Thermoluminescence of quartz and CaSo4: Dy

Abstract

ÖZET` KUVARS VE CaS04:Dy'NÎN TERMOLUMİNESANS ÖZELLİKLERİ MAHMOUD, Yahya Yüksek Lisans Tezi, Fizik Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Naif Türetken Kasım 1988, 7 4 sayfa Kuvars, termoluminesans (TL) yöntemi ile arkeolojik yaş tayi ninde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu da kuvars 'in çok uygun TL özelliklerine sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada, Aydın bölgesinden toplanan beyaz ve dumanlı kuvarslar, Balıkesir bölgesinden elde edilen pembe kuvars ve Eskişehir bölgesinden sağlanan mavi kuvars olmak üzere dört çeşit kuvars örneği kullanılmıştır, örnekler üzerinde belli başlı iki çalışma yapılmıştır: Gama radyasyonunun etkilerinin incelenmesi ve David ile Sunta tarafın dan önerilen keramiklerin pişirilme sıcaklığının saptama yönteminin geçerliliğinin araştırılması. Ayrıca, ısıma eğrisinin çeşitli tepele rinin (peak) tuzak ve kinetik parametreleri olan E, s, b ve a/B sap tandı. Sonuçların literatürdeki değerlerle uyum içinde olduğu görüldü. Tezin ikinci kısmında, CaSO^.-Dy'un dozimetrik tepesinin kine tik derecesi (b), çeşitli yöntemlerle saptandı. Değer olarak b=1.1 bulundu ve bu değerin Dy yoğunluğundan ve kullanılan radyasyon türünden bağımsız olduğu saptandı. Anahtar sözcükler: termoluminesans, kuvars, tuzak parametreleri, pişi rilme sıcaklığı, CaS0ı»:Dy.

ABSTRACT THERMOLUMINESCENCE OF QUARTZ AND CaS04:Dy MAHMOUD, Yahya M.Sc. in Physics Dept. Supervisor: Assoc. Prof.Dr. Naif TUretken November 1988, 74 pages Thermo! uminescence (TL) properties of quartz are very appro priate to be widely used for TL dating, of archaeological artefacts. TL characteristics of four types of quartz have been studied; these were smoky and white from Aydın, pink quartz from Balıkesir and blue quartz from Eskişehir. Effect of gamma radiation and heat treatment, testing the applicability of David and Sunta's method for estimating the firing temperature have been investigated in this study. Also, kinetics and trap parameters E, S, b and a/3 of different glow peaks have been determined using the peak shape, initial rise and isothermal decay methods. The values obtained, specially, from iso thermal decay method were found to be reliable and in a good agreement with those obtained by other authors. In the second part of this study, order of kinetics (b) of the dosimetric peak of CaSOi^Dy has been determined by different formulas of isothermal decay method. The value b=1.1 was obtained and was found -111-to be independent of the Dy-concentration and of the type of dose. Key words: thermoluminescence, quartz, trap parameters, firing temperature, CaSO^.-Dy. -iv-