(5-6) yaş grubu okul öncesi kurumsallaşmış çocuklarda hazır materyallerden bakarak çizme ve spontane çizme uygulamalarının çizgi becerileri gelişimi açısından karşılaştırılması

Abstract

11 YÜKSEK LİSANS TEZİ OZETI (5-6) YAŞ GRUBU OKUL ÖNCESİ KURUMSALLAŞMIŞ ÇOCUKLARDA HAZIR MATERYALLERDEN BAKARAK ÇİZME VE SPONTANE ÇİZME UYGULAMALARININ ÇİZGİ BECERİLERİ GELİŞİMİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI K.Ceren CENGİZ İlköğretim Ana Bilim Dalı. Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ağustos 2001 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Cemil YÜCEL Bu araştırmanın amacı 5-6 yaş grubu okul öncesi kurumsallaşmış çocuklarda hazır materyallerden bakarak çizme ve spontane çizme uygulamalarının çizgi becerileri açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, Uşak İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı, ilköğretim anasınıflan ve kreşlerden 320 çocuğun resim uygulamaları oluşturmaktadır. Araştırma, betimsel bir nitelik taşımaktadır. Gidilen okullarda çocuklar iki gruba ayrılmış; birinci gruba hazır materyal verilmiş, ikinci gruba ise hazır materyaldeki konunun içeriği anlatılarak resim yaptırılmıştır. Elde edilen Verilerin yüzdelikleri hesaplanmıştır. Analizlerden t, ki-kare ve korelasyon testleri kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları incelendiğinde hazır materyale bakarak resim yapan çocuklar perspektif ve oranlamada spontane resim yapan çocuklara göre daham başarılıdır. Ayrıca düzleme, saydamlık ve hiyerarşi özelliklerini spontanelere göre daha fazla gösterirler. Hazır materyal grubundaki çocukların kendilerine verilen resimde var olmayan ayrıntıları yapmadıkları gözlenmiştir. Yani hazır materyal çocukları sınırlamıştır. Bunun yanında spontane resim yapan çocuklarda hiyerarşi özelliği daha fazla görülmüştür. Spontane resim yapan çocukların geneline bakıldığında ayrıntı ve tamamlamalara daha çok dikkat ettikleri tespit edilmiştir. Spontane resim yapan çocukların ortalamalarının, kavram değişmesi, tamamlama ve düzlemede daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Spontane resim yapan çocukların çizgi becerisi yapıcı tip özelliği gösterir. Hazır materyale bakan çocuklara göre çizgi becerisi daha fazladır. Spontane yapan çocukların renk kullanımı genellikle ara renklerdir. Genel olarak hazır materyale bakan çocukların hayal gücünün kısıtlandığı görülür. Bu araştırmanın sonucuna göre çocukların yaratıcılığım geliştirilmesi açısından spontane resimlerin daha etkili olduğu buna karşın oranlama ve perspektif özelliklerinin çocuklara kazandırılması açısından da hazır materyalin daha etkili olduğu gözlenmiştir. Buna göre hazır materyal çocuklara bilinçli olarak verildiğinde çocukta istenen özelliklerin kazandırılması daha kolay olacaktır denilebilir.

IV ABSTRACT The purpose of this study is to compare the kindergarten students at the age of 5- 6 who draw looking at a ready material with the kindergarten students at the same age who draw spontaneously. The use of ready-materials such as coloring books is very common in kindergartens, but we do not have clear evidence that helps students draw betters. The data were collected from a sample of 320 students from eight kindergartens in the center of Usak by means of drawings of these students. Thus, this is a survey study. The students in each kindergarten were divided into two groups. First group of children were shown a picture and asked to copy it. The second group were not shown the picture but the content of the picture orally described. The data collected were analyzed by T- test For Equality of Means, Chi-square and Correlation testes. Drawings of these two groups were compared based on color use, time typology, perspective, design, details, symmetry, transparency, leveling, hierarchy, conceptual- maintenance, and completion. As a result of these comparisons,it was observed that drawing spontaneously was more effective in developing creativeness in these students whereas drawing by looking at a ready material was more effective in making them acquire the peculiarities of perspective and symmetry. Thus, it can be said that if ready drawing materials are given to these students rationally, desired skills can be achieved in them easily.