Kamu iç kontrol sistemi etkinliği analizi: Devlet üniversiteleri örneği

Abstract

Avrupa Birliği üyelik sürecinin bir çıktısı ve kamu yönetiminde gerçekleştirilen reformların başındaki düzenleme 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol kanunun yürürlüğe girmesidir. 5018 sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte kamu idareleri; stratejik plan, performans göstergesi, misyon, vizyon, faaliyet raporları, hesap verilebilirlik, saydamlık gibi kavramların ön plana çıktığı yeni bir kamu yönetim sistemi ile karşılaşmışlardır. Kamu idarelerinde hesap verilebilirliğin, saydamlığın, etkin faaliyet sonuçlarına sahip olmanın yolu yine aynı Kanunda yer alan ve kamu idarelerince oluşturulması zorunlu olan etkin bir iç kontrol sisteminin kurulması ve işlemesinden geçmektedir. Kamu kurumları varlık ve kaynaklarını etkin bir iç kontrol sistemi ile yönetmediklerinde; stratejik planda yer alan hedeflerine ulaşamamakta, varlık ve kaynaklar etkin, ekonomik ve verimli yürütememekte, itibar kaybı, hizmetlerde yetersizlik, kalitesizlik ve usulsüzlük, gibi istenmeyen telafisi zor durumlarla karşılaşmaktadırlar. Bu tez çalışmasının amacı, kamu iç kontrol sistemi etkinliğinin sağlanmasına etki eden faktörleri belirlemek, bu faktörlerin kamu iç kontrol sistemine etkisini ortaya koyacak bir model önermek ve bu modeli devlet üniversiteleri çalışanları üzerinde test etmektir. Araştırma konusu kapsamında Türkiye'deki devlet üniversitelerinde görev yapan İç Denetçilere ve Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı çalışanlarına yönelik olarak likert ölçekli anket uygulanmıştır. Ankete katılan 176 devlet üniversitesi çalışanından elde edilen veri kullanılarak hipotezler Smart PLS 3.0 paket programı ile test edilmiştir. Anket sonuçlarına göre kamu iç kontrol sistemine üst yönetim desteği, etkin kamu iç denetim sistemi, kamu çalışanlarının yetkinliği ve kamu iç kontrol sisteminde bilgi teknolojileri kullanımının kamu iç kontrol sistemi etkinliğini istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde pozitif etkilediği sonucuna varılmıştır.

An outcome of the European Union accession process and the regulation leading to reforms in public administration is the enactment of the Law No. 5018 on Public Financial Management and control. With the enactment of Law No. 5018, Public Administration, strategic plan, performance indicators, mission, vision, annual reports, transparency and accountability come to the fore concepts such as new public management system has proven. The way to have accountability, transparency and effective results of activities in public administrations is through the establishment and operation of an effective internal control system which is in the same law and which is required to be created by public administrations. When public institutions do not manage their assets and resources with an effective internal control system, they fail to achieve their strategic objectives, assets and resources fail to execute effectively, economically and efficiently, and they face undesirable redress situations such as loss of reputation, incompetence in services, poor quality and irregularities. The aim of this thesis is to determine the factors affecting the efficiency of the public internal control system, propose a model that will reveal the effect of these factors on the public internal control system, and test this model on the employees of public universities. Within the scope of the research, a likert scale survey was conducted for internal auditors working at state universities in Turkey and for employees of the Department of Strategy Development. Using data from 176 State University employees who participated in the survey, the hypotheses were tested with the Smart PLS 3.0 package program. According to the results of the survey, it was concluded that the support of senior management to the public internal control system, the effective public internal audit system, the competence of public employees and the use of information technologies in the public internal control system positively affect the effectiveness of the public internal control system in a statistically significant way.