Korunan alanlarda yaban hayatı-insan çatışması: Kızıldağ Milli Parkı ve Kovada Gölü Milli Parkı`ndan örnekler

Abstract

Bu çalışma ile korunan alanlarda insan - yaban hayatı çatışması üzerine araştırmalar yapılmıştır. 2011 - 2013 yıllarını kapsayan çalışma, ön etüt, popülasyon tespitleri, denekler ile yapılan anket - mülakatlar, habitatların belirlenmesi ve verilerin büro ortamında değerlendirilmesi olmak üzere çeşitli aşamalarda gerçekleştirilmiştir. Ön etüt aşamasında literatür taraması ve arazide kullanılacak olan topoğrafik haritaların elde edilmesiyle birlikte, araziyi tanıma amaçlı gözlemler yapılmıştır. Habitat tercihinin belirlenmesi için var - yok tarama metodu uygulanarak yaban hayvanlarının habitat paylaşımları mevsimsel, bakı, yükselti değerleri dikkate alınarak tespit edilmiştir. Çalışmayı desteklemek üzere gece gözlemleri ve fotokapan yöntemi de kullanılmıştır. Çalışma kapsamında milli park sınırları içinde veya dışında ikamet eden yöre halkı ile anket - mülakat yöntemleriyle görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerde, yöre halkının yaban hayatına yönelik deneyimleri, görüşleri, çatışmaları ve bu çatışmaların giderilebilmesi için alınabilecek tedbirler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma bulgularına göre, korunan alanlarda yaşayan halk ile yaban hayatı arasında yer yer çatışmalar söz konusudur. Örneğin, yaban hayatı köylülerin tarım alanları ve evcil hayvanlarına zarar verebilmektedir. Diğer taraftan köylülerin tarım alanlarında kullandıkları gübre ve ilaçlar yaban hayatına zarar verebilmektedir. Söz konusu çatışmaların önlenebilmesi için sadece yasaklara dayalı pasif koruma yaklaşımı yerine paydaşların katılımını ve eğitimini önemseyen yaklaşımlar benimsenmelidir.

This study has investigated human - wildlife conflict in protected areas. The research is covering the years between 2011 - 2013 and has been carried out in various stages such as preliminary study, population determinations, subject interviews & surveys, habitat identifications and data evaluation in office environment. During the preliminary study stage, observations have been made in order to recognize the field after the acquisition of literature scans and topographical maps. In order to determine the habitat preference of wild animals, their habitat sharing was determined with the use of presence - absence method by considering the seasonal, geographical and elevation values. Night observations and camera traps were also used to support the research, Investigations were conducted with local people residing in or outside the borders of national park through survey and interview methods within the scope of the study. The local people's wildlife experiences, approaches, conflicts have been identified and the necessary solutions were tried to be determined through these investigations. According to research findings, there are occasional conflicts between people and wildlife living in protected areas. For instance; wildlife may harm agriculturalists and their domesticated animals. On the other hand the fertilizers and agrochemicals used by agriculturalists may harm the wildlife. In order to prevent said conflicts, instead of implementing only passive protection based prohibitions, approaches should be adopted that emphasizes the participation of both parties and their educations.