management literature. Luthans and his coworkers define positive physiological capital as the interaction of four dimensions in terms of hope, optimism, self efficacy and resilence, claiming that positive physiological capital is a cornerstone for performing superior performance both individually and organizationally. Even though there is a wide-held assumption regarding the importance of positive physiological capital, research on positive physiological capital in management literature is particularly scarce. Accordingly in this study, we aim to enhance the existing literature by offering a holistic model with the antecedents and the consequences of positive physiological capital. As a result of a comprehensive literature review; meaningful work, role stress and organizational cynicism are considered to be the antecedents while job engagement and organization engagement are taken as the outcomes. Moreover, we enrich the research by examining the reflections of demographics on positive physiological capital. This study also involves an experimental design regarding the effectiveness of positive physiological capital development training and influences on employee engagement. Regarding the antecedents, the findings show that: (i) there is a positive association between meaningful work perceptions and positive physiological capital, and (b) role stress has negative influence on positive physiological capital; however (iii) the findings provide no empirical evidence in support of the relationship between organizational cynicism and positive physiological capital. For the outcomes we find that positive physiological capital significantly affects both job engagement and organization engagement, underlining the vital role of positive physiological capital in shaping the individual attitudes and behaviors towards job.