Türkiye`de olağanüstü hal yönetimi ve idari yapılanma

Abstract

ÖZET Kamu düzenini şiddetli ve yaygın bir şekilde sarsan, giderek devletin varlığını tehdit eden bunalımlar, tehlikeli durumlar, tabii afetler, salgın hastalıklar konusunda hem ülkenin geleceğini sağlamak, hem de vatandaşların temel hak ve hürriyetlerini korumak amacıyla önceden önlem almak demokratik devletler için önemli bir görevdir. Demokratik devlet insan haklarına saygıyı ve uluslararası sözleşmelerden doğan yükümlülükleri göz önünde bulundurarak anayasal çerçeve içerisinde bu tür olumsuzlukların giderilmesi konusunda olağanüstü yönetim usul ve metotlarına başvurmak için düzenleme yapmak zorundadır. Türkiye Cumhuriyeti Devleti de tarihsel süreç içerisinde geçirmiş olduğu olağanüstü dönemlerle birlikte birtakım etkin önlemler alma zorunluluğunu hissetmiş ve Anayasalarına olağanüstü hale ilişkin düzenlemeler koymuştur. Yürütme organına istisnai yetkiler tanımıştır. Tez'in içeriğinde olağanüstü hal kavramının tanımı, bu kavramı açıklayan görüşler ve olağanüstü yönetim usullerinden, genel olarak bahsedilmiştir. Tarihsel süreç içerisinde 1982 Anayasası'na kadar olan dönemdeki olağanüstü hal uygulamalarına yasal düzenlemelere ana hatları ile bakılmıştır. 1982 Anayasası ve ilgili yasalarla getirilen yeni hükümler ve yöntemler incelenmiş, yürütme organına verilen bu döneme ilişkin istisnai yetkiler konusu tahlil edilmiştir. Bununla birlikte 1987 yılından beri ülkemizin belli bir bölgesinde uygulanan Olağanüstü Hal Valiliği üzerinde durulmuştur. Son olarak 1982 Anayasası ile olağanüstü hale ilişkin getirilen düzenlemelerin olumlu ve eksik tarafları tespit edilmiş ve analizi yapılmıştır.

n ABSTRACT One of the must important duty of democratic states in order to protect fundamental rights and freedoms of their citizens and the future well-being of country is to take measures in advance in the crisis, widespread and violent acts such as natural disasters, epidemic diseases, state of emergency and war, which increasingly threat the existence of the state and disrupt the public order. Taking into account the respect for human rights and the obligations arising under international agreements which me state is a party to democratic states, aiming to improve these situations, must enact necessary regulations within the constitutional context for the application and implementation of the means and methods of state of emergency. The Turkish Republic of Turkey has felt that some necessary measures must be taken in the state of emergencies which have been observed in the past cases and therefore has provided some provisions in its constitutions governing these situations. In this dissertations, the definition of the concept of state of emergency, the scholarly approaches explaining the concept and the types of state of emergency have been considered in general Legal materials related to the states of emergency that has been applied until the adoption of the 1982 Constitution have been examined in general. New provisions and methods adopted by the 1982 Constitution and the related Acts dealing with these situations have been discussed and then exceptional powers related to these situations conferred to the Executive have been examined. In addition, the Institution of the Regional Governorship of State of Emergency that has been applied in certain parts of Turkey since 1987 have been examined. Lastly, the positive aspects of and deficiencies in the provisions related to the situations of state of emergency under the 1982 Constitution have been proved and analysed.