İhracat işlemlerinde katma değer vergisi uygulamasına ait muhasebe işlemleri ve uygulamada çıkan sorunların incelenmesi

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZETİ İHRACAT İŞLEMLERİNDİ? KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASINA İLİŞKİN MUHASEBE İŞLEMLERİ VE UYGULAMADA ÇIKAN SORUNLARIN İNCELENMESİ Murat ÖNDER İşletme Anabilim Dalı Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eylül 2001 Danışman: Prof. Dr. Sabri BEKTÖRE ihracat, bir malın veya değerin yürürlükteki ihracat mevzuatı ve diğer mevzuat hükümlerine uygun bir şekilde yurt dışına çıkışıdır. İhracat uygulamasında ihracatın yapılış şekline göre; hangi belgeler düzenleneceği, hangi kuruluşlara başvurulacağı, teslim şekilleri ve ödemelerin nasıl ve kimler tarafından yapılacağı farklılık göstermektedir.Türkiye de ihracatın geliştirilmesi için, yıllar itibariyle çeşitli teşvikler getirilmiştir. Özellikle 1980 sonrası ihracat çok önemli duruma gelmiş, ihracat seferberliği başlatılmış olup ihracatı hızlandırmak çeşitli teşvikler getirilmiştir. Getirilen başlıca teşvikler, vergi iadesi, katma değer vergisi istisnası ve banka kredileridir. Vergi iadesi, 1980 yılı sonrasında çeşitli hayali ihracat olaylarının gündeme gelmesiyle birlikte kaldırılmıştır. İhracatın gerçekleşmesinden sonra ihracat bedellerinin, ihracatın yapılış ve ödeme şekline göre belirli süreler içerisinde yurda getirilmesi gerekmektedir. Ancak mücbir sebeplerin olması ve kanıtlanması durumunda bu süreler uzayabilmektedir.Ill 1985 yılında ihracat yapanlara; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda yapılan düzenlemelerle ile ihracatta katma değer vergisi istisnası uygulaması getirilmiştir. Katma değer vergisi istisnası; 4 bölümden oluşmaktadır. Bunlar; mal ihracatı, ihraç kaydıyla satışlar, hizmet ihracatı ve Türkiye de ikamet etmeyen yolculara yapılan satışlardır. Bu bölümlere göre; ihracatta katma değer vergisi istisnasına ilişkin iade uygulaması, iadenin hesaplanması, prosedürler, işlemler, sorunlar farklılık göstermektedir. Katma değer vergisi iade veya mahsubu istenirken mükellefler iade ve mahsup talebinin yerine getirilebilmesi bazı şartlara uyması gerekmektedir. Son günlerde özellikle mal ihracatında; naylon fatura, hayali ihracat olayları gündeme gelmiştir. Naylon fatura ve hayali ihracat olayına adı karışanlar, haksız bir şekilde katma değer vergisi iadesi hakkını elde etmektedirler. Bu olayların önlenebilmesi için başta ihracat işlemleri uygulaması işlemlerine taraf olan kuruluşlara görevler düşmektedir.

IV ABSTRACT Export, is taking goods or value's out of the country in a suitable shape by in force export regulation and other commands of regulation. Practicing of export have got differences according to making shape, which documents drawn up, establishments application delivery shapes and the payment realized how and by which people. Turkey kinds of encouragements practicing for developing export years by years. Especially after 1980 export is came to very important subject, after that is began to export mobilization and for increasing of export speed get kinds of encouragements. Some of encouragements tax return, value added tax exception and bank credits. Tax return, abolished after some of imaginary export put on the agenda. After realizing of export amounts of export, according to making of export and payment shape it must be get in to the country by certain period. However this periods longer if force causes and if it is proved. The expoters in 1985 with arrangements on 3065 numbered value added tax law the exception of value added tax practicing on export. Value added tax, exception occured by four chapters. They are goods export, reservation of export sales, services export and sales to passengers arc not staying in Turkey. According to these chapters concerning exception of value added tax in export return practicing, returning calculation, prosedurcs, treatments, troubles shows differences. Nccccssitate of value added tax return or elimination the customers must obey some conditions. On recent days especially on goods exportation nylon invoice, imaginary exports events coming to daily. Persons who make nylon invoice and imaginary export getting the value added tax return by unjustifiable way. For preventing these events tasks are on foundations which are practicing export treatments.