Basınçlı akifer parametrelerinin pompaj analizi ile belirlenmesi

Abstract

Pompaj deneyleri, basınçlı akifer parametreleri olarak bilinen akiferin iletim kapasitesi ve depolama katsayısı büyüklüklerinin belirlenmesi için kullanılan yöntemlerden biridir. İletim kapasitesi, akiferin suyu iletebilme yeteneğini ifade eder. Bu katsayının değeri ne kadar büyükse, akiferin pompaj kuyusuna suyu iletebilme kabiliyeti o kadar iyi olmaktadır. Depolama katsayısı ise, akiferde depolanmış olan suyun birim hidrolik yük değişimi altında akiferin birim yüzeyinden serbest kalan / bırakılan suyun hacmi olarak tanımlanır. Depolama katsayısı ne kadar büyükse, akiferden elde edilebilecek su miktarı o kadar büyük olur. Bu çalışmada; akifer parametrelerinin pompaj analizi ile belirlenmesinde, basınçlı ve gözenekli bir akiferde durağan olmayan (kararsız) akım ve akifere tam nüfus eden kuyudan sabit debi ile çekilen yeraltı suyu durumu varsayımları göz önüne alınmıştır. Bu varsayımlara dayanarak geliştirilmiş olan yöntemler göz önüne alınarak, sonsuz küçük çaplı ve sonlu çaplı pompaj kuyusu durumu için iki arazi verisi üzerinde akifer parametre analizleri yapılmıştır. Kullanılan yöntemler birbiriyle kıyaslanarak avantaj ve dezavantajları belirlenmeye çalışılmıştır. Böylece bu varsayımlara sahip basınçlı bir akiferde yapılacak pompaj analizinde hangi yöntemin daha kullanışlı olduğu belirlenmiştir. Analizler sonucunda; sonsuz küçük çaplı pompaj kuyusu durumunda Çimen (2009) yönteminin en kolay ve en güvenilir yöntem olarak, sonlu çaplı pompaj kuyusu durumunda ise Papadopulos ve Cooper (1967) yöntemi diğerlerine göre daha güvenilir olarak elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Akifer parametreleri, basınçlı akifer, pompaj, zaman – düşüm verisi, iletim kapasitesi, depolama katsayısı.

Pumping test is the one of the procedures which are used for the determination of the transmissivity (transmissibility capacity) and storativity (or storage coefficient) known as the hydraulic parameters of an aquifer. Transmissivity refers to the ability of the aquifer to transmit water. The greater the value of this coefficient, the ability to convey water towards the pumping well in an aquifer is so good. The coefficient of storage of an aquifer is defined as the volume of water it releases from or takes into storage per unit surface area of the aquifer per unit change in the component of head normal to that surface. The bigger the storage coefficient, the amount of water that can be obtained from the aquifer that would be great.This study, on the determination the aquifer parameters by the pumping analysis, considers the cases of the unsteady state ground water water at the porous and confined aquifer, and the constant discharge withdrawn from a pumping well penetrating exactly to the confined aquifer. By dealing with the procedures developed for these assumptions, the analysis for the aquifer parameters were carried out for two field data having the pumping wells with both the infinitesimally-small diameter and finite-diameter. All the used procedures were compared with each other and their advantages and disadvantages were carried out. This showed that which procedures were the most superior. In the result of analysis, it was found that the most superior procedures were Çimen's (2009) procedure in case of infinitesimally-small diameter well and the Papadopulos and Cooper's (1967) procedure in case of finite-diameter well.Keywords: Aquifer parameters, pressurized aquifer, pumping time - drop data transmission capacity, storage coefficient.