Eşme ayva (Cydnia oblonga Mill.) çeşidinin derim sonrası fizyolojisi üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada 2013, 2014 ve 2015 yıllarında, Isparta'da (Eğirdir) yetiştirilen Eşme ayva çeşidinde optimum derim zamanın (ODZ) belirlenmesi ile 3 farklı derim tarihi, sıcaklık koşullandırması ve farklı depolama sistemlerinin meyve kalitesi ve muhafaza süresi üzerine etkileri incelenmiştir. ODZ belirlemek amacıyla 15 haftalık bir periyotta 1 hafta arayla meyve örnekleri alınarak analizler yapılmıştır. Depolama çalışmaları için on günlük aralıklarla 3 farklı dönemde derilen meyvelerin yarısına depolama öncesi sıcaklık koşullandırma (20°C sıcaklık ve %60±5 RH 10 gün) uygulanmış diğer yarısı kontrol olarak soğukta depolanmıştır. 3 farklı depolama sisteminde [0°C sıcaklık ve %90±5 oransal nem koşullarında normal atmosfer (NA), kontrollü atmosfer (KA) ve dinamik kontrollü atmosfer (DKA)] soğukta muhafaza yapıldıktan sonra, 20°C sıcaklık ve %60±5 oransal nem içeren oda koşullarında 7 gün bekletilmiştir. KA'da gaz bileşimi %2 O2 ve %3 CO2 olacak şekilde ayarlanmıştır. DKA'da ise %1 CO2'de minimum oksijen seviyesinin %0.2 olduğu bulunmuş ve %0.3 güvenlik payı eklenerek %0.5 O2 seviyesinde depolama yapılmıştır. ODZ belirleme çalışmasında meyvelerde tam çiçeklenmeden derime kadar geçen gün sayısı (TÇDG), meyve ağırlığı, en-boy gelişimi, nişasta içeriği, meyve eti sertliği, suda çözünebilir kuru madde (SÇKM), pH, titre edilebilir asitlik (TEA), kabuk rengi, etilen üretimi, solunum hızı ölçümleri yapılmıştır. Meyvelerin soğukta muhafazası ve oda koşullarında bekletme sonrasında ağırlık kaybı, meyve eti sertliği, kabuk rengi, etilen üretimi, solunum hızı, SÇKM, TEA, pH, duyusal analizler, etanol, asetaldehit, çürüme oranı, meyve eti kahverengileşme ve kabuk kararma şiddetleri belirlenmiştir. Deneme tesadüf parselleri faktöriyel deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Eşme ayva çeşidinde ODZ'nin belirlenmesinde en kullanışlı kalite parametreleri TÇDG, meyve kabuk rengi (h° değeri), sertlik ve nişasta içeriğidir. Meyvelerin erken, optimum ve geç dönemde derimi için sırasıyla TÇDG sayısı 150-155 gün, 155-165 gün, 165-175 gün; kabuk renk skalası değeri 5-6, 7, 8; kabuk rengi h° değeri 115°-110°, 110°-105°, 105°-100°, sertlik 85-90 N, 75-80 N, 70-75 N; nişasta skalası değeri 4-5, 6, 7 olarak belirlenmiştir. Muhafaza süresince 1. derim (1.D) meyvelerinin genel olarak kalitelerini daha iyi korudukları saptanmıştır. Fakat 1.D meyvelerinde meyvenin kısmen küçük, ağırlık kaybının fazla, tat-aroma gelişiminin düşük, kabuk renginin yeşil-sarı olması olumsuz özelliklerdir. İkinci derimde (2.D) meyvelerin ilk derime kıyasla depolama süresi kısalmıştır. Ancak hem kabuk rengi hem de tat ve aroma gelişimi bakımından 1.D meyvelerine nazaran daha iyi sonuç alınmıştır. Üçüncü derimde (3.D) ise meyvelerin kabuk renkleri tüketiciler tarafından istenen altın sarısı rengini almış ve tat-aroma daha iyi olmuştur. Fakat bu grup meyvelerde muhafaza sırasında fizyolojik ve patojen kaynaklı bozulma oranları artmıştır. NA'da depolamada ağırlık kaybı çok fazla ve yeme kalitesi düşük olmuştur. DKA ve KA'da depolanan meyvelerde ise; ağırlık kaybı ve solunum hızı azalmış ve meyve dış kabuk rengi daha iyi korunabilmiştir. Meyve eti kahverengileşmesinin önlenmesinde DKA depolama etkili olmuştur. Depolama öncesi sıcaklık koşullandırma uygulaması meyvelerde kabuk kararması ve et kahverengileşmesi şiddetlerini hafifletmiş ve solunum hızı ile patojen kaynaklı çürümeleri azaltmıştır. Bununla birlikte uygulama sırasında meyvelerde ağırlık kaybı artışı ve kabuk renginde sararmalar gözlemlenmiştir.

In this study, optimum harvest date (OHD) and the effects of 3 harvesting dates, temperature conditioning and different storage systems on fruit quality and shelf life were investigated for the Eşme quince variety grown in Isparta (Eğirdir) in 2013, 2014, and 2015. In order to determine the OHD, fruit samples were collected in a period of 15 weeks for one week interval and analyzed. For storage experiments, half of the fruits collected in three different periods at 10 days intervals were subjected to temperature conditioning (20°C temperature and 60 ± 5% RH 10 days) before storage and the other half was placed directly in the cold room as a control. After cold storage in 3 different storage systems [normal atmosphere (NA), controlled atmosphere (CA) and dynamic controlled atmosphere (DCA) at 0°C temperature and 90±5% relative humidity], fruits were removed for 7 days at room conditions of 20°C and 60±5% RH. The gas composition in the CA was set to be 2% O2 and 3% CO2. In DCA, the minimum oxygen level was found to be 0.2% for 1% CO2 and storage was made at 0.5% O2 level with 0.3% safety margin added.For the determiantion of HD, days after full blossom (DAFB), fruit weight, length-width development, starch content, fruit flesh firmness, soluble solid content (SSC), pH, titratable acidity (TA), ground color, ethylene production, and respiration rate were measured. After storing the fruits in the cold storage and room conditions of the fruit, weight loss, fruit flesh firmness, ground color, ethylene production, respiration rate, SSC, TA, pH, sensory analysis, ethanol, acetaldehyde, decay rate, flesh browning and skin browning severity were determined. The experiments carried out according to factorials in a completely randomized design with three replications.DAFB, fruit flesh firmness, starch content, and hue angle of the ground color were the most usable parameters on which to predict optimum harvest date. Quality parameter of fruit, which early, optimum and late picking periods were determined as 150-155, 155-165, and 165-175 for DAFB; 5-6, 7, and 8 for skin color scale number; 115°-110°, 110°-105°, and 105°-100° for h° value; 85-90 N, 75-80 N, and 70-75 N for firmness; 4-5, 6, and 7 for starch scale, respectively. It has been determined that the fruits of first harvest (1.H) generally have better quality during storage periods. However, fruits of 1.H fruit have some negative characteristics that the fruit was partly small, the weight loss was high, the taste-aroma development was low, and the skin color was green-yellow. In the second harvest (2.H), storage time of the fruits compared to the first harvest was shortened. However, both skin color, flavor and aroma development were better than the fruits of 1.H fruits. At the third harvest (3.H), the skin colors of the fruits had golden yellow color desired by the consumers and the flavor became better than the others. However, physiological and pathogen-induced deterioration rates increased during storage periods. In NA storage, weight loss was too much and eating quality was low. Fruit stored in DCA and CA; showed reduced weight loss and respiration rate and the skin color was better maintained. DCA storage has been effective in alleviation of fruit flesh browning. The pre-storage temperature conditioning treatment alleviated the intensity of skin and flesh browning, and reduced respiration rate and pathogen-induced decays. However, increase in weight loss of fruit and yellowing of skin color was observed during treatment.