Endüstri 4.0 perspektifinden firmaların organizasyon yapısı ve insan kaynakları rollerine etkisi

Abstract

Almanya'nın 2011 yılında bir proje olarak dile getirdiği Endüstri 4.0 (Dördüncü Sanayi Devrimi) günümüz ürün ve hizmet üretim yöntemlerinin baştan aşağı değişmesine olanak sağlayan dijital teknolojilerin bütününü ifade etmektedir. Endüstri 4.0 ortaya çıkışı ve uygulamalarıyla birlikte Almanya tarafından öncelikle kullanılmış olsa da sağladığı avantajlar ve teknolojik gereklilikler açısından global bir gelişmedir.Dünya düzeninde her ülke Endüstri 4.0'a geçiş için çalışmalar başlatmış olsa da henüz tam bir geçiş mümkün değildir. Çünkü Endüstri 4.0 fiziki birçok teknolojik çözüm sunsa da kültürel değişimi de beraberinde getirmektedir. Türkiye'nin sanayi tarihine bakıldığında sanayi devrimlerini arkadan takip ettiği kaçınılmaz bir gerçektir. Bunun en açıklanabilir örneği ise ithal ikamenin geçim modeli olarak belirlendiği dönemlerdir. Gerçek şudur ki günümüz teknolojisinde Türkiye'nin Endüstri 4.0'ı kaçırma lüksü yoktur. Kaçırması durumunda ithalata bağımlı ve rekabet gücünü kaybetmiş ekonomisi küçülen bir ülke olarak gelişmiş ülkelerin tamamen gerisinde kalabilir. Bu sebeple endüstri 4.0'a ayak uydurmak henüz mümkünken bu konuda devlet politikalarının geliştirilmesi üniversitelerde, kamuda, özel sektörde ve sivil toplum kuruluşlarında farkındalığın artırılması ve yeni nesil üretim modellerinin özendirilmesi önem arz etmektedir.Bu araştırmanın amacı firma organizasyon yapısı ve insan kaynaklarını endüstri 4.0 kapsamında değerlendirmektir. Bu amaç doğrultusunda literatür taraması yapılmış Endüstri 4.0, organizasyon yapısı ve insan kaynakları ile ilgili kuramsal bilgiler açıklanmış ardından firmalar üzerinden uygulama gerçekleştirilmiştir.Araştırma kapsamında, anket çalışması İstanbul ve Kocaeli illerinde, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren, 250 ve üzeri çalışana sahip büyük ölçekli 4 firma üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırma toplam 147 çalışan üzerinden elde edilen verilerle, kolayda örneklem yoluyla gerçekleştirilmiş ve organizasyon yapılarının insan kaynakları rolleri üzerindeki etkisinin olup olmadığını ortaya konması amaçlanmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, örgüt yapısı boyutlarından merkezi yapı, mekanik / bürokratik yapı ve organik / yönetim yeniliği yapıları ile insan kaynakları rolleri boyutlarından stratejik ortak rolü, idari uzman rolü, değişim ajanı rolü ve çalışan şampiyonu rolü arasındaki ilişkiler incelenmiş ve ilişkiler tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Endüstri 4.0, insan kaynakları rolleri, organizasyon yapısı, organik, mekanik, merkezileşme

The Industry 4.0, which is the broad definition of the digital and technological advances affecting and transforming completely the today's production methods, was announced as a project by Germany in 2011. The revolutionary wave of Industry 4.0 was being utilized by Germany however it became a global phenomenon with its innovations and technological requirements.Although the whole world started to update processes of Industry 4.0, it has not been completely possible so far. Because, Industry 4.0 will not only bring many technological solutions physically, but it will cause cultural differentiations. It is obvious that Turkey has always lagged behind of the global industrial revolutions. The periods of history when the import substitutes took place of production are verifying this phenomenon. As a matter of fact, Turkey has no other options but to complete the Fourth Industrial Revolution. Otherwise, Turkey will stay completely behind of developed countries with its import dependent situation and shrinking economy. Therefore, while it is still available to upgrade to Industry 4.0, it is becoming more important to broaden the government policies, to increase the awareness on society, universities and non-governmental organizations and to encourage the new generation production production models.This study aims to analyze the organizations' scheme of structure and the human resources in the scope of Industry 4.0. Thus, a literature review is made to explain the theoretical background of Industry 4.0, organizational structure and the human resources. Consequently, applications are performed on firms.Keywords: Industry 4.0, human resource, organizational structure, organic, mechanistic