Kurumsal etik kodların öncülleri ve sonuçları

Abstract

Günümüzde yapısı ya da fiziksel konumu ne olursa olsun tüm organizasyonlar varlıklarını devam ettirebilmek için yerel ve uluslararası örgütlenme arasındaki sınırların kademeli olarak bulanıklaştığı çok boyutlu ve çok kültürlü, iletişimsel, yasal, ahlakî ve sosyal bağlamda yaşanan karmaşıklıklara uyum sağlamak zorundadır. Organizasyonların bu tür meydan okumalara ve değişim taleplerine hızlı, etkili ve doğru bir şekilde cevap verebilmelerini kolaylaştıran en güçlü destekleyicilerden biri de kurumsal etik kodlardır. Kurumsal etik kodlar henüz istenen düzeyde olmasa da özellikle son 10 yıllık süre içerisinde ülkemizde de ilgi görmeye başlamıştır. Bu çalışma da artan bu ilginin bir yansımasıdır. Çalışmanın temel amacı kurumsal etik kodlarının ülkemizde bilinirliği ve mevcut durumu hakkında bilgi edinmek, uygulamada yaşanan sorunları tespit etmektir. Ayrıca çalışmada kurumsal etik kodların etik liderlik, etik iklim, sinizm ve güven gibi örgütsel davranış literatürünün diğer önemli konularıyla olan ilişkileri de ele alınmaktadır. Çalışma kapsamında hazırlanan anket yardımıyla 332 katılımcıdan veri elde edilmiş, elde edilen verilerin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla akademisyen, yönetici ve uzmanlardan oluşan bir çalışma grubuyla görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada önerilen modelde, kurumsal etik kodların etik iklim, etik liderlik, güven ve bilişsel sinizm üzerindeki etkilerine ve bu değişkenlerin birbirleriyle olan ilişkileri üzerinde durulmuştur. Araştırma sonucunda etik iklim ve özellikle etik liderliğin kurumsal etik kodları doğrudan etkilediği, güven ve sinizm değişkenlerinin etik iklim, etik liderlik ve etik kodlarla doğrudan ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, veriler üzerinde yapılan analizlerden yola çıkılarak, kurumlara ve yöneticilere ilgili konularda öneriler sunulmuştur.

Nowadays, regardless of structure or physical location, all organizations, It has to adapt to the complexities of multidimensional and multicultural, communicative, legal, moral and social contexts that gradually blur the boundaries between local and international organizations in order to sustain their existence. One of the strongest supporters of organizations facilitating their ability to respond quickly, effectively and accurately to such challenges and change demands is corporate ethics codes. Code of corporate ethics are not yet at the desired level, but especially in the last 10 years, our country has also started to be interested. This work is also a reflection of this growing interest. The main aim of the study is to obtain information about the awareness and current status of the institutional codes of ethics in our country and to identify the problems experienced in practice. It also examines the relationship between code of corporate ethics and other important issues of organizational behavioral literature such as ethical leadership, ethical climate, cynicism, and trust.Through the questionnaire prepared in the scope of the study, data were obtained from 332 participants and interviews were made with academicians, managers, and experts in order to better understand the obtained data. In the model proposed in the study, the effects of codes of ethic on ethical climate, ethical leadership, organizational trust and cognitive cynicism and their relation to each other are emphasized. As a result of the research, it is concluded that the ethical climate and ethical leadership directly affect the corporate ethical codes and that the variables of trust and cynicism are directly related to the ethical climate, ethical leadership, and ethical codes. At the end of the study, suggestions were made on the issues related to the institutions and managers.