Moğolistan`da doğrudan yabancı yatırım ve Türkiye`nin rolü

Abstract

18. ve 19. yüzyıllarda sermayenin serbestleştirilmesi, ulus ötesi yatırımların hızını da artırmıştır. Ülkeler, ekonomik büyüme ve kalkınmaya katkılarından dolayı doğrudan yabancı yatırımların öneminin farkına varmışlardır. Böylece ev sahibi ülkeler yabancı yatırımcılar için mevcut pazarın cazibesini artırmayı amaçlayan farklı politika ve stratejiler uygulamaya başlamışlardır. Doğrudan Yabancı Yatırımların ülke ekonomilerini tercihindeki faktörlerin saptanması doğrudan yabancı yatırım girişlerinin sürekliliğinin sağlanması açısından büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın teorik bölümünde doğrudan yabancı yatırımların önemi, belirleyici faktörleri ve sınıfları açıklanmıştır. Ampirik bölümde, çekim modeli, Moğolistan'ın doğrudan yabancı yatırımı üzerine uygulanmıştır. Modelde Moğolistan'a en fazla yatırım yapan 22 ülke için 16 değişkenin 2011-2018 arasını kapsayan 8 yıllık panel veri seti yer almıştır.Ayrıca, Türkiye'den gelen doğrudan yabancı yatırımların gerçekleşen ve potansiyel değerleri de hesaplanarak, ileride Türkiye'den yatırım çekebilecek sektörler önerisi de ortaya konmuştur. Çalışmanın sonunda, Moğolistan'a yatırım yapan ülkenin gayri safi yurt içi hasılasının büyüme hızı, komşuluk, iki ülkenin siyasi istikrarı ve yolsuzlukla mücadele değeri farkının kaynak ülke lehine yüksekliği doğrudan yabancı yatırımı pozitif etkilediği görülmektedir. Ancak teorinin aksine Moğolistan'a yatırım yapan ülkelerin nüfus sayısının oldukça az olduğu tespit edilmiştir. Uzaklık esnekliği, iki ülkenin şeffaflık değeri farkının yüksekliği, kurumlar vergisi doğrudan yabancı yatırımı negatif etkilediği sonucu ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Ekonomik Büyüme, Çekim Modeli, Potansiyel Yatırım, Doğrudan Yabancı Yatırım Belirleyicileri

The liberalization of capital in the 18th and 19th centuries has increased the transnational investment and the growth of multinational corporations. Due to its contributions on economic growth and development, countries have realized the importance of foreign direct investments. Thus, the host countries have started to set up different policies and strategies aimed at increasing the attractiveness of its market for foreign investors. However, determining the factors that attract foreign direct investors to the economy of a country is of great importance in terms of ensuring the continuity of foreign direct investments inflows. In this regard, the importance of foreign direct investments, its determinant factors and types have been explained in the theoretical section of this study. In the empirical section, the gravity model has been applied to the foreign direct investments in Mongolia. The model included an 8-year panel dataset of 16 variables covering 2011-2018 for the 22 countries that invested the most in Mongolia.Additionally, based on the calculations of the real and potential values of Turkish foreign direct investments in Mongolia, it has been determined and proposed the sectors that might attract more investments in the future. In the study, it is observed that the gross domestic product growth rate of the country investing in Mongolia, the neighbourhood, the political stability of the two countries and the anti-corruption values have a positive effect on the foreign direct investments in favour of the source country. However, contrary to the theory, it's observed that the population of the investing countries in Mongolia is very low. Moreover, the distance flexibility, high transparency value difference between the two countries and the corporate tax have been observed to negatively affecting foreign direct investments.Keywords: Foreign Direct Investment, economic growth, gravity model, potential investment, Foreign Direct Investment determinant factors